شرکت‌های رنو و فولکس واگن و همچنین یک شرکت تایر‌سازی اعلام کردند که می‌خواهند کارخانه‌های خود در روسیه را تعطیل و آنها را به نقاط دیگر منتقل کنند.
این اتفاق یک فرصت برای خودروسازان کشورمان محسوب می‌شود، چرا که می‌توان خودروهای ایرانی را وارد خاک این کشور کرد. سالهای گذشته و تا قبل از تحریم‌های ظالمانه، ایران دست و پا شکسته صادرات خودرو به کشورهای مختلف از جمله روسیه را دنبال می‌کرد. در آن برهه زمانی خودروهای سمند و سورن راهی نهمین کشور پرجمعیت دنیا می‌شد.اما این اتفاق عمر زیادی نداشت و بعد از مدتی صادرات خودرو متوقف شد؛ روس‌ها هم مانند خیلی از کشورها خواهان سرمایه‌گذاری هستند و تمایلی به این موضوع ندارد که در بازار 240 میلیاردی‌شان، خودروهای ساخته شده وارد شود. تا 7 شهریور ۱۳۸۶ حدود 9 هزار دستگاه خودروی سمند به روسیه صادر شد؛ اما به جهت به هم ریختن بازار داخلی و کمبود خودرو، صادرات روند نزولی به خود گرفت و همین امر باعث شد که روس‌ها قید خودروی ایرانی را به خاطر بدعهدی بزنند و با سایر شرکت‌های خودروساز وارد مذاکره شوند.
حبیب‌‌الله محمدی؛ نماینده شرکت ایران خودرو در روسیه و کشورهای مشترک المنافع در یکی از مصاحبه‌هایش گفته بود که با وجود ثبت سفارش برای سمند در روسیه، ایران خودرو به علت افزایش تقاضای داخلی برای خودروی سمند نتوانسته است به تعهدات خود عمل کند.
او همچنین عنوان کرده بود که گفت‌و‌گوهایی با مقامات آستاراخان برای جایگزین کردن سمند برای پلیس این استان انجام شده و جمهوری بلاروس هم درصدد خرید سمند برای پلیس این کشور است.
عدم پایبندی به تعهدات بزرگترین مشکلی است که صادرات ایران دارد؛ سال‌هاست که ایران چوب این ماجرا را خورده است. این در حالی است که عمل به تعهدات یکی از مهم‌ترین شروط همکاری‌های اقتصادی با کشورهای مختلف است. سالهای گذشته نیز دولت وقت چنین اشتباهاتی را مرتکب شد، زمانی که بازار با کمبود کالایی مواجه می‌شد فارغ از اینکه فعال اقتصادی تعهدی داده است به یکباره ممنوعیت‌ها را آغاز می‌کرد و عملاً با این اتفاق فعال اقتصادی یک بازار را از دست می‌داد.
در آخرین اظهارنظر دولتی (27 دی ماه 1400) درباره صادرات خودرو به روسیه علیرضا پیمان پاک؛ رئیس سازمان توسعه تجارت گفته بود که ما در صادرات به روسیه سوابق خوبی حتی در حوزه خودرو داشتیم، سمند که در داخل کشور با انتقاداتی همراه است سابقه خوبی در صادرات داشته، ولی متوقف شد. ما در هر حوزه‌ای در روسیه ورود کردیم، پذیرش از سمت طرف روسی بود. در حوزه‌های صنعت، محصولات کشاورزی، صنایع غذایی و پتروشیمی جایگاه خوبی داریم.
معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه مذاکرات را آغاز کند
محمدرضا نجفی‌منش؛ رئیس انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان کشور درباره اینکه صادرات مجدد خودرو ایرانی به روسیه امکانپذیر است یا خیر، به «ایران» گفت: «بله، تمام خودروهایی را که در ایران تولید می‌شود می‌توان به روسیه صادر کرد و قطعاً این توانایی را داریم.»
او در ادامه پیشنهاد داد: «سه کشور ایران، ترکیه و روسیه می‌توانند در مورد تولید خودرو به تفاهم برسند و برای بازار 300 تا 400 میلیون نفری (سه کشور) یک خودروی مشترک طراحی و تولید کنند. بر این اساس هر کدام از کشورها براساس توان مهندسی خود می‌توانند بخشی از قطعات را تولید کنند و در هر سه کشور خودروی تعریف شده تولید و حتی صادر شود. روسیه می‌تواند خودروی تولید مشترک را به کشورهای حوزه CIS، ایران به کشورهای آفریقا و ترکیه به اروپا صادر کند؛ این موضوع در صورت پیگیری قابلیت اجرا دارد.»
