دریای خزر، اگرچه به آب‌های آزاد راهی ندارد و به دور از صحنه جنگ اوکراین است اما برای نیروی دریایی روسیه اهمیت استراتژیکی و لجستیکی دارد که هم به عنوان سکوی پرتاب موشک و هم به عنوان یک مخزن نیرو عمل می کند.
روسیه در این مکان استراتژیک حدود بیست ناو جنگی نسبتا کوچک، قایق‌های گشتی و دیگر تاسیسات ساحلی دارد. اما دریای خزر برای روس‌ها بیش از هر چیز از نقطه‌نظر نظر حمله‌هوایی با موشکهای دوربرد بالستیک حائز اهمیت است.
ایگور دلانو، معاون رصدخانه فرانسوی-روسی و متخصص در نیروی دریایی روسیه می‌گوید: «از نظر ناوگان جنگی، بزرگ نیست، اما آنها مأموریت‌های پشتیبانی را انجام می‌دهند.»
طبق تحلیل اریک لوو، سخنگوی نیروی دریایی فرانسه، از سال ۲۰۱۵ میلادی و مداخله روسیه در سوریه از دریای خزر برای شلیک موشکهای پر سرعت و موشکهای پدافند هوایی در فواصل بسیار طولانی استفاده کرده است که در نوع خود یک تغییر استراتژیک بزرگ است.»
او در ادامه می گوید: «چند سال پیش، دریای خزر محلی برای زندگی اردک‌ها بود و منافع ژئواستراتژیک چندانی نداشت، اما اکنون اینگونه نیست.»
مارتین موت متخصص استراتژی دریایی از مرکز مطالعات نیروی دریایی فرانسه می گوید:« دریای خزر در ۱۰۰۰ کیلومتری شرق دریای آزوف (شمال شرقی دریای سیاه) قرار دارد. در دوران کمونیسم، روس‌ها سیستمی از کانال‌ها به نام سیستم ۵ دریا را تشکیل دادند که از شمال به دریای سفید مشرف به اقیانوس منجمد شمالی محدود می شد؛ از شمال غربی به بالتیک، از شرق به خزر و در جنوب با دریای سیاه همجوار بود و در کنار دریای آزوف کل این سیستم شکل گرفته بود».
مایکل پترسن، مدیر موسسه مطالعات نیروی دریایی روسیه در کالج و «ناوال وار» آمریکا در ادامه توضیح می‌دهد: «برخی از ناوگان‌ها طوری طراحی شده‌اند که می‌توانند از طریق این کانال‌ها از میان کوچک‌ترین قایق‌های گشت ساحلی و ناوچه‌ها ادامه مسیر دهند.»
با این وجود، از طریق این سیستم امکان انتقال یک شناور در ابعاد رزم‌ناو موسکووا که در اواسط ماه آوریل غرق شد وجود ندارد، ناوی که در واقع رهبری ناوگان پدافند ضد هوایی روسیه در دریای سیاه را بر عهده داشت.
اگر ترک‌ها تنگه بسفر و داردانل را که از ابتدای جنگ اوکراین و به استناد کنوانسیون مونترو بسته اند، باز کنند هم باید شاهد ورود ناوهای جنگی آمریکایی و بریتانیایی به دریای سیاه باشیم و هم روسیه قادر خواهد شد تا ناوهایی با قابلیت پرتاب موشک به خاک اوکراین را به منطقه اعزام کند.
طبق نظر آقای دلانو اگر موضع ترکیه تغییر کند و تصمیم بگیرد به متحد خود در دریای خزر یعنی جمهوری آذربایجان فشار بیاورد تا به بحران بیشتر با ارمنستان در منطقه قره باغ دامن بزند با این مفروض که ایروان به مسکو گرایش دارد این تصور که مسکو با بسیج ناوگان خود در دریای خزر و دیپلماسی جنگ دریایی از باکو بخواهد با برگ‌های آنکارا بیش از حد بازی نکند، بالا خواهد گرفت.