تازه خیالمان (بعد از دو سال و نیم سخت) برای رسیدن به شرایط عادی راحت شده بود که آمار صعودی مبتلایان در روزهای اخیر یادمان انداخت ما همچنان روی خط خطر کرونا در حرکتیم. آنطور که پیام طبرسی، رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری اعلام کرده، آمار مراجعان به این بیمارستان، 4 برابر شده است. این افزایش نشان میدهد اگر در این یکماه آینده مقاومت نکنیم، سد کرونا دوباره شکسته میشود و ما به همان روزهای اضطراب و ترس و محدودیتها برمیگردیم.
هر چند باید تا به حال یاد گرفته باشیم چطور با وجود کرونا به زندگی عادی بازگردیم اما به نظر میرسد عدهای گمانشان این بوده که تنها «به زندگی عادی» بازگردند و تطبیق خود با خطر کرونا را که هنوز رخت نبسته فراموش کردهاند؛ ما حالا رسماً وارد موج هفتم کرونا شدهایم. وزیر بهداشت گفته است: «این فکر که کرونا تمام شده، کاملاً اشتباه است، چراکه کرونا، ویروسی است که تا سالها باقی میماند. مشکلی که در زمینه کنترل کرونا وجود دارد، این است که دنیا در قبال این بیماری به صورت یکسان عمل نمیکند. در حال حاضر میزان واکسیناسیون در دنیا در برخی کشورهای آفریقایی شش تا هشت درصد است و ویروس در این کشورها پایدار است. بنابراین وقتی ویروس وجود دارد، جهش پیدا کرده و همه کشورها را متأثر میکند. باتوجه به آمار، فکر میکنم کشور ما هم وارد موج هفتم کرونا شده است. به عنوان مثال، سویه اُمیکرون از آفریقای جنوبی شروع شد. کشورهایی هستند که واکسیناسیون درستی نداشتهاند و ایمنی افراد در این کشورها پایین است. بنابراین وقتی ویروس وجود دارد، جهش پیدا کرده و همه کشورها را متأثر میکند. باتوجه به آمار، فکر میکنم کشور ما هم وارد موج هفتم کرونا شده است.»
اسمش را هرچه بگذاریم چه «سویه جدید»، یا «اُمیکرون» موج ششم و حتی «دلتا» نامآشنای موج پنجم، ماجرای کرونا برایمان همان همیشگی است. ناگهان ظهور میکند، از پشت غافلگیرمان کرده و در جایی که حتی فکرش را هم نمیکنیم، چنان میتازد و جلو میرود که تا زمانی که خلع سلاح نشدهایم، از حرکت نمیایستد. حالا ما دوباره به دام همان ویروس عجیب افتادهایم. درست درطول یک روز، آمار مبتلایان به 4 هزار و 772 نفر رسیده است. فوتیهایی که برای سه روز در تقویم کرونا، کاملاً صفر شده بود، یکباره جهش کرد. آمار فوتیها حالا دو رقمی شده و به عدد 13 (طی 24 ساعت) رسیده و این درحالی است که 432 نفر هم در بخش ویژه بیمارستانها با مرگ دست وپنجه نرم میکنند!
عیناللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تأکید میکند: آنچه در موج ششم توانست به ما کمک کند و حاشیه امنی را برایمان ایجاد کند، همکاری مردم در واکسیناسیون بود که باید از مردم تشکر کنم. اکنون هم که هنوز با شدت بالایی دچار درگیری نشدیم، از مردم خواهش میکنم که حتماً واکسن را به عنوان دوز یادآور تزریق کنند. افرادی که شش ماه از واکسن قبلیشان گذشته باشد، حتماً باید واکسن یادآور تزریق کنند که منجر به تقویت سیستم ایمنی بدن میشود. کسی که به اُمیکرون مبتلا شود، اگر واکسن تزریق کرده باشد، قطعاً شدت بیماریاش کم خواهد بود و ما شاهد حوادث بد نخواهیم بود؛ بویژه افراد بالای ۶۵ سال یا افراد دارای بیماریهای زمینهای مانند دیابت و... حتماً واکسن دوز یادآور را تزریق کنند.
