مرگبارترین سیل استان تهران مربوط به حدود ۳۵ سال پیش است. سیلی که در چهارم مرداد ماه سال ۶۶ و درپی بارندگی‌هایی که کمتر از دو ساعت به طول انجامید در شمال تهران رخ داده و به سیل تجریش مشهور شد.
این سیل از روددره‌های دره‌های دربند و گلابدره آغاز شده و میدان تجریش و محدوده اطراف آن را تحت تاثیر خود قرار داد. در این سیل حدود ۳۰۰ نفر جان خود را از دست دادند. این سیل البته تا مدت‌ها نه فقط در تهران بلکه در کشور نیز به عنوان مرگبارترین سیل شناخته می‌شد تا اینکه در سال ۱۳۸۰ وقوع سیل در استان گلستان، موجب مرگ حدود ۴۰۰ تن شد و به این ترتیب سیل تجریش در جایگاه مرگبارترین سیل استان تهران و دومین سیل پرتلفات کشور قرار گرفت.
شمار سیل‌هایی که در چندین سال در نقاط مختلف تهران رخ داده قابل توجه اما کم خسارت است. در میان این سیل‌ها می‌توان به سیل سال ۱۳۳۳ در امامزاده داوود اشاره کرد که به گفته معاون سازمان مدیریت بحران کشور آن هم در تاریخ پنجم مردادماه رخ داده بود و همچنین سیلی دیگر در همین محدوده در سال ۹۴ و … اشاره کرد.
در تمام این سیل‌ها اما شاید بتوان یک پرسش را به عنوان پرسشی همیشگی مطرح کرد. این پرسش این است که چرا سیل رخ داد؟ به نظر می‌رسد کم آگاهی مردم از دلایل و نحوه جاری شدن سیل سبب شده تا برخی از آنان نتوانند وقوع سیل یا احتمال وقوع آن را جدی گرفته و باور کنند. موضوعی که رییس سازمان مدیریت بحران کشور نیز در پی سیل رخ داده در شرق استان فارس به آن اشاره کرد و گفته بود: «هنگامی که هشدار وقوع سیل صادر شد، هیچ اثری از بارش باران در محل حادثه دیده نمی‌شد و طبیعی بود که مردم به این هشدار توجه نکنند. در واقع مردم باور نمی‌کردند که ممکن است در چنین شرایطی سیل رخ دهد، در حالی که در بالادست رودخانه باران شدید باریده و منجر به جاری شدن سیلاب شده بود و در عرض کمتر از نیم ساعت به منطقه‌ای رسید که هیچ اثری از بارش باران در آن وجود نداشت.»
علی بیت الهی، دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی در گفت‌وگو با ایسنا، دلایل وقوع سیل را با مقایسه برخی از سیل‌های رخ داده در تهران با یکدیگر بررسی کرده است. او گفت: سیل رخ داده در منطقه امامزاده داوود، یک سیل ناگهانی (یا اصطلاحا Flash flood) در حوضه آبریز مشرف به امامزاده داوود رخ داد، این سیل در اثر بارندگی که حدود ۲۰ دقیقه طول کشید جاری شد، بارندگی که بر اساس گزارشاتی که از ایستگاه های باران سنجی به دست آمده تا زمان سیلاب، حدودا ۲۷ میلیمتر ارتفاع داشته است.
وی ادامه داد: منطقه‌ای که در آن سیل اتفاق افتاد متعلق به حوضه آبریز وسیع در غرب تهران است که به آن حوضه آبریز کن گفته می‌شود. این وسیع ترین حوضه آبریز مشرف بر غرب شهر تهران است؛ اما این حوضه در واقع حوضه‌ای فرعی است که امتداد آن به خروجی حوضه کن متصل می‌شود. این حوضه حدودا پنج هزار و ۵۰۰ هکتار مساحت داشته و طولانی‌ترین آبراهه آن نیز حدود سه هزار و ۷۰۰ متر برآورد می‌شود.
