آرمان ملي: انتشار تصاويری از معدوم کردن هزاران جوجه يک روزه در استان اردبيل آن هم به صورتي کاملا غيراخلاقی و وحشيانه با واکنش‌های مختلفي همراه شده تا جايي‌که علاوه بر انجمن‌ها و تشکل‌هاي مربوطه که همچون روال هميشگي ابتدا تکذيب و پس از آن بهانه‌هاي مختلف را دليل اين کشتار اعلام کرده‌اند، حتي معاون اجتماعي و پيشگيري رئيس کل دادگستري استان اردبيل نسبت به اين اقدام موضعگيري کرده و از برخورد با عاملان خبر داده است، البته اين پايان ماجرا نبوده و حواشي اين معدوم سازي به هيات دولت نيز کشيده شد به‌طوري‌که سخنگوي دولت ضمن آنکه از خريد تضميني مرغ توليدي خبر داده تاکيد کرده ممنوعيت صادرات حذف و تعرفه‌هاي مربوط به آن صفر شده است بنابراين بهانه‌اي براي کار خلاف وجود ندارد.
در واقع موضوع معدوم سازي جوجه‌هاي يک روزه محدود به امسال نشده و در سال‌هاي قبل نيز شاهد وقوع اتفاقاتي از اين دست با بهانه‌هاي مشابه بوده‌ايم، اما تکرار اين تجربه در سال‌جاري از آن جهت حائز اهميت است که اين اقدام را بايد به نوعي خودزني فعالان زنجيره توليد مرغ براي امتياز گيري از دولت دانست. در اين رابطه بررسي‌ها نشان مي‌دهد پس از مشکلاتي که از سال گذشته در تامين جوجه يک روزه و تخم مرغ نطفه‌دار وجود داشت دولت تمام تمرکز خود را براي افزايش واردات و ايجاد ثبات در بازار معطوف کرد به‌طوري‌که از اواسط سال گذشته تاکنون شاهد افزايش جوجه‌ريزي و توليد مرغ بوده‌ايم که قيمت‌ها را نيز در بازار به ثبات رساند حال با آغاز اصلاحات اقتصادي دولت و حذف ارز 4200 توماني از واردات کالاهاي اساسي که نهاده‌هاي خوراک دام و طيور نيز در اين گروه قرار دارند مرغداران در حالي مجبور به تامين نهاده توليد با افزايش تا 2 برابري قيمت‌ها هستند که رشد توليد در کنار کاهش تقاضا بازار را تحت‌الشعاع قرار داده و حتي قيمت مرغ بسيار کمتر از نرخ مصوب به فروش مي‌رود.
البته در اين راستا تشکل‌هاي اين حوزه بارها نسبت به مشکلات حوزه خود هشدار داده بودند و ضمن آنکه حمايت دولت را خواستار شده‌اند گزينه صادرات را يکي از راه‌هاي جلوگيري از زيان بيشتر مرغداران عنوان مي‌کردند، اما مقاومت دولت در برابر اين خواسته که قطعا بهانه‌اي براي نظام عرضه خواهد بود تا قيمت‌ها را افزايش دهند باعث شد تا شاهد معدوم سازي جوجه‌هاي يک روزه باشيم که به دليل عدم صرف اقتصادي رقم خورده است، اگرچه که در اين ميان که بساط امتيازگيري داغ است فعالان جوجه يک روزه نيز افزايش قيمت تا 15 هزار توماني را مطرح مي‌کنند موضوعي که به قرباني کردن هزاران جوجه بي‌گناه منجر شد تا تحت فشار افکار عمومي صادرات مرغ آزاد شود و بازهم مرغ به يکه تازي در بازار بپردازد.
پيش خريد جوجه‌ريزي‌ها
بر اساس اين گزارش در هفته‌هاي اخير موضوع برهم خوردن تعادل در عرضه و تقاضاي زنجيره توليد مرغ و زياني که فعالان اين حوزه در نتيجه گراني نهاده‌هاي توليد و عرضه زير قيمت مصوب متحمل مي‌شدند باعث شد تا وزارت جهاد کشاورزي از سياست حمايتي خبر دهد که به گفته محمدجواد ساداتي‌نژاد قرار است شرکت پشتيباني امور دام با پيش خريد جوجه ريزي‌هاي صورت گرفته نگراني مرغداران را از فروش و قيمت محصول مرتفع کند. همچنين حسين دماوندي نژاد معاون وزير جهاد کشاورزي نيز در اين رابطه گفته بود: هر هفته تعدادي جوجه يکروزه گوشتي توليد مي‌شود و بايد در فضاي پرورش قرار گيرد.
