درپی تجاوز روسیه به اوکراین، استرالیا، بریتانیا، کانادا و ایالات متحده آمریکا، خرید نفت روسیه را بهطور کامل ممنوع کردهاند؛ اما کشورهای اتحادیه اروپا همچنان در این زمینه با یکدیگر اختلاف نظر دارند.
اتحادیه اروپا برای وضع هر تحریمی، به تایید تمامی ۲۷ کشور عضو آن نیاز دارد و این کشورها تاکنون نتوانستهاند درباره تحریم نفت روسیه به توافق برسند. کشورهایی مانند مجارستان بهکلی با هرگونه تحریم نفت و گاز روسیه مخالفت کردهاند و آلمان درمورد دستزدن به اقدامهای عجولانهای که میتواند اقتصاد را بهسمت رکود سوق دهد، هشدار داده است. همزمان پالایشگاههایی در آلمان، هلند، ایتالیا، یونان، بلغارستان، کرواسی، مجارستان و اسلواکی همچنان مصرفکننده نفت خام روسیهاند.
بسیاری از خریداران نفت در اروپا برای جلوگیری از مشکلات احتمالی حقوقی یا لطمهدیدن شهرتشان، بهطور داوطلبانه خرید نفت خام روسیه را متوقف کردهاند؛ اما برخی دیگر، مانند شرکتهای ویتول و ترافیگورا که از بزرگترین شرکتهای مبادله کالا و انرژی در جهان محسوب میشوند، به خرید نفت خام روسیه تحت قراردادهای بلندمدت جاری خود ادامه دادهاند. با اینحال، خبرگزاری رویترز بهنقل از این شرکتها، گزارش داده است که آنها نیز از زمان تهاجم روسیه به اوکراین در پنجم اسفندماه (۲۴ فوریه) به اینسو، برسر هیچ معامله جدیدی برای خرید نفت روسیه توافق نکردهاند.
دو کشور هند و چین ضمن خودداری از محکومکردن حمله به اوکراین، به خرید نفت خام روسیه ادامه دادهاند و کشور اندونزی نیز از دیگر خریداران آن بوده است.
خریداران عمده نفت خام روسیه (براساس بهروزرسانی خبرگزاری رویترز در نهم فروردین):
نفتوکیم بورگاس (NEFTOCHIM BURGAS): پالایشگاهی در شهر بورگاس بلغارستان که متعلق به لوکاویل، دومین شرکت بزرگ نفتی روسیه است و حدود ۶۰درصد خوراک آن از نفت خام روسیه تامین میشود.
میرو (MiRO): بزرگترین پالایشگاه نفت آلمان که ۲۴درصد سهام آن در اختیار روسنِفت، شرکت نفت و گاز روسی، است و همچنان برای تامین ۱۴درصد از خوراک خود به نفت خام روسیه متکی است.
پیسیکی شودِت (PCK SCHWEDT): پالایشگاهی در آلمان که ۵۴درصد سهام آن نیز در اختیار شرکت روسنِفت است و نفت خام روسیه را ازطریق خط لوله دروژبا دریافت میکند.
پرتامینا (PERTAMINA): شرکت دولتی نفت و گاز اندونزی که برای یک پالایشگاه تازهبازسازیشده قصد خرید نفت خام از روسیه را دارد.
لوینا (LEUNA): پالایشگاهی در شرق آلمان که سهام عمده آن متعلق است به شرکت نفت و گاز فرانسوی توتالانرژیز و خوراک آن نیز نفت خام روسیه است که ازطریق خط لوله دروژبا منتقل میشود.
هلنیک پترولیوم (HELLENIC PETROLEUM): بزرگترین پالایشگاه نفت یونان که برای حدود ۱۵درصد از خوراک خود را به نفت خام روسیه متکی است. این شرکت در ماه جاری میلادی با عربستان سعودی برای نفت خام بیشتر توافق کرده است.
ایساب (ISAB): بزرگترین پالایشگاه ایتالیا، که متعلق به شرکت لیتاسکو اسای مستقر در سوئیس است که خود تحت کنترل شرکت نفتی لوکاویل روسیه قرار دارد. نفت خام مورد نیاز این پالایشگاه از روسیه و کشورهای دیگر تامین میشود.
گروه مول (MOL Group): شرکت نفت و گاز مجارستانی که سه پالایشگاه در کرواسی، مجارستان و اسلواکی را اداره میکند و نفت خام روسیه را ازطریق خط لوله دروژبا دریافت میکند.
پالایشگاه زیلاند (ZEELAND): پالایشگاه هلندی که ۴۵درصد آن متعلق به شرکت روسی لوکاویل است. مقامهای آن از اظهارنظر درمورد میزان استفاده (یا استفاده نکردن) از نفت خام روسیه خودداری کردهاند.
پالایشگاه روتردام (ROTTERDAM): اکسانموبیل، شرکت آمریکایی صاحب این پالایشگاه در هلند، از اظهار نظر درمورد میزان استفاده (یا استفاده نکردن) از نفت خام روسیه خودداری کرده است.
