در حالی که بیشترین فراوانی محصول در بازار خودروی ایران به مدلهای داخلی و فرانسوی اختصاص دارد، گزارشها از شناسایی ایرادهای فراوان در آنها توسط مشتریان حکایت میکند. در گزارشی که شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران در کتابچه سالانه خود منتشر کرده، تعداد ایرادات شناسایی شده توسط مشتریان داخلی در خودروهای ایرانی، فرانسوی، چینی و ژاپنی مورد بررسی قرار گرفته است.
بر این اساس، خودروهای ژاپنی کمترین ایرادات را به خود اختصاص دادهاند. این در حالی است که خودروهای ژاپنی سهم بسیار کمتری در مقایسه با مدلهای چینی، فرانسوی و ایرانی در بازار خودروی کشور دارند. مهمانان ژاپنی بازار خودروی ایران، یا مونتاژی هستند یا وارداتی که البته در حال حاضر نه خودرویی از ژاپن وارد و نه تحت برند خودروسازان این کشور در ایران مونتاژ میشود.
در گذشته اما علاوه بر واردات انواع خودروهای ژاپنی بهخصوص تویوتا، برخی محصولات متعلق به این کشور نیز در خطوط تولید خودروسازان ایرانی مونتاژ میشدند.
به عنوان مثال، ایرانخودروییها سوزوکی گرند ویتارا را مونتاژ میکردند و گروه بهمن نیز مزدا۳ و مزدا ۲ را. این در حالی است که به دلیل ممنوعیت واردات از یک سو و تحریم از سویی دیگر، عرضه خودروهای ژاپنی به بازار ایران طی بیش از سه سال گذشته رو به افت رفته و متوقف شده است.
اما پس از خودروهای ژاپنی، این چینیها هستند که توانستهاند کمترین ایراد را از دید مشتریان ایرانی در خود جای دهند. البته فاصله بین خودروهای ژاپنی و چینی در این رتبهبندی زیاد است، با این حال مشخص است که چینیها به هر حال در این سالها پیشرفت زیادی داشتهاند. در حال حاضر خودروهای چینی علاوه بر بخش خصوصی در ایرانخودرو و سایپا نیز تولید میشوند.
البته به دلیل تحریم، حضور خودروهای چینی در خودروسازی ایران کمرنگتر از دوران برجام شده، چه آنکه برخی شرکتهای چینی از ایران رفتهاند و آنها که ماندهاند نیز تولید را پایین آوردهاند. به نظر میرسد در صورت لغو تحریم، علاوه بر ورود خودروسازان چینی جدید، تولید چینیها در صنعت خودروی ایران نیز رشد خواهد کرد. از ژاپنیها و چینیها که بگذریم، خودروهای فرانسوی با فاصلهای بسیار زیاد، در رده بعدی قرار گرفتهاند.
خاستگاه اصلی خودروهای فرانسوی در ایران همواره ایرانخودرو بوده، هرچند سایپا نیز در مواردی محدود (مانند تولید سیتروئن سی۳ در دوران برجام) اقدام به تولید و واردات خودرو با برند فرانسوی کرده است. فرانسویها بلافاصله پس از تحریمهای سال ۲۰۱۸ آمریکا علیه ایران، خودروسازی کشور را ترک کردند، آن هم در شرایطی که قرارداد داشتند.
گفته میشود در صورت لغو تحریم، پژوسیتروئن به این زودیها باز نخواهد گشت، اما احتمال بازگشت رنو کم نیست.
اما طبق گزارش تحت بررسی، خودروهای ایرانی دارای بیشترین ایراد از دید شهروندان هستند. فاصله آنها با خودروهای فرانسوی خیلی زیاد نیست، اما در مقایسه با چینیها و ژاپنیها، ایرادهای بسیار بیشتری دارند. این موضوع نشان میدهد خودروسازی ایران همچنان با آنچه در جهان خودروسازی میگذرد، فاصلهای طولانی دارد و مدلهای خارجی، بسیار بیشتر رضایت ایرانیها را جلب میکنند./ دنیای اقتصاد