سيستانوبلوچستان، استاني با 11 درصد از مساحت كل كشور، همچون دروازه تجاري رو به اقيانوس است كه اين استان به اقيانوس هند، چين، آسياي‌ميانه و غرب كشور وصل شده است، بر اين اساس، استان سيستان و بلوچستان حلقه وصل و ترانزيت در اين منطقه به‌شمار مي‌رود. اين استان 1100كيلومتر مرز با كشورهاي پاكستان و افغانستان و 300 كيلومتر مرز آبي با درياي عمان دارد و به‌دليل قرار گرفتن در موقعيت راهبردي و ترانزيتي از اهميت فراواني برخوردار است، به‌ويژه بندرچابهار كه تنها بندر اقيانوسي ايران و آسان‌ترين و بهترين راه دسترسي كشورهاي آسياي‌ميانه به آب‌هاي آزاد است. اين استان مي‌توانست بازار 5/2ميلياردي را داشته باشد اما اكنون با خشك‌شدن درياچه هامون، اقدام موثري كه از سوي ساكنان اين استان در حوزه تجاري صورت مي‌گيرد، تجارت چمداني و مبادله تجاري جزيي است. سيستان و بلوچستان در طبقه‌بندي استان‌ها، جزو مناطق محروم است، البته اين روزها مسوولان سيستان و بلوچستان براي خروج از اين فهرست برنامه‌هاي متعددي دارند. برگزاري نشست‌هاي تخصصي با سرمايه‌گذاران، تامين زيرساخت‌هاي لازم و دعوت از سرمايه‌گذاران ايراني مقيم خارج از كشور كه در سال‌هاي گذشته از ايران كوچ كرده‌اند، ازجمله نكات مهم در حال پيگيري است.
پهن‌كردن فرش قرمز براي سرمايه‌گذاران
پهن‌كردن فرش قرمز براي سرمايه‌گذاران داخلي و خارجي نكته‌يي است كه علي اوسط هاشمي استاندار سيستان و بلوچستان بارها مطرح كرده است. وي معتقد است سيستان و بلوچستان زماني از فهرست استان‌هاي محروم خارج مي‌شود كه توسعه صنعتي رخ دهد. از اين‌رو صندوق توسعه ملي را كليدي‌ترين بخش در توسعه فعاليت‌هاي اقتصادي مي‌داند. استاندار سيستان و بلوچستان در پاسخ به اين پرسش مبني بر اينكه استان سيستان و بلوچستان تا چه ميزان توانسته است از تسهيلات صندوق توسعه ملي برخوردار شود؟ اضافه كرد: منطقه سيستان و بلوچستان با ساير استان‌هاي كشور متفاوت است. اين استان در زمان جنگ در معرض تهديد گروهك‌ها و اشرار بود و مدت طولاني از اين امر رنج كشيد بنابراين بايد به فكر توسعه اين استان باشيم؛ استاني كه قابليت‌هاي زيادي دارد بدين جهت مهم‌ترين نكته براي تغيير نگرش‌ها، رفاه حال مردم و خروج از منطقه محروم، توسعه صنعتي است.
علي اوسط هاشمي ادامه داد: عدالت‌محوري و كاهش فاصله اين منطقه با ساير استان‌هاي كشور، موضوعي است كه دولت يازدهم با جديت در حال دنبال كردن آن است، در اين ميان يكي از اهرم‌هايي كه مي‌تواند ما را به اهداف ترسيم‌شده برساند، استفاده از تسهيلات صندوق توسعه ملي است.
وي گفت: در استان‌هاي ديگر نسخه‌هايي در نظر گرفته مي‌شود كه با واقعيت آن استان سازگار باشد، بنابراين بايد براي برخي از استان‌ها سياست‌هايي منطقي با موضوعات مردم‌شناسي و جامعه‌شناختي در هر منطقه در نظر گرفته شود. در‌حال‌حاضر لازم است نسخه‌هايي منطقي با نگرش، باور و نگاه افراد حاضر در اين منطقه كه از دريافت تسهيلات اجتناب مي‌كنند، تدوين شود.
