در حالی که جهان به سمت توسعه خودروهای برقی و سیاست گذاری برای حذف سوخت‌های فسیلی است اما متاسفانه نبود بازار رقابتی باعث شده خودروهایی که در کشورمان تولید می‌شوند، سوخت بیشتری نسبت به خودروهای پیشرفته مصرف کنند. از آن جایی که گفته می‌شود روزانه 15 میلیون لیتر سوخت از کشور قاچاق می‌شود،
در یک مقایسه سرانگشتی روزانه 25 میلیون لیتر در خودروهای تولید داخل نسبت به میانگین سوخت جهانی خودروها بیشتر می‌سوزد یعنی روزانه نزدیک به دو برابر قاچاق روزانه سوخت در باک خودروهای تولید داخل اضافه‌تر می‌سوزد. اگر قیمت بنزین را در بازار جهانی لیتری یک دلار در نظر بگیریم سالانه رقمی حدود 11میلیارد دلار در باک خودروهای داخلی بیشتر از استاندارد جهانی دود می‌شود. در این گزارش سعی کرده ایم ضمن بررسی مصرف سوخت در خودروهای کشور از هدر رفت بنزین نسبت به مصرف سوخت استاندارد جهانی بنویسیم. رقم‌هایی در این گزارش می‌بینید که نشان می‌دهد تولید خودرو در خودروسازی‌های داخلی زیان هنگفتی به جامعه وارد می‌کند و سالانه حدود 21 میلیون تومان از جیب هر خانواده 4 نفره کم و دود می‌شود و به هوا می‌رود.
میانگین مصرف روزانه بنزین در کشور
در ابتدای امسال مصرف روزانه بنزین به روزی 113 میلیون لیتر هم رسید اما به گفته مدیر عامل شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی پس از پایان یافتن تعطیلات نوروز و فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، مصرف بنزین کاهش یافت و از ۱۴ فروردین تا ۲۱ فروردین امسال میانگین مصرف روزانه ۸۹ میلیون لیتر شده است. با این حال طبق گزارش‌ها و بر اساس گفته کرامت ویس کرمی، مدیر عامل شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی که امسال مصرف سوخت 8 درصد نسبت به سال قبل افزایش پیدا خواهد کرد، پیش بینی می‌شود امسال به طور متوسط روزانه حدود 95 میلیون لیتر در کشور بنزین مصرف شود. این در حالی است که رقم تولید بنزین کشور بدون در نظر گرفتن محدودیت‌ها ۱۰۵ میلیون لیتر در روز است.
خودروهای بنزین خوار داخلی
آن طور که سازمان محیط زیست در دی ماه سال گذشته اعلام کرده است، میانگین استاندارد خودروهای کشور ما، «یورو 2» است و این یعنی مصرف سوخت بالایی دارند و در مجموع در هر 100 کیلومتر، حدود 9.2 لیتر سوخت می‌سوزانند؛ این در حالی است که به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، میانگین مصرف جهانی سوخت برای خودروهای سبک در سال ۲۰۲۰، حدود ۷ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر است یعنی در کشور ما هر خودرو به ازای هر 100 کیلومتر حدود 2.2 لیتر بنزین بیشتر از میانگین خودروها در جهان می‌سوزاند. البته این میزان در خودروهای ژاپنی 5.5 لیتر در هر 100 کیلومتر است و در اتحادیه اروپا کمتر از 5.9 لیتر در هر 100 کیلومتر.
پراید و ٤٠٥ بیشتر از قاچاقچیان، سوخت هدر می‌دهند
طبق آمار تاکنون بیش از 6 میلیون پراید و حدود 3 میلیون پژو 405 در کشور تولید شده‌اند. از آن جایی که پراید و پژو 405 در مسیرهای شهری مصرف سوختی برابر 10 لیتر بنزین دارند اگر روزانه هر کدام فقط 50 کیلومتر حرکت کنند 5 لیتر بنزین می‌سوزانند که در مجموع معادل 45 میلیون لیتر بنزین می‌شود. این در حالی است که طبق استاندارد جهانی، خودروها باید به ازای هر 100 کیلومتر تنها 7 لیتر بنزین مصرف کنند یعنی اضافه مصرف دو خودروی پراید و پژو ٤٠٥ برابر با 13 میلیون و 500 هزار لیتر می‌شود که حدودا برابر با میزان قاچاق سوخت در کشور است!
