با به صدا درآمدن سوت پایان معاملات در روز چهارشنبه، معاملات اولین ماه تابستان نیز به پایان رسید تا سهامداران برای شروعی دوباره در مردادماه، تعطیلات دوروزه خود را آغاز کنند.
معاملات سهام در تیر ماه درحالی ادامه می‌یافت که شاخص‌ها از اواخر اردیبهشت ماه و پس از فتح قله یک میلیون و 607 هزارواحدی شاخص کل بورس، یک روند نزولی را در پیش گرفته بودند. این روند که با خروج تدریجی سهامداران خرد از بازار همراه شده بود در تیر ماه نیز ادامه یافت تا در نهایت شاخص کل بازار سهام در حدود 5.53 درصد از ارتفاع خود را از دست دهد و به ایستگاه یک میلیون و 481 هزار واحد برسد.
همچنین در این ماه شاخص کل بورس 4.78 درصد و شاخص کل فرابورس 6.9 درصد از ارتفاع خود را ازدست دادند و مجموع ارزش کل بازار سهام به حدود 7141 هزار میلیارد تومان رسید.
تیغ دولبه تقسیم سود مجامع
تیرماه هر سال به‌دلیل برگزاری اکثر مجامع مهم شرکت‌های بورسی بسیار مهم است. بر اساس قانون، آن دسته از شرکت‌هایی که سال مالی آنها در انتهای اسفند ماه به پایان می‌رسد تا انتهای تیرماه فرصت دارند مجامع خود را برگزار کنند و از این‌رو در روزهای پایانی تیر ماه همواره شاهد ترافیک برگزاری مجامع بوده‌ایم.
اما مجامع تیرماه 1401 با سال‌های قبل دارای یک تفاوت اساسی بود. در مجامعی که این روز‌ها در حال برگزاری هستند مشاهده می‌شود که شرکت‌های بزرگ بازار با وجود افزایش قابل توجه ارقام سودهایی که برای سال 1400 شناسایی کرده‌اند اما درصد کمتری از سودهای خود را بین سهامداران تقسیم کرده‌اند. این موضوع که از سیاست‌های تشویقی مالیاتی و مصوبات گذشته شورای عالی بورس نشأت می‌گیرد می‌تواند به افزایش نقدینگی در شرکت‌ها و تأمین سرمایه درگردش آنها از طریق منابع داخلی کمک کند و این شرکت‌ها می‌توانند با تقسیم سود کمتر؛ بخشی از سرمایه‌هایی را که برای طرح‌های توسعه‌ای خود نیاز دارند با قیمتی ارزان‌تر از استقراض از سیستم بانکی تأمین کنند.
اما اصرار بیش از حد شرکت‌ها برای این موضوع می‌تواند جذابیت سهام این شرکت‌ها را برای آن دسته از سهامدارانی که به‌دنبال بازدهی‌های کوتاه مدت اقدام به سرمایه‌گذاری در بازار کرده‌اند کاهش دهد و منجر به رویگردانی سهامداران از سهام این شرکت‌ها شود.
در جریان برگزاری مجامع تیر ماه، درصد پرداخت سود بازار از حدود 60درصد به 52 درصد کاهش یافت.
شاخص‌های بنیادی بازار تقویت شده است
در تیر ماه کاهش قیمت سهام درحالی اتفاق می‌افتاد که عواملی چون، افزایش قیمت محصولات فروش رفته در گروه‌های محصولات غذایی، دارویی، سیمان، فلزات اساسی، شوینده، لاستیک و پلاستیک، پتروشیمی و خدمات ارتباطی و نیروگاه‌ها؛ افزایش 7درصدی در صادرات محصولات معدنی، افزایش درآمدهای عملیاتی و مانده سپرده‌گذاری‌ها در بانک‌ها و همچنین شروع سرمایه گذاری‌های دو یا چندجانبه بین‌المللی همگی بر تقویت شاخص‌های بنیادی شرکت‌های موجود در بازار گواهی می‌داد.