رئیس انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان کشور اظهار داشت: «اگر این امر اجرایی شود شاهد سه اتفاق مهم هستیم. یک آنکه بازار مشترک دو کشور زیاد است و می‌توان صادرات را بخوبی دنبال کرد، دوم آنکه خودرو داخلی‌سازی شده است و این امر به منزله توان مهندسی یک کشور است و سوم اینکه دانش و تکنولوژی در چنین شرایطی با سرعت بیشتری رشد پیدا می‌کند.»او با بیان اینکه خروج خودروسازان خارجی از بازار روسیه یک فرصت مناسب برای ایران است که دوباره وارد این بازار شود، گفت: «اگر در گذشته موضوع صادرات خودرو به روسیه جدی دنبال می‌شد و ایران در بحث خدمات پس از فروش پیگیری‌های لازم را انجام می‌داد، اکنون ایران در روسیه مشغول تولید خودرو بود.»نجفی منش درباره اینکه چگونه می‌توان این موضوع را دنبال کرد، گفت: «اگر معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه با روسیه وارد مذاکره شود و با توجه به شرایط جدید این کشور، نیازهای آنها را استخراج کند، شرکت‌های تولید کننده خودرو، قطعه‌سازی و تایر‌سازی می‌توانند برای بازار روسیه و حتی تولید مشترک برنامه‌ریزی کنند.»
آنگونه که از بازار روسیه شنیده می‌شود برندهای لادا، کیا، هیوندا و رنو به ترتیب از پر فروش‌ترین خودروهای روسی به شمار می‌روند که در میان مردم دنیا نیز از محبوبیت خاصی برخوردار هستند. اما قیمت این خودروها گران است لذا خودروهای ایرانی می‌توانند برای قشر متوسط روسیه، خودروی محبوبی باشند. گفته می‌شود به‌دلیل متغیر بودن و افزایش و کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی و تحریم غرب علیه مسکو، صنعت خودروسازی و قیمت خودرو در روسیه دستخوش تغییرات شده است. از همین رو دولت روسیه با بسته کمک‌های مالی و ارائه تسهیلات به خریداران از صنعت خودروسازی این کشور حمایت می کند تا مانع ورود روسیه به رکود صنعت خودروسازی شود.
صادرات تارا، دنا و شاهین به روسیه
احمد نعمت بخش؛ دبیر انجمن خودروسازان نیز درباره صادرات خودرو به روسیه به «ایران» گفت: «ما در گذشته صادرکننده خودرو بودیم و حتی به کشور روسیه خودروهای ایرانی صادر می‌شد لذا اکنون نیز می‌توان چنین امری را دنبال کرد.»او با بیان اینکه در مقطع زمانی روسیه از نظر استانداردی از یکی از خودروهای ایرانی ایراد گرفت، تصریح کرد: «استانداردهای خودرویی ایران براساس استانداردهای 85 گانه اروپا است لذا با توجه به درخواست روسیه آن سطح از استانداردی که درخواست شده بود، انجام شد. بنابراین هیچ مشکلی در زمینه صادرات خودرو به کشور روسیه وجود ندارد و کشورها براساس ارز ملی می‌توانند این مهم را پیگیری کنند.»
دبیر انجمن خودروسازان گفت: «در حال حاضر امکان صادرات خودروهای تارا، دنا و شاهین را به روسیه داریم؛ این خودروها از نظر تکنولوژی به روز هستند و می‌توان نیاز بازار این کشور را مرتفع کرد، البته در این خصوص موضوعات سیاسی وجود دارد که قطعاً دولت های دو کشور می‌توانند آن را حل کنند.»
او تأکید کرد: «قیمت خودروهای (دنا، تارا و شاهین) یاد شده به گونه‌ای است که می‌توان با خودروهایی که در روسیه تولید و صادرات می‌شود رقابت کرد؛ در این میان می‌توان تولید مشترک با روسیه را هم دنبال کرد.»با توجه به جنگ روسیه و اوکراین، دیر یا زود برخی از تولیدکنندگان خودرو از کشور روسیه خواهند رفت و از آنجا که این کشور مورد تحریم‌های جدید قرار گرفته است برخی از شرکت‌ها حتی امکان حضور در روسیه و فروش محصولات خود را ندارند.
به همین جهت این امر یک فرصت برای ایران است که شاهد تحریم‌های سخت‌تر است. اعضای اتاق مشترک ایران و روسیه می‌گویند در شرایطی که جنگ برقرار است بخش خصوصی و تولیدکنندگان خودرو باید به این فکر باشند که چگونه و با چه برنامه‌ای می‌توانند وارد بازار روسیه شوند؟ اگر این امر مورد بی‌توجهی قرار گیرد، مانند گذشته بازار روسیه را هم از دست خواهیم داد. همانگونه که تعلل‌ها باعث شد ایران طی سالهای گذشته نتواند در بازارهای ترکیه و قطر نقش‌آفرینی کند.فعالان اتاق بازرگانی می‌گویند برنامه‌ای می‌تواند عملیاتی شود که از هم اکنون برای رسیدن به آن، اجماع صورت گیرد. وقتی جنگ بین روسیه و اوکراین به پایان برسد و روسیه بخواهد تحریم‌های کشورش را بی‌اثر کند ما باید برنامه دقیق و هدفمند در این خصوص داشته باشیم تا بتوانیم در حوزه‌های مختلف وارد این بازار شویم. خودرو نیز می‌تواند یکی از گزینه‌های پیشنهادی ایران باشد. همکاری و تولید مشترک با روسیه کمک خواهد کرد که صنعت خودرو ایران نیز رشد کند.