آرمان ملی: یکسال از وعده دولت سیزدهم برای ساخت یک میلیون مسکن در هرسال گذشته و اختلافات دولت با وزارت راه و بانک‌ها بر سر تامین ساخت مسکن به قوت خود باقی است، در این میان هم برخی وزارتخانه‌ها برای دادن زمین تعلل کرده و همکاری نمی‌کنند، این درحالی است که موانع به همین جا محدود نمی‌شود و تامین زمین و منابع مالی دو مانع جدی برای ساخت این حجم عظیم از واحدهای مسکونی است البته کارشناسان معتقدند که نظام مهندسی با کاغذبازی و کندکردن مراحل اداری نیز در این فرآیند بی‌تقصیر نیست و بانک‌ها هم با طفره رفتن از ارائه وام به مردم به این چرخه معیوب دامن می‌زنند این درحالی است که بیش از 5 میلیون و ۴۰۰هزار نفر چشم انتظار روند توسعه این طرح هستند که البته تنها نیمی از آنها توانستند شرایط وزارت راه و شهرسازی را پاس کنند، بنابراین در یک سال گذشته مشکلات نهضت ملی مسکن درگیر چالش‌هایی همچون جا خالی دادن برخی بانک‌ها از پرداخت وام، عدم تامین آورده متقاضیان و مقاومت دستگاه‌های دولتی در اختصاص زمین‌های خود به این پروژه روبه‌رو بوده و از طرف دیگر نرخ تورم سالیانه نهاده‌های ساختمانی به ۵۵ درصد رسیده و این در حالی است که از یک میلیون واحد هدف‌گذاری شده فقط به ۹۱ هزار واحد وام پرداخت شده است و جمع این موارد ایجاد مشکل در نهضت مسکن ملی شده است.
راندمان در وزارت راه
مجتبي بيگدلي رئيس مجمع ملي صنعت مسکن و ساختمان دراين خصوص به «آرمان ملي» گفت: متأسفانه تنها کشوري هستيم که از لحاظ ارزان سازي، کيفي سازي و تکنولوژي ساخت مسکن حتي از بسياري از کشورها عقب هستيم. بسيار جاي تاسف است که سيستم زهکشي و شهرسازي ما در بسياري از المان‌ها براي سيلاب‌ها هيچ برنامه‌اي ندارد و تنها با سهميه بندي کردن باعث شده تا رقابت از بين برود و با داشتن هزاران ميليارد از سرمايه‌هاي مردم فساد گسترده‌اي در صنعت ساختمان سازي ايجاد کرده است.
اين کارشناس مسکن در ادامه افزود: واحدهاي نهضت ملي مسکن هم از آنجا که با سازمان نظام مهندسي سروکار دارند به پيچ و خم اداري و زمان‌بر بودن گرفتار مي‌شوند چرا که تائيد و نظارت آن بايد از سوي اين سازمان صادر شود و بعدا در اختيار مردم بگذارند تا آن را بسازند متأسفانه بايد گفت که آقاي وزيرمسکن در ساخت پروژه‌ها نظارت داشته باشد تا متوجه شود با اين نظام در وزارتخانه عريض و طويل وزارت راه و شهرسازي راندمان کار چقدر است.
اين کارشناس مسکن بيان کرد: وزير راه قول ساخت و تکميل سالي يک ميليون مسکن را به مردم وعده داده‌اند اما با ادامه وضعيت فعلي 400 هزار واحد مسکوني نيز ساخته نمي‌شود و نصف وعده‌هاي داده شده نيز محقق نخواهد شد. بيگدلي خاطرنشان کرد: دولت بايد از کارآفرينان در عرصه ساختمان سازي استفاده کند تا راهکارهاي مهم ارائه کنند و زمين رايگان را مستقيما به خود مردم بدهد. از سوي ديگر بانک‌ها نيز از دادن وام به مردم براي ساخت مسکن با روش‌هاي مختلف طفره مي‌روند و با گفتن اينکه منابع نداريم متقاضيان مسکن ملي را از سر خود باز مي‌کنند. او افزود: بانک‌ها به جاي دادن وام به مردم که وظيفه اصلي آنهاست با واردن شدن در بازارهاي مختلف ازجمله خودرو، طلا، ارز و مسکن نقش بنگاهداري را ايفا کرده و درنتيجه مردم براي ساخت خانه‌هاي خود به مشکل برمي خورند لذا با روند فعلي بعيد است که وزارت راه و شهرسازي بتواند به تعهدات خود عمل کند.
