اوایل اسفند سال گذشته که رییس‌جمهور به بازدید ایران‌خودرو رفت، فرمانی هشت‌ماده‌ای را صادر کرد که در آن به مسائل مهمی مانند واردات، تنظیم بازار، حذف و اضافه خودروها و خصوصی‌سازی پرداخت. برخی از بندهای فرمان هشت‌ماده‌ای ابراهیم رییسی اما با وجود تعیین بازه زمانی، هنوز اجرایی نشده یا در مرحله قابل‌قبولی قرار ندارند.
خبرآنلاین نوشت: دولت سیزدهم و البته وزارت صمت از همان روزهای نخستین عمر خود بنا را بر آن گذاشتند که تغییر و تحولاتی ویژه در خودروسازی ایجاد کنند و در این راستا سه سیاست در حوزه‌های کلان، تولید و بازار را تعریف کردند؛ سیاستی که به اعتقاد کارشناسان، خروجی خاصی نداشته است.
دیگر وعده بزرگ دولت نیز آزادسازی واردات بود که با وجود گذشت نزدیک به شش ماه از دستور رئیس‌جمهور دراین مورد، هنوز وارد فاز اجرا نشده و در مرحله آیین‌نامه درجا می‌زند. این در شرایطی است که وزارت صمت برای امسال نیز وعده تولید یک‌میلیون و ۶۰۰هزار دستگاهی را داده، اما خودروسازان از برنامه عقب هستند.
در رابطه با شرایط کنونی صنعت خودرو، امیرحسین کاکایی، کارشناس صنعت خودرو گفت: متاسفانه هیچ نکته مثبتی در حوزه خودرو نمی‌بینم. البته از روز اولی که سیاست‌ها اعلام شد، گفتیم به دلیل این‌که سیاست‌ها با یکدیگر متناقض است، نتایج متناقضی را در پی خواهد داشت. این موضوع را هم دیدیم. مثال ساده‌اش، سامانه متمرکز خودرو بود. ما از روز اول اعلام کردیم که ایجاد این سامانه اشتباه است و به نتیجه نمی‌رسد. همه بعد از ۶ ماه دیدند که چه اتفاقی افتاد.
وی با اشاره به اعلام قیمت‌گذاری دستوری، افزود: قیمت‌گذاری دستوری اعلام شد، اما از آن طرف گفتند که تولید باید یک میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو شود، یعنی افزایش ۶۰ درصدی داشته باشد. با این حال، دیدیم که خود دولت کوتاه آمده و بدون سر و صدا خودروها از قرعه‌کشی خارج می‌شوند. اخیرا دیدیم که اعلام شد خودروهای سایپا نیاز به قرعه‌کشی ندارد، چون قیمت‌ها به حد قیمت بازار آزاد رسید و مردم عادی خرید می‌کنند و دیگر صف نمی‌بندند. ما از روز اول گفتیم که قیمت‌ها را از حالت دستوری خارج کنیم و قیمت‌ها آزاد شود، خودبه‌خود همه چیز درست می‌شود.
این کارشناس صنعت خودرو تصریح کرد: یک مدتی هم خودرو را به بورس بردند و دیدیم چه داستان‌هایی پیش آمد. البته من با ورود خودرو به بورس موافق بودم، چون اعتقاد داشتم بهتر از قیمت‌گذاری دستوری است.
کاکایی متذکر شد: همه ما الان مشاهده می‌کنیم قیمت‌هایی که به قیمت بازار رسیده، با ۱۰ درصد زیر قیمت خودروسازان می‌فروشند و دیدیم که چقدر در بازار تعادل برقرار شد.
وعده کاهش قیمت خودرو از اول هم اشتباه بود
این کارشناس صنعت خودرو در ادامه گفت: با وجود وعده‌ها، قیمت‌ها که پایین نیامد که هیچ، بالاتر هم رفت. تولید هم بالاتر نرفته است و اعداد و ارقام این را نشان می‌دهد. معاون حمل‌ونقل وزارت صمت اعلام کرد که نسبت به پارسال ۲۸۳ درصد تولید تجاری‌مان بالا رفته و در ۶ ماهه اول امسال ۴۰۰ هزار خودرو شده است. در حالی که دولت قول یک میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو را داده است.
