اکنون دو هفته از تجمع اعتراضی کشاورزان در اصفهان می‌گذرد و دیروز خبر تجمع اعتراضی مردم چهارمحال‌وبختیاری مخابره شد. مردم معترض چارمحال‌وبختیاری در تجمعی که به گفته حاضران یک ساعت به طول انجامید، به مشکل بی‌آبی در استان خود معترض شدند.
چهارمحال‌وبختیاری استان برادر اصفهان است و بسیاری از خانواده‌های اصفهان و چهارمحال‌وبختیاری بنا بر وصلت، با یکدیگر خویشاوندی مستقیم دارند. تجارت میان دو استان به شکل سنتی وجود دارد و این ارتباط همچنان حفظ شده؛ هرچند کارشناسان نسبت به برخی تلاش‌ها برای ایجاد تنش آبی بین دو این استان هشدار می‌دهند. ماجرای آب و در حالت کلی بحران شکل‌گرفته در ایران امروز، البته به چند استان خاص خلاصه نمی‌شود و تقریبا در تمام مناطق کشور بحث کمبود آب جدی است یا اینکه به‌زودی این مسئله سر برخواهد آورد. تابستان همین امسال اعتراض‌های خوزستانی‌ها به بی‌آبی، روزها به طول انجامید و همچنان هم کشاورزان این استان برای کشت پاییزه با مسائل اساسی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند.
در سمت دیگر حالا کهگیلویه‌وبویراحمد و فارس نیز دچار شرایط مشابهی شده‌اند و همین کم‌آبی حتی زمینه‌ساز بحث‌هایی درباره سدها و همچنین میزان توزیع آب شده است که البته دلسوزان از ضرورت نگاه ملی و نه لزوما منطقه‌ای یا استانی به موضوع آب سخن می‌گویند. هرچه که گذشته، ایران امروز با مشکلات عدیده‌ای در زمینه آب روبه‌رو است و حالا باید تصمیمات تازه‌ای متناسب با این شرایط لحاظ شود که البته بخش وسیعی از بحث‌ها نیز درباره همین تصمیمات احتمالی تازه است.
در روزهای گذشته و در اوج تجمع اعتراضی کشاورزان اصفهان، برخی مسئولان و فعالان استانی در گفت‌وگو با خبرنگار «شرق» نگرانی خود را از قومیتی‌شدن مسئله آب مطرح کردند، اما حرکت‌های بعدی مردم در اصفهان و چهارمحال‌وبختیاری نشان از این دارد که مردم معضل آب را قومیتی نمی‌بینند، بلکه مسئله برای آنها فراتر از این حرف‌هاست و به مشکل واقعی آب واقف هستند که مشکلی است برای همه ساکنان مرکز کویری ایران تا خوزستان. شب‌های اصفهان اکنون در کنار زاینده‌رود و با حضور مردم در کنار کشاورزان رنگ دیگری گرفته است. مردم اصفهان بعضا با برپاکردن بساط چای، غذا و قلیان در کنار کشاورزان قرار گرفته‌اند و فضایی اعتراضی اما بدون خشونت را فراهم کرده‌اند. چنین صحنه‌هایی از آگاهی و هوشیاری اقشار مختلف مردم حکایت دارد. اگر امروز عده‌ای بخواهند مسئله اعتراض به بی‌آبی را از روند خود خارج کنند، قطعا با مقاومت معترضان مواجه خواهند شد. اگر مسئله آب برای مثلا کشاورزان اصفهان قومیتی بود، یک اثر از آن در اوج اعتراض‌ها موجود بود، اما چنین نگرشی نه در شعارها و نه در پلاکاردها رؤیت نمی‌شود و اگر زمانی چنین انحراف‌هایی از مسیر به وجود بیاید، باید به وجود دست‌هایی بیرونی مشکوک شد.
اعتراض مردم چه در خوزستان، چه در چهارمحال‌وبختیاری و چه در اصفهان به مسئولان بود؛ چه مسئولان امروز و چه دیروز و هیچ مرزبندی سیاسی مشخصی نیز نداشت و روی پلاکاردهای اعتراضی نام همه رؤسای جمهور -جز رئیس‌جمهور فعلی که اعتراض را به شکل دیگری دریافت کرد- به چشم می‌خورد. یکی از فعالان سیاسی از اهالی استان‌های مجاور اصفهان می‌نویسد: «در صورت قومیتی‌شدن مسائل مربوط به آب، همبستگی جامعه در پیگیری مطالبات مشترک متلاشی خواهد شد و هم‌گرایی جامعه به جدال استان‌ها تغییر مسیر خواهد داد و نیز ناتوانی مسئولان در مدیریت منابع آب و نابودی ذخایر زیرزمینی و نادیده‌گرفتن مسائل زیست‌محیطی به‌خاطر منافع مافیای حریص در سد‌سازی و تونل‌سازی و... با قیمت‌های چندین‌برابری نادیده انگاشته می‌شود و در هیاهوی کوچه و خیابان به فراموشی سپرده خواهد شد.