اضافه مصرف سوخت خودروهای داخلی
بر اساس گزارش عصر ایران به نقل از سرهنگ علی محمدی در آذر سال 1398 آمار خودروهای فعال و پلاک نصب شده در کشور 21 میلیون و 778 هزار خودرو بوده است. به طور متوسط کارکرد هر خودرو در سال بین 17 تا 20 هزار کیلومتر است که این یعنی در کشور ما خودروها حدودا 370 میلیارد کیلومتر در سال کارکرد دارند. از آن جایی که میانگین مصرف سوخت خودرو در کشورمان 9.4 لیتر در هر 100 کیلومتر است سالانه حدود 35 میلیارد لیتر و روزانه حدود 95 میلیون لیتر بنزین مصرف می‌شود، این در حالی است که با توجه به میانگین جهانی باید این تعداد خودرو در سال حدود 26 میلیارد لیتر مصرف کنند که می‌شود روزی حدود 70 میلیون لیتر. یعنی روزانه در کشور ما بیش از 25 میلیون لیتر به دلیل استاندارد نبودن مصرف سوخت خودروها به هدر می‌رود.
یارانه‌ای که دود می‌شود
هم اکنون قیمت هر لیتر بنزین در بازار جهانی به 1.3 دلار رسیده است یعنی سالانه به ازای 9 میلیارد لیتر مازاد سوخت خودروهای داخلی می‌توان 11 میلیارد و 700 میلیون دلار درآمد کسب کرد. اگر قیمت دلار را 28 هزار تومان در نظر بگیریم این رقم معادل 327 هزار و 600 میلیارد تومان می‌شود. از آن جایی که هم اکنون 60 میلیون نفر در کشور یارانه دریافت می‌کنند با این رقم می‌شود به هر نفر خانواده 4 نفره چیزی حدود 21 میلیون تومان یارانه پرداخت کرد. البته بدیهی است قیمت بنزین باتوجه به جنگ اوکراین در شرایط افزایشی است ولیکن میانگین سالانه قیمت بنزین جهانی را باید حدود یک دلار در نظر گرفت که تاحدی این اعداد را تعدیل می‌کند.
جشن 1404 ما و 2025 آن ها
طبق برنامه‌ریزی وزارت صمت، میانگین وزنی مصرف سوخت خودروهای داخلی باید سالانه مقداری کم شود و در سال 1404 مصرف سوخت خودروها در کشور به رقم 6.8 لیتر در هر 100 کیلومتر برسد. جدا از این که چنین برنامه‌ای محقق خواهد شد یا نه، نکته مهم دیگر این جاست که خودروسازان ایرانی تازه قرار است تا سه سال دیگر چیزی حدود 2.6 لیتر از میانگین مصرف محصولات شان کم کنند که خودروسازان جهان در 2025 میلادی (معادل 1404 شمسی) بیشتر به هدف خود مبنی بر آلایندگی تقریبا صفر نزدیک خواهند شد. یعنی در سالی که جهان قرار است سوخت فسیلی را از خودروهایش حذف کند ما تازه قرار است جشن کاهش 6/ 2 لیتری مصرف بنزین را بگیریم و هنوز خودروهای مان روزانه نزدیک 7 لیتر در هر 100 کیلومتر بنزین مصرف کنند! در واقع استراتژی خودروسازان دنیا این است که با افزایش سهم محصولات هیبریدی و برقی، خودروهای درون‌سوز کمتری تولید کنند و به تدریج به سمت صفر شدن آلایندگی و کاهش هزینه بروند./ خراسان