مصرف گاز بخش خانگی و تجاری کشور این روزها در اوج تاریخی خود قرار دارد، به طوری که سخنگوی شرکت ملی گاز ایران می‌‌گوید: «با کاهش فراگیر دمای هوا در ایران از هفته گذشته، مصرف گاز بخش خانگی و تجاری افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته و اکنون 80 درصد گاز تولیدی ایران در این بخش مصرف میشود. با ادامه روند فعلی کاهش دما در هفته جاری، شرایط تأمین گاز بخش خانگی همچنان سخت خواهد بود، هرچند افزایش مصرف گاز تداوم خواهد داشت.»
محمد عسگری در گفت‌وگو با «ایران» ادامه می‌‌دهد: «مصرف گاز بخش خانگی کشور در روز پنجشنبه به 662 میلیون مترمکعب در روز رسید و احتمالاً در روز گذشته (جمعه) از این رقم نیز عبور کرده است. پیش‌بینی میشود که این هفته مصرف بخش خانگی و تجاری به 680 میلیون مترمکعب در روز برسد. این ارقام قابل تأمل و معادل مصرف گاز چند کشور همسایه است.»
او با اشاره به اینکه تزریق گاز شیرین به خطوط سراسری کشور روزانه ۸۴۰ تا ۸۵۰ میلیون مترمکعب است، ادامه می‌‌دهد: «مدیریت تولید، انتقال و توزیع گاز در کشور اکنون با حساسیت قابل توجهی در حال انجام است. همه تیم‌های عملیاتی آماده‌اند. در بخش تولید و پالایش گاز تا انتقال و توزیع با حداکثر توان فعالیت‌ها انجام میشود تا مشکلی در تأمین گاز رخ ندهد،اما در هفته سردی قرار داریم و حفظ این پایداری، نیازمند حمایت مردمی است.
از آنجایی که بخش خانگی 80 درصد از مصرف را به خود اختصاص می‌‌دهد، بیشترین اصلاح و کاهش مصرف برای حفظ پایداری شبکه نیز باید در این بخش رقم بخورد و امیدواریم که مشترکان در این هفته برخی نکات ابتدایی بهینه سازی مصرف گاز را رعایت کنند.»
عسگری اذعان می‌‌کند: «اگرچه در هیچ‌کدام از استان‌های کشور با قطعی گاز روبه‌رو نبودیم، ولی از مردم تقاضا می‌‌کنیم که با راهکارهایی مانند استفاده از پوشش مناسب، نصب پرده‌های ضخیم، رعایت دمای رفاه (18الی 21 درجه سانتیگراد)، عدم باز گذاشتن درها و پنجره‌ها، خاموش یا کم کردن سیستم‌های گرمایشی در زمانی که در منزل نیستند و همین طور رعایت مقررات اجرایی در ادارات نظیر روشن کردن وسایل گرمایشی یک ساعت قبل از حضور و خاموش کردن آن یک ساعت قبل از خروج، حدود 20 درصد مصرف گاز را کاهش دهند.»
او با اشاره به اینکه هر 10 درصد مصرف گاز در بخش خانگی حدود 65 تا 70 میلیون مترمکعب در روز میتواند مصرف گاز را بهینه کند، می‌‌گوید: «این درحالی است که صرفه‌جویی 20 درصدی براحتی میتواند در بخش خانگی و تجاری رقم بخورد. بدون آنکه رفاه و کیفیت زندگی مشترکان تغییری کند.»
در همین حال شرکت ملی گاز ایران ، میزان مصرف گاز استان‌ها را منتشر کرد که مطابق با این جدول مصرف گاز طبیعی در اکثر استان‌های کشور در مرز هشدار قرار دارد.
کاهش مصرف برق نیز به بهبود شرایط کمک می‌‌کند
اگرچه سخنگوی شرکت ملی گاز ایران می‌‌گوید که تأمین سوخت نیروگاهها با توجه به تعهدی که وزارت نفت دارد، در حال انجام است و با وجود کاهش شدید دمای هوا نیروگاهها با کمبود سوخت مواجه نخواهند شد، اما این بخش نیز به نوعی تحت تأثیر مصرف بی سابقه بخش خانگی است و اندکی افزایش فشار ممکن است که به خاموشی‌ها بینجامد.