قول وزير راه به مردم
وزير راه و شهرسازي در حاشيه هيات دولت در گفت‌وگو با خبرنگاران درباره مسکن مهر گفت: مسکن مهر کل زمين‌هايي که دولت داد يک ميليون 600 هزار واحد بود بقيه زمين‌هايي بود که متعلق به مردم بود اما در نهضت ملي مسکن ما همه زمين‌ها در واقع متعلق به دولت است و مجاني در اختيار مردم مي‌گيرد. رستم قاسمي افزود: مسکن مهر حدود 12 سال طول کشيد و هنوز بالاخره 200 هزار از واحدهاي آن باقي مانده است اما از مهر ماه مرحله نيازمندي‌هاي ساخت مسکن آغاز شد و امروز يک و نيم ميليون واحد از مرحله پايه تا نازک کاري در دست اجرا داريم و برنامه ما بر اساس دستور رئيس‌جمهور اين است که تا پايان شهريور ماه در واقع سهم زمين چهار ميليون مسکن نهضت ملي مسکن را تعيين تکليف کنيم و کار بزرگي است. او بيان کرد: مسکن مهر کل زمين‌هاي که دولت داد يک ميليون 600 هزار واحد بود بقيه زمين‌هايي بود که متعلق به مردم بود اما در نهضت ملي مسکن همه زمين‌ها در واقع متعلق به دولت است و مجاني در اختيار مردم مي‌گيرد که قرار بر اين است تا پايان شهريور ماه امسال مساله زمين را در کشور حل کنيم و يک و نيم ميليون واحد هم اکنون در تمام شهرهاي کوچک و بزرگ در دست اجراست و راهبرد ما اين است در شهرهايي که زمين داريم زمين را ويلايي به مردم واگذار کنيم يعني قطعه 200 متري به مردم واگذار مي‌کنيم وام مي‌دهيم و خود مي‌آيند و مي‌سازند و ما با آنها قرار داد داريم تا ظرف يکسال و نيم مسکن ساخته شود و در غير اينصورت با مشکل روبه‌رو مي‌شوند.
از 26 بانک فقط يک بانک به تعهداتش عمل کرد
به گفته محمود شايان مديرعامل بانک مسکن تاکنون 507 هزار نفر در بانک مسکن براي واحدهاي نهضت ملي مسکن افتتاح حساب کرده‌اند که حدود 290 هزار نفر براي انعقاد قرارداد و دريافت تسهيلات به بانک مسکن معرفي شده‌اند و با 91 هزار نفر نيز عقد قرارداد شده و در واقع قسط‌هاي اول تسهيلات را دريافت کرده‌اند که به‌طور کلي ميزان تسهيلات اين قراردادها 31 هزار ميليارد تومان است که احتمالا با توجه به اينکه هنوز پروژه‌ها تمام نشده بخش قابل توجهي از اين رقم تخصيص نيافته است همچنين منابعي که تاکنون به طرح نهضت ملي مسکن اختصاص يافته تماما از طرف بانک مسکن بوده است؛ در حالي که 26 بانک و موسسه اعتباري موظف به پرداخت تسهيلات طرح نهضت ملي مسکن به ميزان ساليانه 360 هزار ميليارد تومان هستند که حتي اگر تمامي 31 هزار ميليارد تومان تکليفي بانک مسکن نيز در سالجاري محقق شود، تنها 10 درصد اهداف، شکل اجرايي به خود گرفته است.
تورم 80 درصدي در بخش سيمان و بتن
به گفته کارشناسان تعلل متقاضيان در پرداخت آورده و تعلل بانک‌ها در پرداخت تسهيلات پروژه نهضت ملي مسکن را با خطر رکود تورمي مواجه کرده است و طي همين يک سالي که برخي بانک‌ها از زير بار نهضت ملي مسکن شانه خالي کردند و قيمت مصالح ساختماني به‌طور متوسط 55 درصد افزايش يافته است در حالي که تورم ساليانه بخش سيمان و بتن 80 درصد، سنگ 82 درصد و شيشه 85 درصد بوده است.
اختصاص اراضي نامرغوب به نهضت ملي مسکن
گزارش‌ها حاکي از آن است که در بخش تامين زمين مرغوب هم اوضاع نهضت ملي مسکن چندان مناسب نيست و اگرچه دولت تاکنون براي 2 ميليون و 800 هزار واحد زمين تامين کرده اما عمده اين زمين‌ها در اطراف شهرها و مناطق فاقد زيرساخت است که مي‌تواند مخارج سنگيني را براي ايجاد خدمات زيربنايي و روبنايي به دوش دولت بگذارد، به طوري که قرار بود طبق قانون جهش توليد و تامين مسکن، دستگاه‌هاي دولتي زمين‌هاي مازاد خود را به پروژه نهضت ملي اختصاص دهند اما تاکنون تنها 4 درصد اين اراضي تخصيص يافته است.