در حالی که شرکت های آزادراهی از افزایش سرسام آور هزینه های تعمیر و نگهداری محورهای آزادراهی خبر می دهند، مشخص نیست وزارت راه تا پایان امسال با چه درصدی از افزایش عوارض موافقت کند.
در حال حاضر آزادراه‌های غیر دولتی به دنبال افزایش عوارض هستند اما تا کنون وزارت راه و شهرسازی که از سوی قانون به عنوان متولی تعیین نرخ عوارض آزادراه‌های غیر دولتی تعیین شده، پاسخی به درخواست شرکت‌های آزادراهی غیر دولتی نداده است.
خیرالله خادمی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور نیز پیش از این گفته بود شرکت‌های آزادراهی غیر دولتی درخواست خود را به شرکت ساخت و همچنین وزارت راه می‌دهند؛ این درخواست ابتدا در شرکت ساخت بررسی شده و سپس در کمیته‌ای در وزارت راه مورد بررسی قرار می‌گیرد. پس از آنکه این کمیته نرخ مورد نظر را به وزیر راه و شهرسازی ارائه داد که معمولاً بر اساس نرخ تورم اعلامی بانک مرکزی، افزایش سالانه آن مورد تصویب قرار می‌گیرد، وزیر راه رقم نهایی را ابلاغ خواهد کرد که در بسیاری از موارد، وزرای راه به دلیل شرایط زندگی مردم، رقمی پایین‌تر از رقم مصوب در کمیته مذکور را به شرکت‌های آزادراهی اعلام می‌کند.
خدایار خاشع دبیر انجمن شرکت‌های سرمایه گذار در آزادراه‌ها درباره آخرین وضعیت ساخت آزادراه‌های غیردولتی اظهار کرد: ۲ هزار و ۷۶۱ کیلومتر آزادراه در دست بهره برداری داریم، هزار و ۳۸ کیلومتر دیگر نیز در قالب ۱۸ محور در دست ساخت است و ۹ هزار و ۹۵ کیلومتر در قالب ۱۷ کریدور نیز در دست مطالعه برای ساخت قرار دارد.
وی افزود: ۲۴ محور آزادراهی مشارکتی در دست بهره برداری است که سالانه ۲ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان صرفه جویی مستقیم در مصرف سوخت دارند که نشان می‌دهد سرمایه گذاری در ساخت آزادراه‌ها برای دولت بازگشت سریع سرمایه در پی خواهد داشت.
دبیر انجمن شرکت‌های سرمایه گذار در آزادراه‌ها با بیان اینکه هنوز افزایش نرخ سالانه آزادراه‌ها از سوی وزارت راه اعلام نشده، گفت: فهرست‌بهای راه در سال گذشته ۸۵ درصد افزایش داشت ولی عوارض آزادراهی تنها حدود ۱۶ درصد بیشتر شد.
وی با اشاره به مستهلک شدن آزادراه‌های تهران- ساوه و قزوین- زنجان گفت: عوارض این دو آزادراه را دولت می‌گیرد لذا پیشنهاد آزادراه‌های بخش خصوصی این است که درآمد دولت از محل عوارض این دو آزادراه مطابق تبصره ۵ قانون مشارکت به آزادراه‌هایی پرداخت شود که درآمد آنها جوابگوی سرمایه گذاری نیست.
خاشع با اشاره به عدم رفع مشکل مالیات سرمایه گذاران آزادراه‌ها تصریح کرد: در ۳۰ سال اخیر به طور متوسط سالانه ۸۷ کیلومتر آزادراه احداث شده است. به عبارتی دیگر هر دولت کمتر از ۳۵۰ کیلومتر آزادراه ساخته است در حالی که دولت سیزدهم این فرصت را دارد که ۷۵۰ کیلومتر تا پایان دوره چهار ساله خود آزادراه بسازد و پتانسیل به بهره برداری رساندن بیش از ۳۶۰ کیلومتر آزادراه‌های جهش تولید که پیشرفت مناسبی دارند در یک سال وجود دارد و در صورت تحقق که دور از انتظار هم نیست یک رکورد قابل توجه محسوب خواهد شد.
دبیر انجمن شرکت‌های سرمایه گذار در آزادراه‌ها یادآور شد: آزادراه‌ها ایز دخواست -شیراز به طول ۲۲۴ کیلومتر، منجیل – رودبار به طول ۸ کیلومتر، قطعه ۲ تهران- شمال به طول ۲۲ کیلومتر و تبریز مرند به طول ۴۳ کیلومتر امکان احترام دارد در سال آینده به بهره برداری برسد.
مهر نوشت: به گفته این فعال صنعت راهسازی مجموعه این ۳۶۵ کیلومتر آزادراه در دست ساخت، ۵ هزار میلیارد تومان اعتبار می‌خواهد اما در لایحه بودجه ۱۴۰۱ تنها ۷۵۸ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.
خاشع تصریح کرد: این در حالی است که ساخت این میزان آزادراه، ۸۰ هزار تن قیر لازم دارد که معادل ۸۰۰ میلیارد تومان می‌شود. اگر وزارت راه و شهرسازی بتواند ۴ هزار میلیارد تومان مابقی را از محل‌های دیگر مانند فروش اراضی تأمین کند می‌تواند معادل آن را از محل صرفه جویی سوخت در ظرف کمتر از ۵ سال برگرداند.
دبیر انجمن آزادراه‌ها از دیگر مزایای آزادراه سازی را کاهش تصادفات جاده‌ای به دلیل ارتقای مسیرها به بزرگراه و آزادراه عنوان و اظهار کرد: ۷۵ درصد ترافیک جاده‌ای از تردد رو در روی خودروها، ایمن سازی شده است.
وی با بیان اینکه کشورهای همسایه ما به سرعت در حال توسعه محورهای ترانزیتی خود هستند گفت: اگر ما با احداث آزادراه‌ها سهم خود را از ترانزیت منطقه کسب نکنیم، بازگشت آن در آینده به راحتی مقدر نخواهد بود توجه داشته باشیم که محور تبریز-بازرگان از تعهدات محور شماره یک بزرگراه آسیایی موسوم به راه ابریشم است که ایران در سال ۱۳۸۵ تعهد ساخت آن را داده و در سال ۱۳۸۷ در مجلس به تصویب رسیده است و از این محور حدوداً ۲۲ هزار کیلومتری که شرق تا غرب آسیا را طی می‌کند فقط در دو کشور افغانستان و ایران تکمیل نشده است.