اعتقادي به دريافت تسهيلات وجود ندارد
استاندار سيستان و بلوچستان تصريح كرد: از دولت تدبير و اميد انتظار داريم كه نگاه متفاوتي به اين منطقه داشته و جدا از ساير استان‌هاي كشور به اين استان توجه داشته باشد. مردم ساكن در اين منطقه به دريافت تسهيلات، اعتقادي ندارند بنابراين ضروري است براي ترغيب آنها به سرمايه‌گذاري، راهكارهاي ديگري اتخاذ شود. اگر بخواهيم با نگاه امنيتي هم به موضوع نگاه كنيم براي برون‌رفت از هرگونه تحريم يا ناملايمتي و البته توسعه صنعتي منطقه بايد به مردم نقش پررنگ‌تري اختصاص دهيم و آنها را در توسعه منطقه همراه كنيم. هاشمي با بيان اينكه استان سيستان و بلوچستان گزينه و طرح قابل‌توجهي با نكات عرض‌شده براي ارايه به صندوق توسعه ملي ندارد، اضافه كرد: اين در حالي است كه ما در تلاش براي قرار گرفتن در مسير توسعه صنعتي هستيم كه اين روند، نقش شركت‌هاي توسعه‌يي را پررنگ مي‌كند. نهادهاي عمومي و دولتي نيز مي‌توانند با سرمايه‌گذاري در اين منطقه باورها را نسبت به سيستان و بلوچستان تغيير دهند. وي افزود: وقتي تغيير باور ايجاد شود به‌طور قطع آن زمان، تقاضاهاي متفاوت و منطقي با ظرفيت منطقه در عرصه ملي متبلور مي‌شود. به‌هر ترتيب تاكنون هيچ درخواستي براي استفاده از تسهيلات صندوق توسعه ملي داده نشده و عددهاي سرمايه‌گذاري در اين منطقه بسيار ضعيف است از اين‌رو مي‌خواهيم با پروژه‌هاي بزرگي كه تعريف كرديم كه درنهايت به ۳ تا ۴ پروژه مي‌رسد از تسهيلات صندوق استفاده كنيم.
4 پروژه جريان‌ساز در سيستان و بلوچستان
استاندار سيستان و بلوچستان گفت: به پروژه‌هاي كوچك اعتقادي نداريم بلكه معتقديم اگر ۴ پروژه مهم، با ارزش و جريان‌ساز به صندوق توسعه ملي معرفي شود از تسهيلات آن استفاده كنيم. البته هنوز رقم پروژه‌هاي مهم استان تعيين نشده و با نهايي‌شدن طرح‌ها، درخواست‌هاي خود را به صندوق توسعه ملي ارسال خواهيم كرد. از آنجا كه استفاده از تسهيلات صندوق توسعه ملي در اين استان سقفي ندارد، بايد در زمينه جذب سرمايه و سرمايه‌گذار كارهاي مهمي انجام گيرد كه اين مهم بيش از پيش مورد هدف مسوولان استاني است زيرا ما به رشد جهشي استان مي‌انديشيم. وي ادامه داد: در همين راستا صندوق توسعه ملي و استفاده از ظرفيت‌هاي آن يك فرصت است كه بايد براي اقدامات زيربنايي در زمينه رونق و توسعه استان از آن استفاده شود و بانك‌ها نيز همكاري لازم را در اين زمينه داشته باشند تا اعتبار شناور اين صندوق، هرچه بيشتر در خدمت توسعه استان قرار گيرد. باتوجه به اينكه تسهيلات اعطايي از محل اين صندوق با بخشودگي 4درصد نرخ سود كارمزد در استان و دو‌سال بازپرداخت بيشتر نسبت به ساير نقاط كشور پرداخت مي‌شد، مي‌تواند در حوزه‌هاي مختلف نيروگاهي، گردشگري، حمل‌و‌نقل هوايي و ساير زمينه‌هاي زيربنايي بسيار اثرگذار باشد. بنابراين براي بهره‌مندي از صندوق توسعه ملي بايد طرح‌هايي كه توجيه قابل‌قبولي دارند معرفي شوند در غير اين‌صورت نمي‌توان از تسهيلات اين صندوق بهره‌مند شد.
بازار 2.5 ميليارد نفري سيستان و بلوچستان
استاندار سيستان و بلوچستان با اشاره به ظرفيت‌هاي غفلت‌شده براي سرمايه‌گذاري در اين استان، اضافه كرد: مهم‌ترين ظرفيت استان سيستان و بلوچستان دروازه آن به اقيانوس است كه بزرگ‌ترين ثروت به‌شمار مي‌رود و سال‌هاي متمادي از آن غافل بوده‌ايم. بنابراين اگر بندر اين منطقه مورد توجه قرار مي‌گرفت و ويژه مي‌شد، اكنون بازاري به‌وسعت 2.5 ميليارد نفر در اختيار داشتيم. زيرا همسايگي با كشورهاي مختلف اين امكان را مي‌دهد كه با بازارهاي زيادي تبادل داشته باشيم.هاشمي با بيان اينكه سيستانوبلوچستان دروازه‌يي تجاري رو به اقيانوس است، افزود: اين استان به اقيانوس هند، چين و آسياي ميانه وصل شده كه بر اين اساس، استان سيستانوبلوچستان حلقه وصل و ترانزيت در اين منطقه به‌شمار مي‌رود، بنابراين در اين شرايط مي‌توانيم در بحث اقتصادي و توسعه فعاليت‌هاي توليدي حرف نخست را بزنيم. اين امر در شرايطي است كه روابط ما با كشورهاي همسايه مطلوب باشد. برخي خارج از استان گمان مي‌كنند در سيستانوبلوچستان وضعيت مناسبي براي سرمايه‌گذاري نيست درصورتي كه اين منطقه همه امكانات خدادادي و فرصت‌هاي مناسب براي توسعه را در خود جاي داده است. وي گفت: سيستانوبلوچستان استان در حال توسعه‌يي است كه در سال‌هاي گذشته نيز روند توسعه آن شدت گرفته و تمام دستگاه‌هاي اقتصادي اين استان آماده همكاري و تسهيل براي سرمايه‌گذاري هستند و درواقع اين استان فرش قرمز براي صاحبان سرمايه پهن كرده است.
