مجلس به دنبال ممنوعیت صادرات گاز ترش؛ دولتی‌ها در اندیشه صادرات گاز ترش. این یعنی تقابل در موضوع صادرات گاز؛ تقابلی که صادرات گاز میدان سلمان به امارات را پیچیده‌تر از هر زمان دیگری کرده است. البته این تقابل جذاب‌تر می‌شود زمانی که بدانید گاز ترش سلمان که قرار بود به امارات صادر شود موضوع همان قرارداد معروف «کرسنت» است. به هر حال این روزها سوال این است که آیا میدان گازی سلمان عاقبت بخیر خواهد شد یا خیر؟ میدانی که 70 درصد آن سهم ایران است و 30 درصد سهم امارات؛ سهمی که به‌واسطه برداشت 13 ساله اماراتی‌ها آب رفته و به کمتر از 35 درصد رسیده است.
خبرهای این حوزه را که رصد کرده باشید همین چند روز پیش بود که مهر خبرداد علیرضا کاملی، مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز ایران از کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس به‌عنوان مهم‌ترین بازار صادرات گاز طبیعی ایران یاد کرده و از امارات متحده عربی در کنار کویت و عمان به‌عنوان مشتریان گازهای ترش ایران در خلیج‌فارس نام برده است. همزمان با این اظهارنظر، طرح توسعه میدان گازی سلمان که با امارات مشترک است، در مدار بهره‌برداری قرار گرفته است و مدیران و مسئولان شرکت نفت فلات قاره ایران آماده دریافت دستور صادرات و انتقال گازهای ترش این میدان هستند. سعید حافظی، مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره ایران درباره آخرین وضعیت توسعه میدان سلمان، از تکمیل و حتی بهره‌برداری توسعه این میدان مشترک گازی و سه رشته خطوط لوله دریایی آن خبر داده و تاکید می‌کند: سه خط لوله انتقال گاز دریایی و توسعه میدان سلمان از خرداد ماه سال جاری راه‌اندازی شده و حتی آماده انتقال و صادرات گاز این میدان مشترک هستیم.
احتمال توقف صادرات گاز ترش قوت گرفت
اگر صحبت‌های معاون وزیر نفت را در کنار اظهارات وزیر نفت که در یک برنامه زنده تلویزیونی در پاسخ به سوال مجری تلویزیونی از احتمال ممنوعیت صادرات گاز ترش درصورت موافقت و صدور مصوبه‌ای توسط نمایندگان مجلس خبر داده بود، قرار بدهیم نتیجه‌ای جز بلاتکلیفی گازی برای دولت ندارد. وزیر نفت آبان ماه سال‌جاری در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال که آیا در سفر اخیر به امارات، صحبتی درخصوص کرسنت شد؟ گفته بود: ضرورتی نبود با مقامات اماراتی در این زمینه صحبت شود. این عضو کابینه دولت تدبیر و امید همچنین در پاسخ به این سوال که «آقای نادران اعلام کرده است در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات وزیر نفت با مسئولان کرسنت، طرح ممنوعیت صادرات گاز ترش مطرح می شود و آیا این حرف، یک بلوف سیاسی نیست؟» اعلام کرد: آقای نادران به نظرم جدی است و من در حرف‌های ایشان، هیچ بلوفی نمی‌بینم.
سلمان از دیروز تا امروز
میدان سلمان یکی از میادین مشترک ایران با کشور امارات است که در ابوظبی با نام البخوش معروف است. این میدان قابلیت تولید تا سقف 130 هزار بشکه در روز نفت خام، 14 میلیون متر مکعب گاز و شش هزار بشکه میعانات گازی در روز را دارد. درحالی که 70 درصد مالکیت این میدان در اختیار ایران است و امارات تنها از 30 درصد حق برداشت برخوردار است اما این کشور عربی نزدیک به 13 سال است که از این میدان برداشت می‌کند و با ادامه این روند سهم ایران از 35 درصد فعلی هم کمتر خواهد شد.
اگر چه طرح توسعه میدان مشترک نفت و گاز سلمان به منظور دستیابی به افزایش تولید 50 هزار بشکه نفت خام در روز و 500 میلیون فوت مکعب گاز طبیعی و شش هزار بشکه میعانات گازی در دولت نهم به تصویب رسید اما به دلیل برداشت امارات و مهاجرت گاز به سمت مخزن شریک عربی، سهم ایران از این میدان درحال حاضر به کمتر از 35 درصد رسیده است. در همین حال پروژه توسعه میدان سلمان که پیش از این قرار بود تحت عنوان قراردادی به نام کرسنت گاز اماراتی‌ها را تامین کند، به‌دلیل عدم تامین منافع ایران معلق ماند تا گاز ترش این میدان در راستای جلوگیری از سوزانده شدن توسط خط لوله به عسلویه فرستاده شود.
بر همین اساس پس از به بن‌بست خوردن قرارداد صادرات گازهای ترش ایران به امارات متحده عربی، با دستور غلامحسین نوذری وزیر وقت نفت در دولت نهم ساخت خط لوله سیری به عسلویه به‌منظور انتقال گازهای ترش میدان سلمان به پالایشگاه‌های پارس جنوبی در عسلویه صادر شد. با گذشت حدود هفت سال از آغاز ساخت این خط لوله که از آن به‌عنوان بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین خط لوله انتقال گاز ترش خلیج‌فارس نام برده می شود، این پروژه آماده تزریق و انتقال گاز شده است. قرارداد پروژه انتقال گاز از جزیره سیری به عسلویه و احداث خط لوله اتصال به تأسیسات موجود در عسلویه و سیری براساس مصوبه هیات‌مدیره شرکت ملی نفت ایران درباره ضرورت اتصال شبکه خطوط لوله دریا به خشکی برای انتقال گاز میدان نفتی سلمان شهریور ماه ۸۷ امضا شد.
احداث ۱۵ کیلومتر خط لوله خشکی به قطر ۳۲ اینچ در عسلویه و جزیره سیری نیز ازجمله فعالیت‌های این پروژه است. شرکت ملی نفت ایران با تکمیل برخی از بخش‌های ساحلی این خط لوله، قصد دارد روزانه تا سقف 500 میلیون فوت مکعب گازهای ترش میدان مشترک سلمان را برای شیرین‌سازی به مجتمع پالایشگاه‌های گازی پارس جنوبی ارسال کند. از این‌رو، با وجود آماده بودن خطوط لوله و آغاز تولید گاز در سکوهای دریایی میدان مشترک امارات، تاکنون دستور انتقال گازهای این میدان مشترک با امارات صادر نشده است.
انتقال گازهای ترش میدان سلمان در حالی متوقف مانده است که این توقف انتقال گاز به پالایشگاه‌های عسلویه احتمال صادرات گاز ترش میدان سلمان به امارات متحده عربی و رنگ واقعیت بخشیدن به رویاهای گازی شیخ‌نشنیان این کشور حاشیه جنوبی خلیج‌فارس را قوت بخشیده است. در این سال‌ها که قرارداد گازی این میدان به حالت تعلیق درآمده بود گاز را سوزاندیم تا ارزان‌فروشی نکنیم، تا منافع کشور را تامین کنیم. گاز میدان سلمان سال‌ها سوخت تا قرارداد تعیین تکلیف شود. در همین رابطه معاون وزیر دولت نهم هم گفته بود: تا زمانی که منافع ایران تامین نشود این قرارداد اجرایی نخواهد شد و ما ترجیح می‌دهیم گاز موجود را سوزانده ولی ارزان‌فروشی نکنیم.