اگر شما برای کسی پشۀ مرده بفرستید، احتمالا از این کار شما خوشحال نخواهد شد و تشکری نخواهد کرد. اما دان پچ، حشره شناس کانادایی از این گروه نیست و معتقد است که هر پشۀ مرده در واقع یک مجموعۀ ارزشمند از دادهها است که به او برای انجام تحقیقاتش دربارۀ آثار زیست محیطی تغییرات آب و هوایی کمک خواهد کرد.
او که مدیر انجمن حشره شناسی دانشگاه بریتیش کلمبیا است، بطور مشخص میخواهد بداند که گرمایش زمین و تغییرات آب و هوایی چه تاثیری بر وضعیت مهاجرت پشهها و ورود انها به سکونتگاههای جدید گذاشته است.
این موضوع هم اکنون نیز ثابت شده است با افزایش دما، مهاجرت پشهها به سمت شمال بیشتر میشود. برای مثال نقشۀ حرکت پشهها در «مرکز اروپایی پیشگیری و کنترل بیماری» نشان میدهد که از سال گذشته میلادی شمار یکی از گونههای مهاجم پشه که «ببر» نام دارد، در اسپانیا بسیار بیشتر شده است.
بر این اساس دکتر پچ در جریان گفتوگو با روزنامه کانادایی North Shore از مردم خواست: «اگر در این تابستان حشرهای را کشتید، آن را در پاکتی بگذارید و با پست برای من بفرستید.»
البته این درخواست صرفا از کسانی شده که در استان بریتیش کلمبیا و قلمرو یوکان کانادا به سر میبرند.
تحقیقات نشان داده که در حال حاضر حدود ۵۰ گونۀ پشه در استان بریتیش کلمبیا وجود دارند و احتمال میرود که دستکم ۶ گونۀ دیگر پشه نیز در این استان وجود داشته باشند که میتوانند ناقل انواع بیماریها از جمله «ویروس نیل غربی» باشند (ویروس نیل غربی فقط توسط پشههای آلوده منتقل میشود و بسیاری از مبتلایان آن نیز هیچ علامتی ندارند؛ اما برخی ممکن است دچار عوارضی همچون تب، ضعف عضلانی و حتی تشنج شوند).
چرا تغییرات آب و هوایی پشهها را به سمت شمال میفرستد؟
از آنجایی که گرم شدن کره زمین باعث افزایش دمای هوا میشود، آب و هوای گرم و مرطوبتر مناطق شمالی جهان، پشهها را به این مناطق و خصوصا جاهایی میکشاند که قبلاً خیلی سرد و خشک بودند و پشهها توان زندگی در آنجا را نداشتند.
در بریتیش کلمبیا، تغییرات آب و هوایی باعث شده که برفهای دامنه کوهها سریعتر ذوب گردند و سیلهای مکرری در کف درهها جاری شوند و محیط جذابی بویژه برای پشههای ماده برای تخم گذاری ایجاد شود.
به این ترتیب، نه تنها بر جمعیت پشههای این مناطق افزوده میشود بلکه بیماریهای کشندۀ جدیدی نیز در این مناطق پدیدار میشوند؛ بیماریهایی که پیشتر به دلیل سرمای هوا به ندرت دیده میشدند.
دکتر پچ میگوید اگرچه در بسیاری از این مناطق در حال حاضر جای نگرانی وجود ندارد، اما ممکن است به تدریج وضعیت تغییر کند و در ۴۰ یا ۵۰ سال آینده شاهد پدیدار شدن بیماریهای جدیدی در این مناطق مانند بیماری «ویروس نیل غربی» باشیم.
یک مطالعۀ دیگر نیز نشان داده که احتمالا تا سال ۲۱۰۰ میلادی «پشه تب زرد» همچنین حشرات ناقل بیماریهایی همچون ویروسهای دنگی، انسفالیت ژاپنی و زیکا در بسیاری از مناطق ایالات متحده و کانادا گسترش مییابند.
با این وجود دکتر پچ تاکید دارد که درخواستش برای فرستادن پشههای مرده با هدف بررسی «دی ان ای» آنها، به معنای دعوت همگان به شکار پشهها و کشتن آنها نیست؛ زیرا این موجودات کوچک نیز نقش حیاتی در اکوسیستم ایفا میکنند؛ بویژه از مسیر کمک به گرده افشانی گیاهان، تامین غذای پرندگان و غنی کننده خاک.
چگونه میتوان در پروژه دکتر پچ مشارکت کرد؟
اگر در استان بریتیش کلمبیا یا قلمرو یوکان کانادا به سر میبرید، دفعه بعد که صدای یک پشه را شنیدید و آن را با یک ضربه کشتید، حشره مرده را لای یک تکه کاغذ بگذارید و پاکت حامل آن را به آدرس زیر پست کنید:
Dr Peach at Ben Matthews Lab, UBC Department of Zoology, 4200-6270 University Blvd., Vancouver, B.C. V6T 1Z4.
دکتر پچ از فرستندگان این محمولهها خواسته تا تاریخ دیدن و کشتن پشه، همچنین طول و عرض جغرافیایی محل وقوع را به کمک برنامههایی همچون Google Maps پیدا کنند و طی یادداشتی برای او بفرستند تا مجموعه دادههای دقیقتری ایجاد شود.
دکتر پچ قول داده که پس از دریافت پشهها و تجزیه و تحلیل «دی ان ای» آنها در آزمایشگاه، نتایج آن را برای فرستندگان پاکتها بفرستد.