استاندار سيستانوبلوچستان درمورد تامين امنيت سرمايه‌گذاران استان و ميزان ريسك سرمايه‌گذاري در سيستانوبلوچستان، اضافه كرد: استان سيستانوبلوچستان مانند سال‌هاي گذشته نيست و خوشبختانه از اين وضعيت عبور كرده‌ايم و اكنون به فكر توسعه صنعتي استان هستيم، بنابراين به سرمايه‌گذاران اطمينان مي‌دهم كه سرمايه‌گذاري در اين منطقه براي آنها سودآور بوده و ريسك پاييني به‌همراه دارد. ازسويي مي‌توانند با سرمايه‌گذاري در اين منطقه از كشورهاي اطراف كه تمايل زيادي به همكاري با ايران دارند نيز ارتباط برقرار كنند و بر توسعه صادرات خود بيفزايند.
هاشمي تصريح كرد: حضور فعال مردم در صحنه كه نمونه‌يي از آن در انتخابات دوره يازدهم رخ داد، نشان مي‌دهد كه اين منطقه امنيت كافي براي سرمايه‌گذاري دارد و نبايد به استان سيستانوبلوچستان مانند دهه۶۰ نگاه كرد. اقبال مردم از سرمايه‌گذاران زياد است و مردم اين استان به‌دنبال توسعه صنعتي و فاصله گرفتن از هرگونه محروميت هستند اما به‌دليل نگاه‌هاي گذشته، اين استان همچنان در زمره استان‌هاي محروم قرار دارد، بنابراين اميدواريم با تغيير رويكرد و معرفي ظرفيت‌ها در جذب سرمايه‌گذاران موفق عمل كنيم. وي بااشاره به اينكه در تلاش هستيم نگاه‌ها و شرايط نامناسب گذشته را تغيير دهيم، افزود: امروزه ديگر از امنيت حرف نمي‌زنيم بلكه از توسعه و صنعتي شدن سخن مي‌گوييم و با رويكرد جديدي كه در استان شكل گرفته، سرمايه‌گذاران هم براي حضور تمايل بيشتري خواهند داشت. ۱۶۰۰كيلومتر از ۹هزار كيلومتر مرز ايران در استان سيستانوبلوچستان قرار دارد كه اين توانمندي باعث شده با كشورهاي همسايه همكاري و توسعه روابط داشته باشيم زيرا آنها نيز تمايل به همكاري با ايران دارند. بنابراين هر سرمايه‌گذاري كه در اين استان ورود كند به‌راحتي به بازارهاي پاكستان و افغانستان دسترسي خواهد داشت. خوشبختانه درك مشتركي بين كشورهاي همسايه وجود دارد و آنها بارها نيز براي همكاري مشترك در زمينه‌هاي مختلف اعلام آمادگي كرده‌اند. از اين رو سرمايه‌گذاران مي‌توانند با شرايط خوب و قابل اطميناني وارد استان شوند.
تامين گاز با كپسول
استاندار سيستانوبلوچستان تصريح كرد: يكي از موضوعات مهم براي حضور سرمايه‌گذاران، تامين زيرساخت‌هاي لازم است. سرمايه‌گذاران زماني وارد يك منطقه مي‌شوند كه زيرساخت‌هاي حداقلي سرمايه‌گذاري در آن فراهم شده باشد. با اين تفاسير براي تامين گاز اقدامات لازم آغاز شده است. تنها استاني بوديم كه به روش سنتي (كپسول گاز) گاز منطقه را تامين مي‌كرديم. از اين رو شوراي اقتصاد مصوب كرد كه يك‌ميليارد و ۹۰۰ميليون دلار براي تامين گاز به روش بيع متقابل پرداخت شود. بر اين اساس در ساير بخش‌ها نيز ورود پيدا مي‌كنيم تا سرمايه‌گذاران براي حضور در اين منطقه مشكلي نداشته باشند.
