آرمانملی: 160 نماینده مجلس در بیانیهای درباره مذاکرات هستهای تاکیده کردهاند که اکنون که بحران اوکراین نیاز غرب را به عرصه انرژی ایران افزایش داده است، نباید بدون توجه به خواستههای بهحق ایران، نیاز آمریکا به کاهش قیمت نفت تامین شود.
درواقع این بیانیه در حالی از سوی نمایندگان مجلس انقلابی صادر شده که دستیابی به مذاکرات برجامی تحتتاثیر جنگ روسیه و اوکراین و خواستههای روسیه قرار گرفته، اما شواهد و نشانه گویای تحقق مذاکرات در آینده نزدیک دارد که پس از چندین سال قادر خواهد بود فشارهای اقتصادی حاکم بر کشور را کاهش دهد.
موضوعی که به اعتقاد کارشناسان اینگونه اظهارنظرات که رویکرد برخی از بهارستاننشینان را برای امتیازگیری از طرفهای غربی به نمایش میگذارد فارغ از اینکه گویای عدم درک نمایندگان ملت از وضعیت اقتصادی حاکم بر اقشار ضعیف و متوسط جامعه است بیشتر مغلطهکاری است که جنبه هنجاری مساله را پیگیری میکند به گفته تحلیلگران برای آنکه در مساله تامین انرژی بازار جهانی امکان تسلط و نگاه از بالا وجود داشته باشد نیازمند است تا میزان تولید و عرضه نفت ایران با رشد مواجه شود که این موضوع نیازمند عقلانیت در زمینه سرمایهگذاری در زیر ساختهای تولید است که سایه سنگین سالها تحریم اجازه تحقق آن را در شرایط کنونی نمیدهد بنابراین بهجای شعارهایی که میتواند رسیدن به مذاکرات و ورود به بازار جهانی را تحتالشعاع قرار دهد باید از فرصت بهدست آمده برای بازگشت به بازار جهانی و استفاده از مزیتهای ایران در سایه جنگ روسیه و اوکراین استفاده کرد و همگام با ان نسبت به تامین زیر ساختهای توسعهای اقدام کرد.
پیگیری مطالبات اصلی در برجام
براساس این گزارش، روزگذشته در جلسه علنی مجلس 160 نماینده در بیانیهای از تیم مذاکرهکننده کشور درخواست کردند در مذاکرات وین خود را محدود به ضربالاجلهای ساختگی غرب ندانند و با ایستادگی جهت حفظ منافع ملی و مطالبات اصلی و حفظ خطوطقرمز، اهداف اعلامی را بدون فوت وقت پیگیری کنند. اکنون که بحران اوکراین نیاز غرب را به عرصه انرژی ایران افزایش داده است، نباید بدون توجه به خواستههای بهحق ایران، نیاز آمریکا به کاهش قیمت نفت تامین شود.
در متن این بیانیه آمده: « از هیات محترم مذاکرهکننده میخواهیم که اخذ تصمیم کافی اقتصادی، فنی و سیاسی از طرف آمریکایی بابت عدم تکرار خروج غیرقانونیکشور از توافق را با جدیت پیگیری کند.
حفظ عناصر اساسی برنامه هستهای کشورمان در داخل، قویترین تصمیم برای تکرارنشدن خطای آمریکا در بدعهدی است. البته لازم است جبران خسارات آمریکا به مردم پیگیری شود. رفع تحریمها باید جامع و موثر باشد. رفع بخشی از تحریمها یا رفع تحریمها صرفا روی کاغذ، تامینکننده منافع ملی ما نیست. مصوبات علاوه بر حقوقی بودن باید حقیقی هم باشد. اتکا به بهانههایی مثل داشتن موارد غیرهستهای یا غیربرجامی بودن عناوین تحریمی را پذیرفتنی نمیدانیم.
مجلس ضمن تاکید بر چارچوبهای قانون اقدام راهبردی لغو تحریمها، هر توافقی را از منظر انتفاع اقتصادی ایران و احقاق حقوق از دست رفته ملت دنبال میکند و با اصرار به مکانیسم ماده هفت این قانون تکرار محدودیت در برنامه هستهای بومی و صلحآمیز کشورمان را بدون رفع اثربخشی تحریمها را رد میکند.»
