رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار ایران خبر داد که خرید آجیل نسبت به سال ۱۳۹۹ کاهش چشمگیری داشته است.
مصطفی احمدی ۳۰ آذرماه، در گفت‌وگو با ایلنا، با بیان اینکه «جیب مردم کوچک شده است» گفت: «امسال مردم برای خرید آجیل و خشکبار تمایلی نشان ندادند و خرید مردم نسبت به سال گذشته یک چهارم شده است.»
او با اشاره به اعلام قیمت مصوب آجیل شب یلدا، گفت: «اتحادیه قیمت آجیل شب یلدا با باسلوق را کیلویی ۱۵۰ هزار تومان و بدون باسلوق را کیلویی ۲۵۰ هزار تومان تعیین کرد. اگر بخواهیم تک‌تک اقلام آجیل را خریداری کنیم، قیمت بیش از این تمام خواهد شد؛ پس نرخ آجیل مصوب مناسب بود اما مردم مطابق پیش‌بینی‌های ما از این نرخ چندان استقبال نکردند و به طور کلی باید بگویم که از ابتدای سال، میزان فروش واحدهای ما کاهش پیدا کرده است.»
افزایش قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید مردم باعث شده است که سفره شب یلدا برای قشرهای ضعیف و حتی متوسط جامعه ایران با شب‌های دیگر تفاوتی نکند و حتی از اقلامی مانند تخمه هم در آن خبری نباشد.
احمدی درباره دلایل افزایش نرخ تخمه ژاپنی گفت: «در سال جاری، میزان تولید این محصول حدود ۶۰ درصد کاهش پیدا کرد. تخمه ژاپنی به صورت دیم کاشته می‌شود و وقتی نزولات آسمانی کم شود، میزان تولید نیز روند کاهشی دارد. دلیل دیگر کمبود این است که بسیاری از تجار عراقی و افغان مستقیم با کشاورزان وارد معامله شدند و همین مسئله روی قیمت نهایی تخمه ژاپنی تاثیر گذاشت.»
به گفته احمدی، «اگر تجار عراقی در این بازار ورود نمی‌کردند، ما افزایش قیمت این محصول در بازار داخلی را شاهد نبودیم. به کشاورز و باغدار نیز نمی‌توان خرده گرفت که چرا تمایل دارد با این تجار معامله کند؛ زیرا تفاوت قیمت دلار با پول ایرانی قابل توجه است.»
این فعال صنفی روز ۲۳ آذر نیز در پاسخ به اینکه «آیا امسال شب یلدای پررونقی خواهیم داشت؟» گفته بود که اظهارنظر در این زمینه دشوار است.
بنا بر اعلام روابط عمومی سازمان میدان‌های میوه و تره بار در روز ۲۸ آذر، ترکیب آجیل شور هر کیلوگرم ۱۵۳ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است و قیمت ترکیب آجیل شیرین هم کیلویی ۱۴۷ هزار تومان اعلام شد. در این روز، هر کیلو باسلوق بین ۴۹ تا ۵۹ هزار تومان به فروش می‌رسید.
این نرخ‌ها در حالی است که بسیاری از مغازه‌داران، قیمت‌ها را بر اساس «نیم کیلو» اعلام می‌کنند؛ زیرا خرید کیلویی آجیل و خشکبار در شرایط فعلی مشتری چندانی ندارد.
بر اساس یکی از جدیدترین برآوردهای مرکز آمار ایران، تورم اقلام خوراکی در ۱۲ ماه منتهی به آبان ۱۴۰۰، به ۶۰ درصد رسیده است. این یعنی بر خلاف وعده‌های دولت ابراهیم رئیسی، نه‌تنها در امور اقتصادی مردم گشایشی حاصل نشده است، بلکه شرایط اقتصادی روزبه‌روز سخت‌تر می‌شود؛ به طوری که برگزاری مراسم سنتی شب یلدا هم که برای ایرانی‌ها اهمیتی ویژه دارد، دشوار شده است.