همچنین تحریک احساسات مردم و تشدید اختلاف‌ها باعث می‌شود دولتمردان ناتوانی‌های خویش را در اداره امور با بهانه مشکلات اجتماعی توجیه کرده و اذهان عمومی را از مسائل اساسی و عمق فجایع ناکارآمدی مديريتي منحرف کنند». مطالبی که از آگاهی از آسیب‌های قومیتی‌شدن مسائل مربوط به آب خبر می‌دهند. براساس گزارش‌های منتشرشده در شعارهای مردم چهارمحال‌وبختیاری نیز خبری از مسائل قومیتی نیست و فعلا تنها شبکه‌های خبری خارج‌نشین هستند که علاقه دارند این تجمعات مسالمت‌آمیز و مدنی به جنگ اقوام تبدیل شود.
اگر آغاز اعتراضات امسال را تابستان و تجمع در شهرهای خوزستان قرار دهیم و اوج آن را روز 28 آبان در اصفهان و ادامه آن را در چهارمحال‌وبختیاری جست‌وجو کنیم، باید اثری کوچک از تکیه مردم معترض بر مسائل قومیتی وجود می‌داشت که ندارد. مردم در چهارمحال‌وبختیاری گفته‌اند با بردن آب از منطقه خود برای شرب مردم دیگر مناطق مشکلی ندارند، بلکه با مصارف صنعتی مشکل دارند. مشابه همین اعتراض را می‌شد در تجمعات مردم اصفهان دید.
یکی از کشاورزان به خبرنگار «شرق» اعتراض خود را به مصرف آب از سوی واحدهای صنعتی اصفهان و یزد عنوان کرد؛ نظیر فولاد مبارکه، ذوب‌آهن و صنایع کاشی و سرامیک‌سازی یزد و با اینکه محدودیتی وجود نداشت، هیچ سخنی از مردم و ساکنان دیگر شهرها به میان نیاورد. تنها رسانه‌ای که وابستگی آن به دشمنان ایران مشهور است، از عبارت بی‌معنای «جنگ آب» استفاده کرده؛ آن‌هم بدون هیچ مستندی. مردم -بدون قصد اغراق و تطهیر جماعت- حقیقتا از ریشه مشکلات آگاهی دارند. اگر کسی سری به تجمعات مردم در این روزها زده باشد، به خوبی متوجه خصوصیت آشتی‌جویانه آنها خواهد شد. نه کشاورزان و نه نمایندگان آنها هیچ نشانه‌ای از خصومت با «مردم» دیگر شهرها نشان نداده‌اند؛ نه در اصفهان، نه در چهارمحال‌وبختیاری و نه در خوزستان.
نسبت‌دادن چنین مسائلی به اعتراضات صنفی که با حمایت همه اقشار مردم همراه شد، انگیزه‌هایی دارد فراتر از خواست معترضان. در اوج تجمعات روزهای گذشته، مردم آگاه که در این سال‌ها تجمع و اعتراض کم ندیده‌اند، اگر با شعاری انحرافی درباره مسئولان نظام هم در جمعیت مواجه می‌شدند، خود آن را ساکت می‌کردند تا جایی که اصلا صدای این شعارهای انحرافی هم دیگر بلند نشد تا کسی بخواهد جلوی آن را بگیرد. تصاویر نمادین از آرایشگرانی که به اصلاح سر و صورت کشاورزان در زاینده‌رود مشغول بودند، حمایت مالی مردمی برای نذر غذا، دعوت از کشاورزان برای استراحت در منزل ساکنان حاشیه زاینده‌رود و اعتراض مسالمت‌آمیز و کوتاه‌مدت و بدون حاشیه و درگیری مردم چهارمحال‌وبختیاری، تصویر واقعی اتفاقاتی است که در حال رخ‌دادن است. جز این، صاحب‌نظران می‌گویند تنها تحریک از سوی دشمنان مردم ایران نظیر رسانه وابسته خارجی است که با حضور و شعور مردم واقعا معترض در استان‌های هم‌جوار یکدیگر، به هیچ‌جا نخواهد رسید و دود آن به چشم تحریک‌کنندگان و بدخواهان داخلی و خارجی می‌رود./ شرق