در حالی که در بازار کمبود روغن وجود دارد و قیمت ها سرسام آور شده، تخلفات کلان هم به این آشفتگی دامن زده و نبض بازار روغن را بند آورده است، طوری که در گشت مشترک "روزنامه خراسان رضوی" و جهاد کشاورزی استان مشخص شد که یکی از چهار کارخانه تولید کننده روغن در استان اقدام به احتکار و امتناع از عرضه کالا در زمان کمبود داشته و حالا که بازار گرانی روغن داغ شده ، کالای تولیدی دو سال گذشته خود را روز دوشنبه در حالی روانه بازار کرده که تنها 4 ماه از تاریخ انقضای آن باقی مانده است. البته این تخلفات فقط مربوط به داخل استان نمی شود، بلکه طی این بازدید با بررسی گران فروشی یک واحد صنفی به این سرنخ رسیدیم که شرکت پخش یکی از کارخانجات تولید روغن خارج از استان، اقدام به عرضه کالا با قیمتی بیشتر از نرخ مصوب در استان ما می کند.
حلب 406 هزار تومانی
طی روزهای اخیر با حذف ارز ترجیحی برای روغن، قیمت آن به طور قابل ملاحظه ای افزایش پیدا کرد طوری که یکی از عمده فروشان بازار دستغیب در این باره می گوید:« اگر قیمت روغن را بگویم، سکته می کنید! قیمت یک روغن 5 کیلویی جامد الان 406 هزار تومان است، درحالی که قیمت اش قبلا 91 هزار تومان بوده است». پیرو این موضوع، ما پس از بازدید میدانی خود از بازار عمده فروشان دستغیب در روز دوشنبه، از مسئولان جهاد کشاورزی استان خواستیم که در گشتی مشترک از بازار مصلی با ما همراه شوند که جزئیات این بازدیدها را می خوانید.
وارد یکی از عمده فروشی های روغن در بازار دستغیب می شوم. وقتی از فروشنده سوال می کنم که روغن دارد یا خیر؟می گوید: فعلا نداریم اما روغن مایع یک لیتری در بازار قیمت اش 90 هزار تومان به بالا ست در حالی که قبلا 14 هزار تومان بوده است. ارز 4هزار و 200 تومانی را برداشتند و روغن آزاد شده است. هم اینک که روغن یک باره این همه افزایش قیمت پیدا کرد، همه شوکه هستند. او ادامه می دهد: قرار بود 30 درصد به قیمت آن اضافه شود نه این همه.وارد یکی از فروشگاه های زنجیره ای می شوم. مسئول فروش درباره روغن می گوید: روغن نداریم. البته شاید دو روز دیگر برسد، اما قیمت های جدید سرسام آور است.
یکی از عمده فروشان درباره دلایل کمبود روغن می گوید: اوضاع روغن خیلی خراب است. قیمت ها آزاد شده و فعلا موجودی روغن نداریم، اما روغن سه لیتری که قیمت اش 40 هزار تومان بوده، الان 220 هزار تومان شده است. بعضی ها می گویند علت کمبود روغن به خاطر این است که مواد اولیه ندارند. عده ای دلال در بازار، روغن ها را خریداری می کنند و به ما می گویند رستوران دار هستیم، درحالی که این حجم روغن مورد استفاده رستوران دار نیست. مردم دربه در دنبال روغن هستند. از طرفی هم چون قیمت ها افزایش پیدا کرده، نمی خرند.وارد یک سوپر مارکت می شوم، فروشنده درباره قیمت روغن می گوید: قیمت روغن مایعی که 26 هزار تومان بوده، الان 136 هزار تومان است. قیمت ها از دو تا سه روز پیش افزایش پیدا کرده است. او ادامه می دهد: 21 اردیبهشت روغن با قیمت مصرف کننده 26 هزار و 400 تومان تولید شده، اما الان برای من 125 هزار تومان فاکتور کرده است.