وزیر بهداشت در پایان با تأکید بر لزوم رعایت پروتکلهای بهداشتی گفت: از نظر رعایت پروتکلهای بهداشتی مانند استفاده از ماسک، رعایت تهویه و رعایت فاصلهگذاری باید بیشتر توجه شود. امیدوارم بتوانیم این موج را هم به سلامت رد کنیم. وزارت بهداشت آمادگی کامل دارد و مراکز درمانی ما آمادگی کامل دارند؛ اما امیدواریم با پیشگیری، کارمان به درمان نرسد.
مردم به بیخیالی اجتماعی دچار شدهاند
آمارهای وزارت بهداشت نشان میدهد طی ۱۰ روز (۹ تا ۱۹ تیر ۱۴۰۱) به طور متوسط هر ساعت ۴۹ نفر در ایران مبتلا شدهاند که نسبت به هفته پیش از آن، دو برابر شده، این آمارها البته افزایشی است. با اینهمه مردم به بیخیالی اجتماعی دچار شدهاند. هشدارها را میشنوند، اما گوششان به آنها بدهکار نیست که اگر بود آمار رعایت پروتکلها به زیر 10 درصد نمیرسید. با وجود آنکه برخی از کشورهای پیشرو به دوران قرنطینه سخت گذشته برگشتهاند، اما در ایران حتی برخیها زحمت ماسک زدن در فضای داخلی و شلوغ را از روی دوششان برداشتهاند. به رفتار شهروندان در پاساژها، مغازهها، ادارات دولتی و خصوصی، آرایشگاهها، آموزشگاهها، رستورانها، کافهها، باشگاههای ورزشی، نانواییها و حتی این روزها فضاهای کنسرتهایی که برپا میشود، سالنهای سینما و تئاتر که دقت کنید، میبینید اکثراً ماسک را کنار گذاشتهاند. حالا دیگر خبری از آن قوانین سفت و سخت اتحادیهها نیست. تابلوهای «ماسک زدن اجباری» تقریباً از سر در مغازهها برداشته شده و مردم هم دیگر به شنیدن صدای عطسه و سرفه یکدیگر عادت کردهاند. واکسن زدهها به خیال رویینتن شدن در فضاهای شلوغ جولان میدهند و واکسن نزدهها با توهم فروکش کردن موج، برای تزریق واکسن مقاومت میکنند. جمعیت واکسن نزده همچنان همان حدود 8 میلیون نفری است که به هیچ صراطی مستقیم نمیشوند. این عده را باید خودخواهان اجتماعی نامید. حدود 31 میلیون نفر هم بیش از 6 ماه از تزریق دوز دوم شان گذشته وهنوز به دوز یادآور سوم تن ندادهاند. باوجود آنکه پوشش دوزهای اول، دوم و سوم واکسن به ترتیب 76.93، 69.02 و 33.05 درصد اعلام میشود، اما حالا تزریق دوز چهارم در دستور کار قرار گرفته است. وزیر بهداشت از آنهایی که شش ماه از تزریق واکسن قبلیشان گذشته، خواسته است تا حتماً واکسن یادآور را تزریق کنند. بویژه افراد بالای 65 سال و دارای بیماری زمینهای و ... چراکه حالا همه به این باور رسیدهایم، آن اکسیری که ما را از موج ترسناک ششم نجات داد، واکسیناسیون گستردهای بود که به سرعت اتفاق افتاد. برخیها، اما همچنان با تردید به برند واکسنهایی فکر میکنند که پیش از این امتحانشان را پس دادهاند. پزشکان اما میگویند وسواس را کنار بگذارید. هر واکسنی که موجود بود بزنید، چراکه دیگر وقت زیادی برایمان نمانده است!