اکنون هماهنگی خوبی میان وزارتخانه‌های نفت و نیرو برای تأمین سوخت نیروگاهها و تولید برق وجود دارد اما باید توجه داشت که کاهش مصرف برق و مدیریت آن نیز بویژه در بخش خانگی میتواند منجر به کاهش تقاضا برای سوخت نیروگاهها از جمله گاز شود. در حال حاضر بخش قابل توجهی از سوخت نیروگاهها از نوع سوخت دوم (سوخت مایع) است.
در راستای بهینه سازی مصرف برق در کشور، از امروز تعرفه‌های برق هم متفاوت از گذشته محاسبه خواهد شد تا مصرف اصلاح شود، به طوری که مشترکان کم مصرف تعرفه‌های سال 1394 را می‌‌پردازند اما پرمصرف‌های برق از این ماه جریمه می‌‌شوند.
مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق در این خصوص به ایرنا، می‌‌گوید: «افزایش مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری سبب شده بخشی از تأمین گاز نیروگاهها با محدودیت روبه‌رو شود تا نیاز بخش خانگی و تجاری تأمین شود. بر این اساس نیروگاهها ناگزیر به سمت استفاده از سوخت دوم که همان گازوئیل است می‌روند که تأمین این سوخت با سختی‌های زیادی همراه است. برای مدیریت شرایط کنونی، از مشترکان برق و گاز در کشور می‌‌خواهیم که مصرف خود را اصلاح کنند و کاهش دهند. در این راستا تعرفه‌های جدید برق از اول بهمن اعمال می شود که شامل حال مشترکان پرمصرف تا زمانی که مصرف خود را اصلاح نکنند، خواهد شد.»
گفتنی است، تاکنون هیچ گونه خاموشی ناشی از کمبود گاز نیروگاهها در کشور نداشته‌ایم و اگر در برخی مناطق خاموشی موقتی رخ داده باشد، دلیل آن بارش سنگین برف و ایجاد مشکلات برای شبکه است.
در همین حال، جواد اوجی وزیر نفت می‌‌گوید: «امسال حجم گاز تحویلی به نیروگاهها نسبت به پارسال روزانه ۲۰ میلیون مترمکعب افزایش یافته که افزون بر کاهش مصرف سوخت مایع به محیط زیست هم کمک کرده است. پارسال در دی‌ماه نیروگاهها به‌دلیل تأمین نشدن سوخت با خاموشی روبه‌رو شدند، اما امسال چنین اتفاقی رخ نداده است.»
مصرف گاز بدون ایجاد ارزش افزوده
درحالی که مصرف گاز در بخش صنعت همراه با ایجاد ارزش افزوده است، اکنون این بخش در محدودیت تأمین قرار دارد، به طوری که سرپرست مدیریت امور هماهنگی گازرسانی شرکت ملی گاز ایران از افزایش محدودیت گازرسانی به صنایع خبر داده است.
به گفته سیدجلال نورموسوی، با کاهش دما، مصرف گاز در کشور روندی صعودی به خود می‌گیرد و آثار این مصرف سبب به‌هم خوردن موازنه توزیع گاز در خطوط انتقال گاز میشود، بنابراین مجبوریم این موازنه را با کاهش مصرف در دیگر بخش‌ها مانند صنایع یا نیروگاهها جبران کنیم.
در همین حال، حسینعلی محمدحسینی، مشاور مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران می‌‌گوید: میزان مصرف در بخش خانگی مطابق با الگوی مصرف باشد، گاز بیشتری میتواند به صنایع و پتروشیمی‌ها تزریق شده و ارزش افزوده بیشتری تولید کند.
محمدحسینی با اشاره به نقشه مصرف گاز کشور اذعان می‌‌کند: تقریباً اکثر استان‌های کشور به غیر از نوار جنوبی، در محدوده قرمز رنگ مصرف گاز قرار گرفته‌اند،بدین معنی که خیلی بالاتر از الگوی مصرف، گاز مصرف می‌کنند که نشان‌دهنده رشد مصرف در بخش خانگی و تجاری است.