بر اين اساس شرکت پشتيباني امور دام، توليد قراردادي با مرغداران را در دستور کار خود قرار داده است و مرغداران به تعداد جوجه دريافت شده، نهاده مدت‌دار را از شرکت پشتيباني امور دام تحويل گرفته و مبادرت به توليد مي‌کنند. البته در مقطعي که محصول به دست مي‌آيد، توليدکننده مختار است که محصولش را به بازار عرضه کند يا شرکت پشتيباني امور دام با نرخ مصوب، مرغ توليدي را خريداري مي‌کند. وي همچنين اعلام کرده بود که پرورش دهندگان طيور گوشتي و تخم‌گذار مي‌توانند با دريافت دان مدت‌دار و خريد اعتباري از شرکت پشتيباني امور دام کشور تسهيلات لازم را در جهت ادامه توليد و در بعد نياز تغذيه‌اي گله‌هاي تحت پوشش انجام دهند تا نگراني در توليد جوجه يک روزه براي توليدکنندگان آنها وجود نداشته باشد.
آگاهي تشکل‌ها از برنامه معدوم سازي
اما تمامي اين وعده‌ها و سياست‌هاي حمايتي دولت باعث نشد تا خيال مرغداران آسوده شود و در نهايت انتشار فيلم معدوم سازي نشان داد فعالان اين حوزه به دنبال امتيازگيري ديگري هستند. در اين رابطه، محمدرضا صديق‌پور دبير انجمن صنفي توليدکنندگان جوجه يکروزه، مي‌گويد: با توجه به اينکه قيمت نهاده پس از اصلاح يارانه‌ها پنج برابر شده است، قيمت جوجه يکروزه هم ضرورت دارد حدود 15 هزار تومان باشد، اما در حال حاضر قيمت جوجه يکروزه حدود 1000 تا 2000 تومان است.
وي در خصوص معدوم‌سازي جوجه يکروزه در برخي از استان‌ها گفت: مهم‌ترين مشکل آنها مقرون به صرفه نبودن توليد است، اما بايد بررسي شود که اين جوجه‌ها قابليت پرورش داشته‌اند يا نه، زيرا بسياري از آنها بيماري دارند و خود سازمان دامپزشکي اجازه توليد نمي‌دهد و ما هم مخالفت خود را با اين مدل جوجه‌کُشي مطرح کرده‌ايم و اميدواريم که در آينده تکرار نشود. وي در پاسخ به اينکه آيا صادرات جوجه هم انجام خواهد شد؟ گفت: صادرات جوجه و تخم مرغ نطفه‌دار به کشورهاي عمدتا عراق و افغانستان انجام مي‌شود. اگرچه ترديد وجود ندارد با افزايش نرخ نهاده‌هاي توليد قيمت محصول نيز بايد متناسب با آن اصلاح شود و در اين راستا توليدکنندگان جوجه يک روزه مستثني نيستند اما قطعا معدوم سازي روش مناسبي براي اعلام مشکلات نبوده و حتي اگر نبود صرفه اقتصادي باعث اجراي اين تصميم شده کافي بود توليدکننده به جاي اين حرکت وحشيانه جوجه‌ها را رايگان اهدا کند بنابراين کشتار اين ميزان جوجه بهانه مناسبي نبوده و همان‌گونه که پيش‌بيني مي‌شد تسهيل در صادرات سياست اصلي معدوم کنندگان را تشکيل داده است.
از سوي ديگر بررسي‌هاي اظهارات تشکل‌هاي فعال در زنجيره توليد نشان مي‌دهد اين اقدام با آگاهي انجمن مربوطه و ديگر تشکل‌هاي زنجيره رقم خورده است به گونه‌اي‌که حبيب اسدا... نژاد، مديرعامل اتحاديه سراسري پرورش‌دهندگان مرغ گوشتي ايران، با اشاره به مازاد روزانه 1000 تن مرغ مي‌گويد: دولت اين احتمال را داد که با اجراي سياست حذف ارز ترجيحي از واردات نهاده‌هاي دامي، بازار مرغ دچار التهاب شود، براي جلوگيري از اين اتفاق دست به افزايش توليد زد که نتيجه آن مازاد عرضه شد. البته اين اتفاق توسط انجمن صنفي توليدکنندگان جوجه‌يکروزه پيش بيني شده بود. اين انجمن سه روز پيش در نامه‌اي خطاب به اعضاي از آنها خواسته است که دست به جوجه کشي نزنند و اگر اقدام به اين کار کردند، از انتشار تصاوير آن خودداري کنند.