با ماسک به استقبال حاجیها بروید
بازگشت حجاج از دو روز قبل آغاز شده است. 39 هزار حاجی در این دو هفته به ترتیب وارد کشور میشوند. به رغم اینکه آمار مبتلایان در عربستان انگشت شمار بوده و دکتر محمد مهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت هم خبرداده که غربالگری حجاج بیتالله الحرام قبل از بازگشت به کشور آغاز میشود، اما استقبال فرودگاهی و دید و بازدیدهای پیش رو همه را نگران کرده است.
بازگشت حجاج که تمام شود، ما به استقبال محرم میرویم و البته برگزاری مراسم اربعین در شهریور ماه هم نشان میدهد اگر نخواهیم همچون دوران اوج کرونا، خانهنشین شده و از مراسمات مذهبی در محیطهای باز محروم شویم، باید از همین امروز همه پروتکلها را رعایت کنیم. چون اگر این وضعیت (عدم رعایت پروتکلها و تزریق واکسنهای یادآور) ادامه یابد، ما مهرماه نیز دوباره به دوران سخت آموزشهای مجازی برخواهیم گشت.
کاروان عروسیهای بیوقفه
از طرفی ما در این چند هفته، کاروانهای عروسیهای بیوقفه را هم بهراه انداختهایم. اگرچه خسرو ابراهیمینیا، رئیس اتحادیه تالارداران به «ایران» میگوید که همچنان بیش از 50 درصد تالارها تعطیل است، اما در 50 درصد دیگر، عروسیها شدت گرفته و تصاویر داخل سالنها نیز نشان میدهد جز پرسنل، تقریباً هیچ پروتکلی از سوی میزبانان و میهمانان رعایت نمیشود. او میگوید که کمتر کسی حتی به توصیهها گوش میدهد و این درحالی است که در این دو سال، اغلب میهمانیها و عروسیها به سمت تالارهای زیرزمینی و خانههای مجلل کشیده شده و نمیتوان به رعایت پروتکلها در تالارها هم دل خوش کرد! جالب اینکه بیشتر تالارها برای پذیرایی از میهمانیهای حجاج از حالا رزرو شدهاند و با وجود همه تأکیدها به نظر میرسد در هفتههای آینده وضعیت بغرنجتر شود.
اگر کرونا جدی است، جدیتر برخورد کنید
سعید معدنی، جامعهشناس در تحلیل رفتارهای اجتماعی این روزهای مردم به «ایران» میگوید: «واکسیناسیون تاحد زیادی باعث شده تا حس مصون ماندن در جامعه ایجاد شود و همین دلیل اصلی برخوردهای سادهانگارانه است. چون اغلب ما عادت کردهایم تا به مرحله اوج نرسیدیم، نگران نشویم. اما بخشی از تقصیر برگردن رسانهها و مسئولان است که عقبتر از موج هفتم در حرکتند. بویژه رسانه ملی که باید زودتر از آمار صعودی، ایجاد دغدغه کند. گفتوگو با متخصصان و پزشکان و مسئولان فعلاً انگشت شمار دیده میشود، اما ویژگی اجتماعی مردم ایران این است که باید وضعیت خطر را برایشان زودتر نهادینه کرد. این جدیت باید از حمل و نقل و فضاهای عمومی ایجاد شود. اگر خطر جدی است برخورد با آن هم از سوی مسئولان باید محکم باشد، نه اینکه بگوییم آمار رو به افزایش است، اما مترو و اتوبوس مثل قبل فعالیت کنند.»هماکنون 4 شهرستان در وضعیت قرمز، ۱۴ شهرستان در وضعیت نارنجی، ۱۴۲ شهرستان در وضعیت زرد و ۲۸۸ شهرستان هم در وضعیت آبی قرار دارند.