احتکار روغن و درج نکردن قیمت مصرف کننده روی کالا
پس از این بازدید میدانی از بازار دستغیب از مسئولان جهاد کشاورزی استان خواستیم در گشتی مشترک از بازار مصلی با ما همراه شوند. وارد بازار مصلی می شویم و پس از بررسی یک واحد صنفی مشخص می شود که کارخانه تولیدی روی برخی از بطری های روغن قیمت مصرف کننده را درج نکرده است. از طرفی کارخانه مذکور روغن های تولیدی در تاریخ های آذر ماه سال 1399 و تیر ماه سال 1400 را همین روز گذشته به عمده فروش عرضه کرده بود.
همین موضوع تخلف احتکار از سوی کارخانه تولید کننده روغن را آشکار کرد. وقتی مدیر بازرسی جهاد کشاورزی با مدیر کارخانه تماس تلفنی گرفت، او کار خود را این گونه توجیه کرد: این تعداد روغن ته انبار مانده بوده است! هر چند این کالاها قیمت ندارد، اما از 22 اردیبهشت تاریخ را درج کرده ایم. فروشنده این واحد صنفی نیز در این باره می گوید: چهار تا پنج شرکت تولید کننده هستند که اصلا قیمت مصرف کننده را روی کالا درج نمی کنند. ناصر شعربافیان، مدیر بازرسی و نظارت جهاد کشاورزی استان درباره تخلف مذکور می گوید: از این کالاها که دو سال تاریخ انقضا برایش درج شده، چند ماهی تا پایان تاریخ انقضایش باقی مانده بود.
حتما به کارخانه مراجعه و این مغایرت را بررسی می کنیم چون به آن ها قبلا تذکرات لازم را داده ایم و صورت جلساتی هم داریم مبنی بر این که گفته اند موجودی قدیم ندارند ولی امروز اعلام می کند میزانی از قبل موجود بوده است.وی درباره درج نکردن قیمت مصرف کننده نیز می گوید: مدیر کارخانه به ما اعلام کرده که به ما گفته اند قیمت نزنید. اگر مرجعی وجود دارد که چنین اختیاری دارد که به واحد تولیدی اعلام کند قیمت مصرف کننده را نزنید، باید مرجعی رسمی باشد و نامه ای مکتوب باشد که من بعید می دانم واحد تولیدی حرفش درست باشد. مطابق قانون واحدهای تولیدی موظف به درج قیمت مصرف کننده است و اگر غیر از این کسی ابلاغ دیگری به صورت مکتوب کرده، حداقل من در جریان نیستم و از نظر من تخلف کارخانه در این مورد و احتکار و امتناع از عرضه کالا در زمان کمبود، محرز است.
گران فروشی نمایندگی شرکت پخش یکی از کارخانجات خارج از استان
وارد یکی دیگر از واحدهای عمده فروشی می شویم و از فروشنده قیمت روغن پنج کیلویی جامد و روغن چهار و نیم لیتری مایع را می پرسیم. فروشنده درباره قیمت ها می گوید: روغن پنج کیلویی جامد 402 هزار تومان و روغن چهار ونیم لیتری مایع 335 هزار تومان است. این در حالی است که مدیر بازرسی و نظارت جهاد کشاورزی استان می گوید: روغن پنج کیلویی جامد را باید با قیمت حدود 390 هزار تومان و روغن چهارو نیم لیتری را هم با قیمت 326 هزار تومان به فروش برساند، اما عمده فروش برای مغازه دار کمتر از 2 هزار تومان سود گذاشته است.
این واحد در یک قلم کالای روغن پنج کیلویی جامد ارزش ریالی 3 میلیون و 427 هزار تومان گران فروشی دارد و بقیه اقلام هم محاسبه می شود.پس از بررسی بیشتر گران فروشی این واحد به این سرنخ رسیدیم که شرکت پخش یکی از کارخانجات تولید روغن خارج استان، به عنوان نماینده کارخانه در استان ما اقدام به گران فروشی روغن به تمام واحدهای صنفی بازار مصلی کرده است. مدیر بازرسی و نظارت جهاد کشاورزی استان درباره این موضوع می گوید: تخلفات شرکت های پخش و کارخانه مربوط هم بررسی و متعاقبا گزارش تکمیلی اعلام می شود.