هندوستان پترولیوم: به گفته منابع تجاری، شرکت نفت و گاز دولتی هند در ماه مارس برای تامین خوراک پالایشگاه خود، دومیلیون بشکه نفت اورال روسیه را برای بارگیری در ماه مه خریداری کرده است.
شرکت نفت هند: به گفته منابع تجاری، این شرکت دولتی نفت و گاز هندی در ۲۳ مارس، سهمیلیون بشکه نفت اورال روسیه را برای تحویل در ماه مه خریداری کرده و از زمان آغاز حمله روسیه به اوکراین، این دومین قرارداد این شرکت برای خرید نفت اورال بوده است.
نایارا انرژی (NAYARA ENERGY): پالایشگاه خصوصی هندی که بخشی از آن متعلق به شرکت روسنفت است و پس از یک وقفه یکساله، بهتازگی حدود ۱.۸میلیون بشکه نفت خام روسیه خریداری کرده است.
شرکتهایی که خرید نفت خام از روسیه را تحریم کردهاند (براساس بهروزرسانی خبرگزاری رویترز در نهم فروردین):
بیپی (BP): شرکت نفت و گاز بریتانیایی «بریتیش پترولیوم» ضمن واگذاری سهام خود در شرکت روسنفت، اعلام کرد که قرارداد جدیدی با شرکتهای روس برای بارگیری نفت در بنادر روسیه منعقد نخواهد کرد، مگر اینکه «برای اطمینان از امنیت عرضه ضروری باشد».
اِنِئوس (ENEOS): بزرگترین پالایشگر نفت در ژاپن خرید نفت خام از روسیه را متوقف کرده است، اما برخی محمولههای مربوط به قراردادهای قبلی، تا حدود آوریل به ژاپن خواهد رسید.
اِنی (ENI): این گروه انرژی که ۳۰.۳درصد آن متعلق به دولت ایتالیاست، خرید نفت خام روسیه را به حالت تعلیق درآورده است. پالایشگاه آلمانی «بایرن اویل» هم که اِنی و روسنفت سهامداران عمده آن محسوب میشوند، اعلام کرده است که بههیچوجه از نفت خام روسیه استفاده نمیکند.
اکوینور (EQUINOR): شرکت انرژی نروژ که بخش عمده سهام آن در اختیار دولت است، ضمن توقف معامله نفت روسیه، فعالیتهای خود در آن کشور را نیز متوقف کرده است.
گالپ انرژیا (Galp Energia): شرکت نفت و گاز پرتغال تمامی خریدهای جدید فرآوردههای نفتی از روسیه یا شرکتهای روسی را به حالت تعلیق درآورده است.
نسته اویل (Neste Oil): شرکت نفت و گاز فنلاندی فعال در زمینه پالایش نفت، تا پایان سال قراردادهایی نفتی با روسیه دارد، اما هیچ قرارداد جدیدی برای خرید نفت روسیه امضا نخواهد کرد.
پیکیان اورلن (PKN Orlen): شرکت نیمهدولتی نفت لهستانی که بزرگترین پالایشگر آن کشور محسوب میشود، از زمان شروع جنگ در اوکراین، نفت خام اورال را در بازار نقدی نخریده و درعوض چند محموله از نروژ خریداری کرده است. البته این شرکت در پالایشگاههایی که در کشورهای لیتوانی، لهستان و جمهوری چک اداره میکند، براساس قرارداهای بلندمدت قبلی که با شرکتهای روسی تاتنفت و روسنفت دارد، همچنان از نفت خام روسیه استفاده میکند.
پریم (PREEM): بزرگترین پالایشگاه سوئد که متعلق به میلیاردر سعودی، محمدحسین العمودی، است، سفارشهای جدید نفت خام روسیه را که حدود هفت درصد از خریدهایش را به خود اختصاص داده بود، «متوقف» و آنها را با نفت دریای شمال جایگزین کرد.
رپسول (REPSOL): این شرکت نفت و گاز اسپانیایی نیز خرید نفت خام روسیه را در بازار نقدی متوقف کرده است.
شل (SHELL): شرکت نفت و گاز بریتانیایی که بزرگترین معاملهکننده نفت در جهان محسوب میشود، خرید نفت خام روسیه و هرگونه مشارکت خود در حوزههای مختلف مربوط به سوختهای فسیلی در روسیه را متوقف خواهد کرد.
توتالانرژیز (TOTALENERGIES): شرکت بزرگ نفت و گاز فرانسوی هیچ قرارداد جدیدی با روسیه امضا نمیکند و تعهد کرده است که تا پایان سال جاری خرید نفت خام و فراوردههای نفتی آن کشور را متوقف کند.
وارو انرژی (VARO ENERGY): این پالایشگر نفت سوئیسی که ۵۱.۴ درصد از سهام پالایشگاه «بایرناویل» آلمان را در اختیار دارد، اعلام کرد که قصد ندارد برای خرید نفت روسیه وارد هیچ معامله جدیدی شود.