تبعات موضعگیری غیرکارشناسی
در واقع این بیاینه در حالی اعلام میشود که همزمان با بازگشت تیم مذاکرهکننده کشور از وین که در نتیجه توقف مذاکرات بهدلیل خواستههای غیرمنطقی روسیه رقم خورده شاهد تغییرات اساسی در اکثر بازارهای سرمایهای بودهایم بهگونهای که قیمت ارز به کانال 26 هزار تومانی بازگشت و طلا نیز با روند صعودی همراه شد حال موضعگیری مجلس نیز مزیدی بر علت شده تا شاهد پیچیدهترشدن کلاف مذاکرات باشیم دلار تا این لحظه به میانه کانال ۲۶۵۰۰ تومان نزدیک شده است.
اگرچه بهصورت مشخص وضعیت درآمد ارزی کشور به واسطه رشد قیمت نفت بهبود یافته است، اما اگر بار دیگر اظهارنظرهای سیاسی انتظارات را تحریک کند دوباره احتمال رشد دلار تا سطوح بالاتر مطرح میشود.
درخصوص مذاکرات نیز برخی عنوان میکنند که مذاکرات وین تا زمان تعیین تکلیف جنگ اوکراین به نتیجه نخواهد رسید. کارشناسان عنوان میکنند که روسیه برجام را مانند سایر ابزارها برای رسیدن به خواسته خود در اوکراین استفاده میکند. از طرفی این موضوع مطرح میشود که ایران بدون جلب رضایت روسیه حاضر به توافق نیست. البته این موارد و اخبار شنیدهها و شایعات کف بازار ارز است و ممکن است فاصله زیادی تا واقعیت داشته باشد. با این حال این موارد به خوبی جهتگیری انتظارات را نشان میدهد.
بیانیههایی از جنس هنجار سیاسی
در این رابطه کمیل طیبی، کارشناس ارشد اقتصاد بینالملل در گفتوگو با «آرمانملی» درخصوص بیاینه مجلس برای امتیازگیری از طرفههای غربی و آمریکا در مذاکرات به واسطه تنشهای حاکم بر بازار انرژی که با حذف روسیه به رشد قیمت نفت منجر شده است، میگوید: بیاینه مجلس بیش از هر چیزی از رویکرد نمایندگان برای امتیازگیری خبر میدهد که فاقد وجاهت کارشناسی بوده و چنین بیانیههایی بیش از هر چیز جنبه هنجاری مساله را پیگیری کرده و براساس واقعیت نیست. وی افزود: آنچه در واقعیت مطرح است مزیت نسبی ایران در صادرات انرژی است که باید امکان تبدیل آن از بالقوه به بالفعل فراهم شود از سوی دیگر باید نفت صادراتی کشور از مزیت قیمتی نیز برخوردار باشد.
این کارشناس اقتصاد بینالملل افزود: تردید وجود ندارد که با حذف روسیه زا بازار انرژی کشورهای متقاضی دنبال منابع جدید میگردند و ایران نیز میتواند گزینه مناسبی برای این کشورها محسوب شود اما اینکه ایران از ظرفیت لازم برای تولید برخوردار است موضوعی است که تجربه چندین ساله اخیر نشان داده برای افزایش پتانسیل ایران برای حضور در بازاری که با تقاضای بالایی همراه است به سرمایهگذاری برای ایجاد زیر ساختهای افزایش تولید نیاز دارد که متاسفانه سایه تحریمها این بخش را تحتالشعاع قرار داده است.
طیبی با تاکید بر اینکه اینگونه بیاینهها مغلطهکاری است، بیان داشت: آنچه مسلم است تبعات جنگ اوکراین بهصورت میانمدت و بلندمدت نمایان خواهد شد و متولیان حوزه نفت و انرژی باید برای استفاده حداکثری از این فرصت برنامهریزی داشته باشند. وی تاکید کرد: توسعه صادرات متضمن عقلانیت در نظام اقتصادی است که مشارکت بیشتر در نظام جهانی را طلب میکند و باید بهدنبال افزایش تنوع در شرکای تجاری بود اما اگر اصرار سیاستگذاران امتیازگیری و نقش تسلطی آن هم در بحران کنونی جهان است باید در ابتدا قدرت خود در حوزه نفت و انرژی را افزایش دهیم که به سرمایهگذاری در تامین زیرساختها نیازمند است.