روند نزولی در بازار سرمایه همچنان ادامه دارد و شاخص کل بورس روز گذشته هم قرمزرنگ بود. شاخص کل بورس روز یکشنبه با ۳۵۷۲ واحد کاهش در رقم یک میلیون و ۲۷۹ هزار واحد ایستاد. این در حالی است که شاخص کل با معیار هم وزن ۱۲۷۴ واحد افزایش یافت و رقم ۳۳۰ هزار و ۷۹۲ واحد را ثبت کرد.
همه ما خاطره خوش پایان سال 98، نیمه اول سال 99 و رشدهای شارپی شاخص بورس را به خاطر داریم. در آن زمان داشتن کد بورسی یعنی ابتدای راه خوشبختی و نداشتن آن یعنی از دست دادن ثروتی بی انتها. اما طولی نکشید که ورق بازار سرمایه برگشت و سرخ شدن پیدرپی شاخص بورس، ترس و نگرانی را به دل سهام‌داران انداخت. رفته رفته صدای اعتراض سهام‌داران بلند شد؛ آنها خواستار رسیدگی به وضعیت آشفته بازار بودند. در آن زمان دولت دوازدهم علی‌رغم وعده‌ها نتوانست بازار را سروسامانی بدهد. البته پایان عمر دولت دوازدهم و به میدان آمدن دولت جدید امیدی را به بازار تزریق کرد و همه منتظر بهبود شرایط بازار بودند. دولت سیزدهم از زمان انتخابات و پس از آن به مسئله حل چالش‌های بازار سرمایه توجه ویژه‌ای داشت اما دولت جدید هم تا کنون نتوانسته راهی برای نجات بورس و سرمایه‌های مردم پیدا کند و اکنون در حالی روزهای آخر سال را سپری می‌کنیم که هیچ یک از راه‌حل‌ها و برنامه‌ها پیشنهاد شده نتوانسته فضای بازار را آرام و سهام‌داران را کمی امیدوار کند.
بورس در سال 1401
بازار سرمایه روزهای پایانی سال را با ریزش‌های پیدرپی و رشدهای کم جان سپری می‌کند و حالا مهم‌ترین پرسش برای سهام‌داران ناامید بازار این است که وضعیت بورس در سال 1401 چگونه خواهد بود؟ برخی از کارشناسان معتقدند که بازار پتانسیل رشد در سال جدید را دارد. به گفته آنها بازار سرمایه اکنون سردرگم بوده و با رفع نگرانی‌ها درخصوص برجام و بازگشت آرامش به اقتصاد بازار در میان‌مدت، مثبت خواهد بود. اما از سوی دیگر برخی‌ها بر این باورند که با توجه به فضای کلی اقتصاد دیگر نمی‌توان انتظار داشت که بازار رشدهای قابل توجه‌ای همچون سال 99 را تجربه کند.
غلامرضا سلامی کارشناس بازار سرمایه با بررسی وضعیت بازار در سال ۹۹ به ارزیابی این بخش از اقتصاد در سال جدید پرداخت و در این خصوص به «ابتکار» گفت: مرداد ماه سال ۹۹ بازار تغییر مسیر داد و شاخص شروع به ریزش کرد از آن زمان تا کنون هیچکس به بررسی دلایلی که بازار را حبابی کرده بود و منجر به رشدهای شارپی شاخص شده بود نپرداخت. در بازار سرمایه مهم‌ترین پرسش این است که وقتی اتفاق خاصی در بخش واقعی اقتصاد رخ نداده بود چگونه بازار ما در عرض چند ماه چندین برابر شد؟ آن زمان وقتی از حبابی بودن بازار صحبت می‌شد بسیاری بر این باور بودند که تحلیل‌های مبنی بر جبابی بودن شاخص نادرست بوده و بازار پتانسیل رشد بیشتر را دارد.
این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: بازار بورس آینه اقتصاد است و بخش واقعی اقتصاد ما در آن سال هیچ تغییری نکرده بود و نباید آن حجم از رشد را در بازار سهام می‌داشتیم.
وی با اشاره به وضعیت بازار در سال آینده افزود: اگر شرایط فعلی ادامه پیدا کند در سال ۱۴۰۱ هیچ اتفاق برای بازار بورس نمی‌افتد. اما اگر تحرکاتی در بخش واقعی اقتصاد به وجود بیاید مثلاً ما با رشد اقتصادی و افزایش بهره‌وری روبه‌رو باشیم در آن شرایط بازار سهام می واند از وضعیت بهتری برخوردار باشد. واقعیت این است که تا تحرکات گفته شده ایجاد نشود هر قدر هم که از بازار حمایت شود ما شاهد تغییری نخواهیم بود.
نرخ بهره تعیین‌کننده وضعیت بازار سرمایه است
مصطفی صفاری کارشناس بازار سرمایه نیز درگفت‌وگو با ابتکار به عوامل موثر بر رشد شاخص بورس اشاره کرد و در این خصوص گفت: بازار سرمایه رقیب بازار پول است، بنابراین نرخ بهره بانکی تعیین‌کننده وضعیت بازار سرمایه در سال آینده خواهد بود. به بیانی روشن‌تر نرخ بهره مشخص می‌کند که سرمایه‌های مردم به سمت بازار سهام بیاید و یا جذب بانک‌ها به شود.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه گفت‌وگو به افزایش نرخ بهره بین بانکی اشاره کرد در این خصوص گفت: متاسفانه بار دیگر نرخ بهره بین بانکی را افزایش داده‌اند و این مسئله نشان می‌دهد که بانک مرکزی آنچنان تمایل به کنترل نرخ بهره نداشته و نمی‌داند که نوسانات بازار سرمایه ما به دلیل افزایش نرخ بهره است. بنابراین تا نرخ بهره کنترل نشود وضعیت بازار سرمایه بهبود نمی‌یابد.
وی افزود: اگر شرایط فعلی ادامه پیدا کند در سال ۱۴۰۱ بازار شاهد رشد نخواهد بود اما اگر بهره کاهش یابد بدون شک بازار در سال آتی مثبت خواهد بود. همانطور که اشاره کردم نرخ بهره یکی از اصلی‌ترین مسائل تعیین‌کننده شرایط بازار سهام است.
صفاری در پایان گفت: البته مسئله برجام و بودجه نیز در روند حرکت بازار سرمایه موثر است اما این دو مسئله تا هفته آینده تعیین و تکلیف می‌شوند و پس از آن همان نرخ بهره وضعیت بازار سرمایه را مشخص خواهد کرد.