بیت اللهی ادامه داد: شیب این حوضه بسیار تند است و در برخی از مقاطع در امتداد آبراهه مشرف بر امامزاده داوود تا شیب ۷۰ درصد نیز بالا می رود. بنابراین اگر روان آبی در این مسیل و آبراهه جریان پیدا کند انتظار این است که با توجه به این شیب تند سرعت بالایی ایجاد شود که این سرعت بالا قدرت تخریبی سیل را افزایش می‌دهد حتی اگر بارندگی در حد ۲۰ دقیقه باشد. همانطور که در فیلم ها و مستندات این سیل نیز مشاهده شد مدت آن بسیار کوتاه بوده است اما به علت شیب تند، سرعت بالا و قدرت تخریبی بالای سیلاب مردمی که صحن امامزاده یا در معابر اطراف در حال تردد بودند فرصت فرار پیدا نکردند، به طوری که متاسفانه در میان سیل هایی که اخیرا در کشور، در ایران مرکزی و جنوب کشور جاری شده است این سیل با اینکه وسعت و دامنه کوچکی را داشته اما از نظر تلفات جانی به دلیل قرار گرفتن در یک سکونتگاه تلفات جمعی بیشتر از سایر سیلاب ها را به خود اختصاص داده است.
بیت الهی افزود: متاسفانه این سیلاب من را به یاد سیلاب سال ۱۳۹۸ دروازه قرآن شیراز انداخت. در آن سیل نیز با توجه به دستکاری‌هایی که در آبراهه و مسیر رود شیراز انجام شده بود متاسفانه سیل روی سطح معبر و خیابان جاری شد و حدود ۲۱ نفر جان خود را از دست دادند. بررسی عکس های هوایی و بازدید های میدانی از سیلاب امامزاده داوود نیز نشان داد که جهت جریان آب کانالی با سطح مقطع کوچک و کم عرض بوده که به صورت بتنی احداث شده بود، متاسفانه روی این مسیل ساختمان سازی و تجاوز به بستر رودخانه صورت گرفته بود. تاریخ نشان می دهد که در سال ۱۳۳۳ نیز در همین مکان سیلی جاری بوده که تلفات جانی داشته است.
وی تاکید کرد: این سیلاب از این جهت اهمیت دارد که هفت آبراهه بزرگ و حوضه آبریز مشرف بر شهر تهران وجود دارد که از ارتفاعات شمالی مستقیم وارد محدوده شمالی شهر تهران می‌شود و نشان می‌دهد که تهران هم می‌تواند در برابر سیل آسیب پذیر باشد. علاوه بر حوضه آبریز کن که امامزاده داوود را در بر می‌گیرد، حوضه آبریز درکه، فرحزاد، دارآباد، گلابدره، جماران و تجریش هم آبراهه هایی هستند که در مواقع بارندگی‌های شدید استعداد تشکیل سیلاب شدید را به دلیل وجود شیب تند دارند.
این کارشناس ایمنی و مخاطرات طبیعی ادامه داد: شیب تند سرعت سیلاب را شدید و بیشتر می‌کند که متاسفانه بار دیگر درسی را که باید می‌گرفتیم نگرفتیم و با توجه به تجاوز به بستر آبراهه، با وجود اینکه سال‌های سال آنجا سیلابی جاری نبوده شاهد این سیلاب بودیم. رفتار طبیعت این‌گونه است. برآوردها نسبت به تغییرات اقلیمی به ویژه حالا که فصل تابستان است نشان می‌دهد که ممکن است شاهد چنین سیلاب هایی در سال های آینده نیز باشیم.
بیت‌الهی با بیان اینکه مهم‌ترین عامل برای کنترل خطرات سیل، نصب سامانه‌های هشدار میدانی سیل است گفت: با نصب این هشدار ها پیش از اینکه سیل به محدوده جمعیتی برسد با علائمی مثل آژیر و موارد دیگر باید مردم را از وقوع آن آگاه کرد تا از مسیر سیلاب خارج شوند. دومین کار این است که در آبراهه های مشرف بر شهر تهران و سکونت‌گاه‌های جمعیتی از جمله روستاهای اطراف و شهرها، سیل شکن و سرعت گیر سیل وجود داشته باشد. هر چقدر تعداد بندهای رسوب گیر و سرعت گیر بیشتر باشد قدرت تخریب سیل کاهش پیدا می‌کند. در این صورت مردم در معرض سیلاب فرصت خواهند داشت از محدوده خطر فرار کنند.