روسیه در حال حاضر به دلیل تحریمها و مجازاتهای گسترده اقتصادی که غرب در پی تهاجم نظامی این کشور به خاک اوکراین علیه نهادها، مقامها و شخصیتهای روس اعمال کرده با پیشی گرفتن از ایران عنوان نه چندان رغبتانگیز «تحت تحریمترین کشور دنیا» را از آن خود کرده است.
بر اساس گزارش موسسه «کستلوم» که تحریمها را در جهان رصد میکند، روسیه از ۲۲ فوریه گذشته، یک روز پس از آنکه ولادیمیر پوتین استقلال دو جمهوری خودخوانده و جداییطلب شرق اوکراین را به رسمیت شناخت و فرمان اعزام نیرویهای ارتش به این مناطق را صادر کرد، تحت نزدیک به ۴ هزار مورد تحریم قرار گرفته است.
با آغاز جنگ علیه اوکراین شمار این تحریمها که ضربات جبران ناپذیری به اقتصاد روسیه تحمیل میکند از مرز ۶ هزار مورد عبور کرد.
این در حالی است که روسیه تا پیش از ۲۲ فوریه تحت کمتر از ۳ هزار مورد تحریم قرار داشت که عمده این تحریمها به واکنشهای بینالمللی پس از الحاق شبه جزیره کریمه اوکراین به این کشور در سال ۲۰۱۴ مربوط میشد.
در مقام مقایسه، ایران طی یک دهه گذشته شاهد ۳ هزار و ششصد مورد تحریم علیه خود بوده که عمدتا در واکنش به برنامه هستهای اعمال شده است.
دادههای منتشر شده از سوی موسسه کسلتوم نشان میدهد که سوریه، کره شمالی و ونزوئلا به همراه روسیه و ایران پنج کشوری هستند که تحت بیشترین تحریمها قرار گرفتهاند.
دادههای منتشر شده از سوی موسسه کسلتوم نشان میدهد که بعد از روسیه (۶ هزار و ۴۰۰ مورد تحریم) و ایران (۳ هزار و ۶۱۶) ، چهار کشور سوریه (با ۲ هزار و ۶۰۸)، کره شمالی (۲ هزار و ۷۷) ، ونزوئلا (۶۵۱)، میانمار (۵۱۰) و کوبا (۲۰۸ مورد) تحت بیشترین تحریمها قرار گرفتهاند.
تحریمهای گزنده غرب
تحریمهای غرب علیه روسیه در چندین بخش اعمال شدهاند و هدف هر یک از آنها تحمیل بیشترین فشار به اقتصاد، تجارت و صنعت این کشور است؛ این مجازاتها همچنین همزمان با ادامه بمباران شهرهای اوکراین از جمله کییف، به شکلی بی سابقه تشدید میشود و ثروتهای الیگارشهای روس را نیز هدف قرار داده است.
مسدود شدن داراییهای بانک مرکزی روسیه، قطع دسترسی اغلب بانکهای روسی به سیستم پرداخت سوئیفت، ممنوعیت واردات نفت و گاز روسیه توسط ایالات متحده و بریتانیا و نیز تعلیق صدور مجوز بهرهبرداری از خط لوله انتقال گاز «نورد استریم ۲» توسط آلمان از جمله مهمترین تحریمها و مجازاتهای اقتصادی اعمال شده علیه مسکو پس از تجاوز نظامی به خاک اوکراین محسوب میشود.
مجازاتهای هماهنگ از سوی کشورهای غربی علیه کرملین که از جمله سخت ترین کارازهای تحریمی تاریخ به شمار میرود، اقتصاد روسیه را فلج کرده و ارزش روبل را در برابر دلار آمریکا به پایین ترین سطح خود رسانده است.
شرکتهای چندملیتی برجسته، از جمله اپل، بیپی (بریتیش پترولیوم)، مکدونالدز و فولکس واگن، یا فروشگاههای خود را را در روسیه تعطیل کردهاند یا به کلی فعالیتهای خود را در این کشور به حالت تعلیق درآوردهاند.
بخش عمدهای از تحریمهای اخیر متوجه افراد متمول روسی تبار شده است. تعداد انگشت شماری از کشتیها و هواپیماهای متعلق به الیگارشهای روسیه نیز هدف این تحریمها قرار گرفتهاند.
سوئیس در میان برترین «مجازاتکنندگان»
اتحادیه اروپا از روز ۲۲ فوریه به این سو بیشترین تحریمها را علیه روسیه اعمال کرده که تازهترین آنها روز دوشنبه در قالب بستهای جدید، صادرات کالاهای لوکس، محصولات فولادی، سرمایهگذاری در بخش انرژی و حتی رومن آبراموویچ، مالک روس باشگاه فوتبال چلسی را هدف قرار داد.
سوئیس که به شکل سنتی کشوری بیطرف شناخته میشود با نزدیک به ۶۰۰ مورد تحریم بیشترین سهم را در این کارزار بی سابقه علیه کرملین به خود اختصاص داده است.
برن میگوید این تحریمها که مقامهای ارشد روسیه از جمله ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری و میخائیل میشوستین رییس سابق خدمات مالیاتی فدرال و نخست وزیر فعلی روسیه را نیز شمال میشود با هماهنگی اتحادیه اروپا اعمال شده است.
ایالات متحده آمریکا تاکنون کمتر از ۳۰۰ مورد تحریم را علیه روسیه اعمال کرده که از این حیث پس از فرانسه، کانادا، استرالیا و بریتانیا در رتبه هفتم قرار دارد.
با این حال، دادههای موسسه کستلوم نشان میدهد که ایالات متحده همچنان با بیش از ۱۲۰۰ اقدام تحریمی بیشترین مجازاتها را علیه روسیه از سال ۲۰۱۴ تاکنون انجام داده است.