همکاری شرکت‌های نفتی ایران در زمینه نفت و حفاری با کشورهای روسیه، ونزوئلا و سایر کشورهای همسایه، درکنار کاهش موانع تجاری در بخش کشتیرانی و دریانوردی و شروع پروژه‌های بزرگ مقیاس ریلی و جاده‌ای در ایران و شروع طرح دولت برای انبوه‌سازی مسکن در ایران، از مواردی بود که شرکت‌های فعال در بازار سهام را برای افزایش درآمدها و سود‌سازی درماه‌ها و سال‌های آینده امیدوار می‌ساخت.
روند افزایش درآمدهای ریالی هرچند که با کاهش حاشیه سود عملیاتی برخی شرکت‌ها نیز همراه بود اما در نهایت باعث شد که کارشناسان نسبت‌های قیمت بر درآمد (P/E) کمتری را برای شرکت‌ها شناسایی کنند و طی این ماه این نسبت با کاهش 8 درصدی به سطح عدد 8 بازگردد و بازار از این نظر ارزنده شود.
همچنین در بازه یک ماهه نسبت قیمت بر فروش بازار (P/S) نیز 6 درصد کاهش یافت و به محدوده عدد 2.42 رسید.
حقوقی‌ها 10 میلیارد برگ سهم از حقیقی‌ها خریداری کردند
روند انتقال سهام از حقیقی به حقوقی که از زمان «سقوط بزرگ» درسال 1399 همواره ادامه داشت، در ماه‌های انتهایی سال 1400 و دو ماه ابتدایی سال‌جاری معکوس شده بود. اما این رویه نتوانست در خرداد و تیرماه ادامه یابد تا در این دو ماه نیز حقوقی‌ها به‌عنوان تقاضا کنندگان اصلی بازار شناخته شوند.
آمارها نشان می‌دهد که در تیر ماه حقوقی‌ها حدود 10 میلیارد و 500 میلیون برگ سهم را از حقیقی‌ها خریده‌اند که با احتساب این عدد مجموع سهام خریداری شده از ابتدای سال به حدود 30 میلیارد برگ سهم می‌رسد و از این رو می‌توان حقوقی‌ها را تقاضاکنندگان اصلی بازار معرفی کرد.
ارزش معاملات خرد به پایین‌ترین سطح خود در 6 ماه گذشته رسید
روند نزولی ارزش معاملات خرد که از ابتدای خرداد ماه شروع شده بود در تیرماه نیز ادامه یافت تا میانگین 30 روزه ارزش این معاملات به عدد 3 هزار و 300 میلیارد تومان برسد.
روند کاهش معاملات خرد در دو روز پایانی تیر ماه حتی از این میزان کمتر بود و با ثبت اعداد 2096 میلیارد تومان در سه‌شنبه و 1673 میلیارد تومان در چهارشنبه گذشته، رکورد کاهش ارزش معاملات خرد در بازه 6 ماهه به نام این دو روز ثبت شد؛روندی که تا حدود بسیار زیادی به ترافیک مجامع در این روز‌ها مربوط می‌شود. باید توجه داشت که کاهش ارزش معاملات خرد به‌عنوان عاملی برای کاهش نقدشوندگی بازار می‌تواند جذابیت آن را برای سهامداران کاهش دهد.
70 درصد نمادهای بازار با کاهش قیمت روبه‌رو شدند
آمارها نشان می‌دهد که طی معاملات تیر ماه از 680 نمادی که در بازار مورد معامله قرار گرفته بودند، 199 نماد با افزایش قیمت و 481 نماد با کاهش قیمت به کار خود پایان داده‌اند و به این ترتیب در مقابل 30 درصد از نماد‌هایی که در بازه یک ماهه سبز رنگ بودند، 70 درصد نمادها در این ماه به رنگ قرمز درآمده‌اند.
براین اساس، از میان نمادهای سبزرنگ 58 نماد رشد بالای 10 درصد، 43 نماد رشد بالای 5 درصد و 98 نماد نیز رشد کمتر از 5 درصد داشته‌اند. همچنین از میان نمادهای قرمزرنگ، 166 نماد بیش از 10 درصد، 175 نماد بیش از 5 درصد و کمتر از 10 درصد و 140 نماد نیز کاهش قیمت کمتر از 5 درصد را به ثبت رسانده‌اند.