توسعه بندر چابهار تا 20 ميليون تن ظرفيت
وي ادامه داد: نكته ديگري كه در حال پيگيري است توسعه بندر چابهار است. در حال حاضر ظرفيت اين بندر 2.5ميليون تن است كه اين ظرفيت تا سال آينده به ۶ميليون تن خواهد رسيد و هر سال نيز به ميزان ذكر شده بر ظرفيت بندر چابهار افزوده خواهد شد. اين روند بايد به‌گونه‌يي اداره شود تا چهار سال آينده ظرفيت اين بندر به ۲۰ميليون تن برسد. همچنين 2واحد پتروشيمي نيز در منطقه در حال ايجاد است كه يكي از واحدهاي پتروشيمي مراحل اوليه خود كه زمين و جذب سرمايه‌گذار است را پشت‌سر گذاشته و واحد ديگر نيز توسط شركت ملي پتروشيمي احداث خواهد شد. استاندار سيستانوبلوچستان گفت: در بخش ساخت كارخانه فولاد و معدن نيز، سازمان توسعه و نوسازي معادن ايران (ايميدرو) فعال شده است، ضمن آنكه احداث كارخانه لاستيك توسط ايدرو و يك سرمايه‌گذار خصوصي در حال پيگيري است. از سويي ۳۰۰كيلومتر راه‌آهن كارگاه داير شده كه اين موارد نشان مي‌دهد در تامين زيرساخت براي سرمايه‌گذاران فعاليت‌هاي خوبي در حال انجام است.
هاشمي به برگزاري نشست تخصصي با سرمايه‌گذاران با هدف درخواست از آنها براي معرفي طرح‌هاي توجيه‌پذير اشاره كرد و گفت: نشست‌هاي تخصصي براي آشنايي سرمايه‌گذاران با ظرفيت‌هاي منطقه و مزيت‌هاي سرمايه‌گذاري برپا مي‌شود. در همين راستا ۳نشست تخصصي ديگر كه يكي از آنها با حضور رييس‌جمهوري كه در نوبه خود كم‌نظير بوده نيز برگزار شده است. جلسات ديگري نيز با حضور معاون اول رييس‌جمهوري و مديران بانك‌هاي صنعت و معدن با هدف شناسايي و معرفي توانمندي‌هاي منطقه به سرمايه‌گذاران برگزار شد.
تلاش براي بازگشت سرمايه‌گذاران
وي افزود: بر اين اساس در تلاش هستيم تا با ايرانيان خارج از كشور به‌خصوص بومي‌هاي اين منطقه كه به خارج رفته‌اند نيز ارتباط برقرار كرده و از آنها براي سرمايه‌گذاري در اين منطقه دعوت كنيم كه اين موارد نشان مي‌دهد برنامه مستمري براي جذب سرمايه‌گذار و ارايه طرح‌هاي جديد دردست اقدام داريم. همچنين 8ميز با مشاركت همه دستگاه‌ها در شوراي راهبردي توسعه استان شكل گرفته و هر يك از اين ميزها داراي مسوول و گروه بوده كه موظف به پيگيري و به نتيجه و ثمر نشاندن يك كلان پروژه هستند. اين ميزها كه به معني اتاق فكر و عمليات محسوب مي‌شوند منجر به گرد آمدن مسوولان در نشست‌ها و روان كردن امور خواهند شد. وي به بي‌رغبتي سرمايه‌گذاران براي حضور در منطقه آزاد چابهار اشاره كرد و گفت: فقدان و كمبود امكانات زيربنايي از مهم‌ترين موانع توسعه منطقه آزاد چابهار و به‌تبع آن استان سيستانوبلوچستان است. اين در حالي است كه ضرورت سرمايه‌گذاري داخلي و خارجي در منطقه آزاد چابهار، مي‌تواند نقش مهمي را در اقتصاد سيستانوبلوچستان ايفا كند و از طرفي شكوفايي منطقه آزاد چابهار مي‌تواند در كاهش نرخ بيكاري در استان موثر باشد و در صورت بهره‌گيري مطلوب از اين قابليت‌ها، مي‌توان توانمندي‌هاي منطقه آزاد چابهار را در اين زمينه ارتقا بخشيد. بنابراين چنانچه سرمايه‌گذاري داخلي و خارجي در بندر چابهار به‌صورت متوازن رشد كند عملا نتيجه اقتصادي بهتري عايد منطقه مي‌شود.