بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که با افزایش سقف معافیت مالیاتی خانه‌های لوکس در کمیسیون تلفیق، در حال حاضر مالیات بر یک خانه لوکس ۲۵ میلیارد تومانی، ۱۰ میلیون تومان از یک خودرو ۲ میلیاردی کم‌تر است.
لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ دومین لایحه بودجه‌ای است که در آن بحث مالیات‌ستانی از خانه‌ها و خودروهای لوکس مطرح شده است. در قانون بودجه سال ۱۴۰۰، شاهد عملکرد بسیار پایین در دریافت مالیات بر خودروها و خانه‌های لوکس بودیم.
در این خصوص باید گفت که اجرای این دو پایه مالیاتی نیازمند تصویب آیین‌نامه آن در هیات دولت بود. مدت‌ها بود که سازمان امور مالیاتی اعلام می‌کرد که این آیین‌نامه‌ها را تدوین کرده است اما در نهایت دولت دوازدهم این آیین‌نامه‌ها را به تصویب نرساند. با روی کار آمدن دولت سیزدهم هر دوی این آیین‌نامه‌ها به تصویب رسید و امکان آغاز مالیات‌ستانی از خودروها و خانه‌های لوکس فراهم شد.
در لایحه بودجه سال جاری نیز موضوع مالیات بر خانه‌ها و خودروهای لوکس که در چارچوب مالیات بر ثروت در نظر گرفته می‌شود، مورد توجه قرار گرفته است. اخیرا رئیس سازمان امور مالیاتی اعلام کرد که با توجه به اطلاعاتی دریافت شده، بیش از پنج هزار خودرو لوکس را شناسایی کرده و برگ تشخیص مالیاتی آنها نیز صادر خواهد شد.
براساس گفته‌های مسئولان سازمان امور مالیاتی خانه‌های لوکس نیز شناسایی شده‌اند و اقدامات این سازمان برای بارگزاری اطلاعات این خانه‌ها در سامانه مودیان در حال انجام است.
لازم به ذکر است، روز یکشنبه بود که کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی کف مالیات‌ستانی از خانه‌های لوکس را از ۱۰ میلیارد تومان به ۲۰ میلیارد تومان افزایش داد که این موضوع با انتقاداتی مواجه شد.
غلامحسین رمضانی، عضو کمیسیون تلفیق با دفاع از این تصمیم تورم بالا در حوزه مسکن را عامل این تصمیم دانسته و گفته بود: امروز قیمت خانه یک کارمند که چند سال قبل خریداری کرده است به حدود ۶ تا ۷ میلیارد تومان رسیده است. این افراد جزو دهک‌های بالای جامعه نیستند که بخواهیم از آنها مالیات برخانه‌های لوکس بگیریم. در نتیجه کف مالیات‌ستانی توسط کمیسیون تلفیق افزایش یافت تا شامل طیف کوچک‌تری از مردم شود.
گفتنی است، یکی از انتقادات اصلی که اخیرا و به دلیل تغییر کف مالیات بر خانه‌های لوکس از ۱۰ میلیارد به ۲۰ میلیارد تومان توسط برخی کارشناسان مالیاتی مطرح شده است، نرخ پایین مالیات‌های مربوط به خانه‌ها و خودروهای لوکس است.
رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۱ در خصوص تغییرات اعمال شده در نرخ مالیات بر خانه‌ها و باغ ویلاهای گران قیمت گفت: براساس مصوبه کمیسیون تلفیق خانه‌هایی با ارزش روز تا سقف ۲۰ میلیارد تومان معاف از مالیات شدند.
وی ادامه داد: همچنین میزان مالیات خانه و باغ ویلاهای گران قیمت نسبت به مازاد ۲۰ تا ۲۵ میلیارد تومان یک در هزار، نسبت به مازاد ۲۵ تا ۳۵ میلیارد تومان دو در هزار، نسبت به مازاد ۳۵ تا ۵۰ میلیارد تومان سه در هزار، نسبت به مازاد ۵۰ تا ۷۰ میلیارد تومان چهار در هزار و نسبت به مازاد ۷۰ میلیارد تومان پنج در هزار است.
البته برخی این نرخ‌ها را در آغاز مالیات‌ستانی از خانه‌های لوکس مناسب می‌دانند و براین باور هستند که نباید به یکباره نرخ‌های بالایی تعیین کرده چرا که باعث مقاومت مودیان نسبت به پرداخت مالیات خواهد شد اما وقتی نرخ‌های در نظر گرفته شده را به صورت مصداقی مورد بررسی قرار می‌دهیم متوجه این مساله خواهیم شد که نرخ در نظر گرفته شده بسیار پایین‌تر از آن چیزی است که بتوان چنین استدلالی را پذیرفت.
در جدول زیر نرخ‌های قبلی مالیات بر خانه‌ها و باغ ویلاهای گران قیمت با تغییرات جدید کمیسیون تلفیق قابل مقایسه است:
با توجه به نرخ‌های جدید در صورتی که یک خانه ۲۵ میلیارد تومان ارزش داشته باشد فقز باید پنج میلیون در سال مالیات پرداخت کند و این در حالی است که اجاره بهای چنین خانه‌ای در هر ماه چیزی حدود ۱۰۰ میلیون تومان است. با توجه به نرخ‌های قبلی همین خانه ۲۵ میلیارد تومانی باید به جای پنج میلیون تومان رقمی در حدود ۱۰ میلیون تومان را به عنوان مالیات پرداخت می‌کرد. با توجه به این اعداد می‌توان گفت که کمیسیون تلفیق نرخ مالیات بر خانه‌های لوکس را به طور چشم‌گیری کاهش داده است.
با در نظر گرفتن نرخ‌های تعیین شده خانه‌هایی که ارزشی معادل ۷۰ میلیارد تومان دارند باید معادل ۲۵۰ میلیون تومان در سال مالیات بپردازند.
لازم به ذکر است که با مقایسه مالیات بر خانه‌های لوکس با مالیات بر خودروهای لوکس به اعداد جالبی دست می‌یابیم. به طور مثال مالیات یک خودرو دو میلیارد تومانی برابر ۱۵ میلیون تومان خواهد بود و این در حالی است که یک خانه ۲۵ میلیارد تومانی تنها پنج میلیون تومان مالیات پرداخت خواهد کرد.
خانه‌ای با ارزش دلاری برابر با ۲۵ میلیارد تومان در کانادا باید ۶۱۰۰ دلار مالیات بدهد و این در حالی است که این رقم در ایران برابر با ۸۳۰ دلار در سال است.
با توجه به موارد ذکر شده به نظر می‌رسد نرخ مالیات‌های مربوط به خانه‌های لوکس بیش از پیش کاهش یافته است و اقدام کمیسیون تلفیق برای افزایش ۱۰۰ درصدی سقف معافیت‌های مالیاتی جای سئوال دارد. ضمن اینکه این اقدام باعث کاهش درآمدهای مالیاتی پیش‌بینی شده از این طریق خواهد شد.