اروپا میخواهد وابستگی خود را به انرژی روسیه کاهش دهد و به دنبال شرکای جدید است. رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا برای انعقاد قراردادهایی در این حوزه به اسرائیل و مصر سفر کرده است.
وابستگی به انرژی روسیه و کاهش ارسال گاز روسیه به اروپا با توجه به بحران کنونی به کابوسی برای کشورهای این اتحادیه تبدیل شده است. این کشورها از هیچ تلاشی برای یافتن جایگزینی برای گاز روسیه فروگذار نمیکنند.
آلمان در این زمینه از بسیاری دیگر کشورها آسیبپذیرتر است. این کشور تاکنون حدود ۶۵ درصد گاز مورد نیاز خود را از روسیه تأمین میکرد. روز گذشته (۱۴ ژوئن) شرکت دولتی "گازپروم" روسیه اعلام کرد، ۴۰ درصد از کل حجم گاز ارسالی به آلمان از طریق لوله از مسیر دریای بالتیک، موسوم به نورداستریم-۱ را کاهش داده است. گازپروم علت این اقدام را تأخیر در فعالیت تعمیراتی اعلام کرده است.
اروپا و پیشتاز همه، آلمان، نمیتوانند دست روی دست بگذارند و به دنبال شرکای دیگر برای تأمین گاز مورد نیاز هستند. در راستای همین تلاشها اورزولا فن در لاین، به اسرائیل و مصر سفر کرده است تا قراردادهایی برای انتقال گاز مایع به اروپا منعقد کند.
هدف از سفر رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا در ابتدا رایزنی با رئیس جمهور مصر به ویژه در مورد امنیت غذا عنوان شده بود. اما به گفته سخنگوی این کمیسیون، ضرورت تأمین انرژی و "اهمیت مصر به عنوان شریکی برای اروپا" در این حوزه، هیئت اعزامی را بر آن داشته است که "قراردادهای دیگری هم برای توسعه منابع تأمین انرژی اروپا با شرکای خود منعقد کند."
نگاهی به ذخایر گازی مصر
سال ۲۰۱۵ "اِنی"، شرکت انرژی ایتالیایی در جستجوی ذخایر گاز در مصر، خبر از کشفی عظیم داد. انی در آن سال اعلام کرد، بزرگترین میدان گازی "ظهر" را در دریای مدیترانه، در آبهای ساحلی مصر، کشف کرده است. این شرکت ایتالیایی در آن زمان اعلام کرد که این میدان گازی با ذخیرهای معادل ۸۵۰ میلیارد متر مکعب گاز، میتواند برای چندین دهه، نیاز مصر را به این منبع انرژی تأمین کند.
مصر خود واردکننده گاز از جمله از روسیه بود.
از سال ۲۰۱۸ مصر نه تنها قادر به تأمین گاز مورد نیاز خود است که میتواند افزون بر آن، از طریق ترمینال الانجی (گاز مایع)، به دیگر کشورها هم گاز صادر کند. این توانایی شاید بتواند به مصر این امکان را بدهد که بحران موجود میان روسیه و اروپا را برای خود به یک فرصت تبدیل کند.
وزیر نفت مصر در مصاحبه با شبکه "سیانبیسی" گفته است: «ما و دیگر کشورهای حاشیه مدیترانه از این فرصت برای توسعه اقتصادمان استفاده خواهیم کرد تا منبع قابل اعتمادی برای تأمین گاز اروپا باشیم.»
طارق الملا با اشاره به ذخایر گاز کشورش گفته است که مصر "میتواند به مرکز صادرات گاز مایع مدیترانه تبدیل شود."
اروپا هم نیازمند و به دنبال گاز مصر است. به همین دلیل مقصد اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا پس از سفرش به اسرائیل، مصر است.
انجمن گازی مدیترانه شرقی
مصر در سال ۲۰۲۰ به همراه کشورهای دیگر در منطقه مدیترانه، یونان، قبرس، اردن، ایتالیا و اسرائیل، "فروم گاز مدیترانه شرقی" را پایه گذاری کرد.
هدف از تأسیس این انجمن افزایش همکاری در جهت استخراج و تولید گاز و ساماندهی صادرات عنوان شده است.
مصر در حال حاضر بنا بر تخمین بریتیش پترولیوم، در ردهبندی جهانی کشورهای تولید کننده گاز در رده ۱۴ ایستاده است؛ با سالانه ۷۳ میلیارد مترمکعب گاز تولیدی. گرایش البته به سوی تولید بیشتر است. اما برای اینکه مقایسهای داشته باشیم، باید به تولید گاز روسیه اشاره کرد که بیش از ۶۰۰ میلیارد متر مکعب است.
غیر قابل مقایسه با روسیه! وزیر نفت مصر اما تأکید میکند که وضعیت کنونی به سرمایهگذاریها در بخش حفاریهای آفشور نه تنها در مصر که در اسرائیل و قبرس هم سرعت و شدت خواهد بخشید.
وزیر نفت مصر میگوید: «شرکتهای آمریکایی و اروپایی فهمیدهاند که اکنون زمانی مناسب برای سرمایهگذاری است. این مسئله به افزایش تولید منجر خواهد شد و گاز تولیدی را میتوان از طریق ترمینال الانجی مصر به اروپا انتقال داد.»
اسرائیل هم در پی صادرات گاز به اروپا
بر پایه تخمینها، اسرائیل دارای ذخایر گازی به حجم دست کم یک تریلیون متر مکعب است. "تاگس شاو"، وبسایت شبکه یک تلویزیون سراسری آلمان مینویسد، به باور کارشناسان این ذخایر میتوانند نیاز اروپا به گاز را برای تقریبا دو سال برطرف کنند. چرا که مصرف گاز و نیاز به این منبع انرژی در خود اسرائیل پایین است. اسرائیل در تلاش برای صادرات گاز طبیعی به اروپاست. این کشور فاقد ترمینال الانجی است.
اینجاست که اسرائیل به همکاری با مصر نیازمند است. در حال حاضر خط لولهای بین مصر و اسرائیل موجود است که گفته میشود امکان توسعه آن هم احتمالا وجود دارد. بر این اساس میتوان گاز را از اسرائیل به مصر انتقال داد و در مصر از طریق ترمینال الانجی با کشتی به اروپا فرستاد. این راه باصرفهترین و کوتاهترین راه برای انتقال گاز به اروپا نیست و احتمالا محدودیتها به سرعت رخ نشان خواهند داد. به نوشته "تاگس شاو"، اما به نظر میرسد اروپا از داشتن هر امکان کوچکی برای تأمین انرژی خرسند است.
موضوع خط لوله زیردریایی "ایستمد" که از اسرائیل تا ایتالیا با گذر از قبرس و یونان برنامهریزی شده است هم یکی از موضوعات دیدار فن در لاین از اسرائیل بود. هزینه ساخت این پروژه تا ۶ میلیارد یورو تخمین زده میشود.
جینا کوهن، کارشناس انرژی از اسرائیل در گفتوگو با "تاگس شاو" پیشبینی میکند که این خط لوله را میتوان تا سال ۲۰۲۷ ساخت. از نظر او آنچه مهم است، تصمیمگیری سریع از سوی اتحادیه اروپا و متعهد بودن این اتحادیه به واردات گاز از این منطقه در درازمدت است.