شمارش معکوس برای گرانی نان درحالی آغاز شده که فشار تورمی، با انتقاد مقامات دولت سیزدهم و حتی شخص رئیس‌جمهوری مواجه شده است.
نان گران می‌شود؟ پاسخ بسیاری از نمایندگان مجلس و کارشناسان اقتصادی به این سؤال تا پایان اسفند ماه سال گذشته منفی بود اما ماجرا آنجا پیچیده شد که قیمت خرید تضمینی گندم افزایش یافت و آرد نیز به‌واسطه رشد قیمت خرید تضمینی گندم با افزایش قیمت مواجه می‌شود.
افزایش نرخ گندم متعاقباً تأثیری مستقیم بر قیمت محصولات وابسته ازجمله آرد، نان، ماکارونی، بیسکوئیت، کیک و… خواهد گذاشت.
پیش از این البته حرف و حدیث‌هایی درباره تغییر مکانیزم پرداخت یارانه نان در فضای رسانه‌ای منتشر شده بود.
سال گذشته بود که رئیس سازمان برنامه و بودجه، سیدمسعود میرکاظمی خبر از تصمیم دولت برای تخصیص کارت نان به شهروندان داد. خیلی زودتر از آنچه پیش‌بینی می‌شد این خبر با تکذیب مقامات روبه‌رو گردید و حتی روابط عمومی این سازمان نیز خبری دراین‌خصوص منتشر کرد که قرار نیست کارت نان تخصیص یابد.
بااین‌حال، زنجان به عنوان پایلوت اجرای طرح جدید نان انتخاب شد و در نتیجه شمارش معکوس برای تغییر معادلات در عرصه نان آغاز شد.
قیمت خرید تضمینی گندم بالا رفت
قرن نو نوشت: گرچه رئیس بنیاد ملی گندم‌کاران اعلام کرد افزایش قیمت خرید تضمینی گندم تأثیری بر قیمت نان و آرد نمی‌گذارد، اما پس از همین تصمیم، قیمت گندم برای صنف و صنعت از ۲۷۰۰ تومان به دوازده هزار تومان رسید. حال بررسی‌ها نشان از افزایش حداقل ۵۷ درصدی قیمت آرد دارد.
عضو شورای عالی قیمت‌گذاری گندم دراین‌خصوص گفته است: نرخ آرد در بازار تغییر محسوسی کرده و این وظیفه دستگاه‌های نظارتی است که دراین‌زمینه ورود کنند. هنوز گندمی که کیلویی یازده هزار و پانصد تومان از گندم‌کاران خریداری شده تبدیل به آرد نشده؛ ازاین‌رو، نباید شاهد افزایش بی‌رویه قیمت آرد در بازار باشیم.
علیقلی ایمانی، با اشاره به دلایل افزایش نرخ آرد صنف و صنعت، گفت: چند نوع آرد در بازار موجود است؛ آرد نوع اول آرد نرخ دولتی است و به خبازان داده می‌شود که تغییری در نرخ این آرد ایجاد نشده است. قیمت این آرد برمبنای گندم کیلویی 665 تومان تعیین می‌شود؛ آرد نوع دوم آرد نانوایان نیمه آزاد است که قیمت این آرد برمبنای گندم کیلویی نهصد تومان معین می‌شود.
وی با بیان اینکه آرد صنف و صنعت برمبنای گندم دو هزار و هفتصد تومانی محاسبه می‌شود، خاطرنشان کرد: دولت بعد از افزایش نرخ تضمینی گندم به این نتیجه رسید که تولیدکنندگان ماکارونی گندم کیلویی دو هزار و هفتصد تومان خریداری و اقدام به صادرات آن می‌کند؛ به‌عبارت‌دیگر صنف و صنعت از دولت یارانه می‌گیرد و اقدام به صادرات محصول می‌کنند اما از یارانه‌ای که پرداخت می‌کنند چیزی عاید دولت و مردم نمی‌شود؛ ازاین‌رو، شورای عالی قیمت‌گذاری گندم تصمیم گرفت که این صنف را از شمول دریافت یارانه گندم خارج کند.
نان صنعتی چقدر گران می‌شود؟
رئیس اتحادیه نان‌های صنعتی اعلام کرده است قیمت هر کیلوگرم آرد برای تولید نان صنعتی به شانزده هزار تومان خواهد رسید.
محسن لزومیان دراین‌خصوص گفت: در نتیجه قیمت هر عدد نان صنعتی بدون در نظر گرفتن سایر هزینه‌های مؤثر در قسمت تمام‌شده تولید، دست‌کم تا سه برابر خواهد شد.
وی پیش‌بینی کرد؛ حداکثر تا هفته آینده اثر این افزایش قیمت خود را با گرانی نان در بازار نشان دهد.
لزومیان با تأکید بر اینکه افزایش قیمت نان صنعتی با شرایط اقتصادی مردم همگام نیست، پیش‌بینی کرد: تقاضای نان صنعتی در کشور به شکل قابل‌توجهی کاهش خواهد یافت.
وی تصریح کرد: با توجه به عدم توان رقابت نان صنعتی با نان سنتی تعطیلی واحدهای نان صنعتی قطعی خواهد بود و این به معنی از دست رفت سرمایه‌های کلانی است که بخش عمده آن از طریق وام‌های بانکی تأمین شده است.
نان سنتی گران می‌شود؟
جعفر قادری، عضو کمیسیون تلفیق بودجه پیش از این تأکید کرده بود در سال 1401 قیمت نان با نرخ قبلی از کارت نان تخصیصی به مردم کسر می‌شود، ولی به نانوا قیمت جدید پرداخت خواهد شد. گفته‌های وی مؤید نوعی سهمیهبندی برای نان بود اما در نهایت روشن نشد تکلیف بهای نان چه خواهد بود.
حالا اما به‌نظر می‌سد قیمت نان تحت‌ِتأثیر سه اتفاق مهم قرار دارد: اول حذف ارز 4200 تومانی؛ آن هم به صورت نیم‌بند و غیرشفاف و دوم افزایش قیمت خرید تصمینی گندم. سومین مسئله اما رشد بهای جهانی گندم تحت‌ِتأثیر جنگ روسیه و اوکراین است. هرچه هست باید پذیرفت قیمت نان در آستانه تغییر قرار دارد و به‌زودی بهای این کالای اساسی در نانخورترین کشور جهان افزایش خواهد یافت.