وی افزود: وعده‌ها از ابتدا هم غلط بود. در جایی که تورم رسمی دولت ۴۰ درصد است و حقوق‌ها ۵۷ درصد بالا رفت، چه انتظاری دارید؟ از سوی دیگر، یک‌سری از کارها را هم نکردند. برای مثال، قرار بود ارز ۴۲۰۰ تومانی را کامل حذف کنند، اما دیدیم که مبنای محاسبه تعرفه را تغییر ندادند. این یعنی شانس آوردیم، وگرنه قیمت از این هم بالاتر می‌رفت.
کاکایی تصریح کرد: در واقع وعده‌ها از اول اشتباه بود. یعنی در فضایی که ۴۰ درصد تورم داریم، خودبه‌خود قیمت خودرو بالا می‌رود و این‌که ادعا کنید ۱۵ درصد قیمت خودرو پایین می‌آید، کاملا اشتباه است.
وی عنوان کرد: نکته کلیدی این است کل وعده‌هایی که دادند اشتباه بود. اولا درون وعده‌های خودشان تناقض داد و ثانیا خیلی از آن شرایط محیطی رخ نداد. برای مثال، قرار بود تا شب عید برجام درست شود. در رابطه با ۷ میلیارد دلاری که می‌گویند پول کره آزاد شده، حداقل دو بار تاکنون گفته‌اند که آزاد شده است.
این کارشناس صنعت خودرو متذکر می‌شود: این یعنی وزیر صمت و حتی رییس‌جمهور در حیطه‌هایی که در اختیارشان نبوده، وعده داده و از سوی دیگر، وزیر صمت در حیطه اختیارات خود هم یک‌سری وعده‌های متناقض داده است.
این کارشناس صنعت خودرو در رابطه با کیفیت خودروهای تولید داخل نیز عنوان کرد: کیفیت را همه حس می‌کنیم و لازم نیست درباره آن بحث کنیم.
منتظر خودروهای وارداتی نباشید
کاکایی درباره واردات خودرو نیز گفت: قرار بود واردات خودرو اتفاق بیفتد، اما من از روز اول گفتم که امکان ندارد چنین اتفاقی بیفتد. الان هم می‌گویم تا وقتی برجام درست نشود و تا وقتی روابط بین‌المللی درست نشود، وارداتی انجام نمی‌شود. اگر هم چنین اتفاقی بیفتد، یک واردات رانتی خواهد بود.
وی متذکر شد: تا این لحظه که وارداتی انجام نشده و من به شما قول می‌دهم اگر سلامت اداری وجود داشته باشد، تا آخر سال هم وارداتی صورت نخواهد گرفت و واردات خودرو یک برنامه غیر اجرایی بود.
این کارشناس صنعت خودرو تصریح کرد: در رابطه با تنوع، سرمایه‌گذاری، سهامداری و کاهش هزینه‌ها هیچ اتفاقی نیفتاد و همه چیز در حد نمایش بود. جالب است که حتی در حوزه ارزبری هم در ۶ ماه اول سال دنده عقب داشتیم.
کاکایی افزود: یک‌سری خودروها را اعلام کردند از خط تولید خارج شده است. سوال این است که چه اتفاقی افتاد؟ الان پراید، پژو ۴۰۵ و سمند از خط تولید خارج شده است. چه اتفاقی برای مردم افتاد؟ آیا خودرو ارزان‌قیمت به دست‌شان رسید؟
صنعت خودرو دائما بدهکارتر می‌شود
کاکایی تاکید کرد: ما تازه هنوز به آخر سال نرسیده‌ایم. صبر کنید به آخر سال برسیم و من آن‌جا حال آقایان را می‌پرسم، آن هم با زیان‌های سنگینی که خودروسازی کشور داده است.
وی گفت: شما فکر می‌کنید الان چرخ صنعت چگونه دارد می‌چرخد؟ دائما بدهکارتر و بدهکارتر می‌شوند. اخیرا وزارت صنعت دوزاری‌اش افتاده و دارد دنده عقب می‌زند. برای مثال، قرعه‌کشی را به خودروسازان برگرداندند، ضمن این‌که برق تولید را هم به خودروسازان برگرداندند. ما امیدواریم در ۶ ماه دوم سال وضعیت یک مقداری بهتر شود.
این کارشناس صنعت خودرو با بیان این‌که پیمان شانگهای در حد حرف است، متذکر شد: ما الان بیشترین طلب را از چینی‌ها داریم. ۲۲ میلیارد دلار ظاهرا از چینی‌ها طلب داریم. پس مشکل سر جای خود باقی خواهد ماند.