همشهری: آمارهای رسمی اعلام شده از سوی وزارت بهداشت حاکی از آن است که ویروس کرونا در یک سال اخیر بیش از ۵ میلیون و ۳۲۲هزار و ۹۰۵ نفر از ایرانی‌ها را مبتلا کرده که از این تعداد به‌طور میانگین حدود ۱۴ درصد در مراکز درمانی بستری شده‌اند.
حالا بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت در نخستین نشست خبری خود در پاسخ به همشهری می‌گوید برای هر بیمار کرونایی بستری شده بین ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان هزینه درمان می‌شود: «از ابتدای دولت سیزدهم که همزمان با پیک پنجم بود، روزانه حدود ۵۰ هزار مبتلا در روز، ۷۰۰ مورد مرگ و حدود ۸ هزار بستری در آی‌سی‌یو ثبت می‌شد که یک فاجعه ملی بود.»
در ۲۱ ماه گذشته، هزینه‌های هنگفتی به نظام سلامت وارد شده است، به‌طوری که تنها با درنظر گرفتن میانگین بستری‌های یک روز در ماه از آبان سال گذشته تاکنون و هزینه درمانی این ۱۴ درصد (۷۴۵ هزار نفر)، عدد به‌دست آمده بیش از ۲۶ هزار میلیارد تومان است که حکایت از ضربه مهلک کرونا به نظام سلامت دارد.
این میزان هزینه صرفا برای درمان بیماران مبتلا به کرونای بستری‌شده است، اما محمدرضا واعظ‌مهدوی، رئیس انجمن اقتصاد سلامت تأکید می‌کند که در کنار آن باید هزینه‌های تجهیز بیمارستان‌ها، خرید دستگاه‌های اکسیژن‌ساز، دارو، افزایش تخت‌های بستری، مواد ضدعفونی‌کننده، واکسن و... را هم به ضررهای نظام سلامت اضافه کرد؛ موضوعاتی که پیش از این در سبد هزینه‌کرد وزارت بهداشت قرار نداشت. او در توضیح بیشتر به همشهری می‌گوید:«به جز این هزینه‌ها، حوزه بهداشت و درمان با ضررهای غیرمادی دیگر یعنی از دست رفتن جان بسیاری از نیروهای درمان این حوزه هم مواجه بوده است که به هیچ عنوان قابل جبران نیست.»
کاهش ۴۰ درصدی درآمدهای اختصاصی مراکز درمانی
در نشست خبری روز گذشته، وزیر بهداشت به نکته دیگری هم اشاره می‌کند و آن، کاهش ۴۰ درصدی درآمدهای اختصاصی مراکز درمانی همزمان با شیوع کروناست؛ عددی که با درآمدهای عمومی قابل جبران نیست:« با شیوع کرونا بسیاری از بخش‌های درمانی به بستری بیماران کرونایی اختصاص پیدا کرد و باعث شد تا مراکز درمانی با کاهش مراجعه‌ها مواجه شوند. البته هم‌اکنون با کم شدن تعداد بیماران و مراجعات، بیمارستان‌ها وضعیت بهتری دارند.»
این صحبت‌های وزیر بهداشت اما با انتقاد واعظ‌مهدوی به‌عنوان کارشناس سلامت همراه است. او می‌گوید: « وزارت بهداشت نباید دنبال درآمدزایی از درمان باشد. از دست رفتن ۴۰ درصد درآمد می‌تواند به‌معنای کاهش همین میزان مراجعه مردم باشد و این هم اتفاق خوبی است آن هم درحالی‌که عمدتا مراجعان به مراکز دولتی توان اقتصادی مراجعه به مراکز خصوصی را ندارند.» موضوع هزینه‌های نظام سلامت به ماجرای واکسیناسیون و کاهش میزان مراجعه بیماران مبتلا به کرونا و کم شدن هزینه‌های میلیونی درمان آنها گره می‌خورد.
براساس اعلام وزیر بهداشت، تاکنون ۱۵۰ میلیون دوز واکسن وارد کشور شده که ۹۵ میلیون دوز آن تزریق و بقیه ذخیره شده است. در این میان ۱۳ میلیون دوز واکسن داخلی تولید شده که ۱۲ میلیون از آنها آماده تحویل به وزارت بهداشت است:«هزینه‌کرد حوزه درمان تمامی ندارد و به تغییر نگرش جدی در سیستم تنظیم بودجه و وزارت بهداشت نیاز داریم. باید توجه بیشتری به بهداشت و پیشگیری شود و این موضوع فراتر از سیاست‌ها و تصمیم‌های وزارت بهداشت است. محققان فعال در حوزه‌های آینده‌نگری مدعی‌اند که قرن ۲۱، قرن تکرار پاندمی‌های تکرارشونده است، یعنی بحران کووید-۱۹ تنها بحرانی نخواهد بود که با آن مواجه هستیم، بلکه به‌طور مرتب، بحران‌های مشابهی رخ خواهد داد.» اینها را رئیس انجمن اقتصاد سلامت اعلام می‌کند و می‌گوید:« در این شرایط، بزرگ‌ترین کارخانه تولید داروهای ضدویروسی در کشورمان هنوز متوقف است و هیچ مجموعه دلسوزی در میدان حضور ندارد تا ارزیابی از آینده داشته باشد و برای جلوگیری از آسیب‌ها و صدمه به مردم نسبت به رفع مشکلات آینده اقدام کند. حتی صدمات مالی و معنوی کرونا هم ناشی از نبود درک موقعیت‌های پیش‌رو بوده است که از گذشته گرفتارش بوده‌ایم.»
پرداخت ۴۵ درصد از هزینه‌های درمان از سوی مردم
با این که وزیر بهداشت میزان هزینه‌کرد برای درمان بیماران بستری‌شده در بیمارستان را بین ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان اعلام کرد اما در عین حال تأکید می‌کند که قرار بود پرداخت ازجیب مردم به ۲۵ درصد برسد، درحالی‌که هم‌اکنون ۴۵ درصد از هزینه‌های درمان از جیب مردم پرداخت می‌شود. این میزان پرداخت از جیب مردم در حالی است که واکسیناسیون هنوز نتوانسته به‌طور قطع مانع از ابتلا و مرگ‌ومیر افراد شود و با وجود واکسیناسیون بیش از ۸۰ درصدی تزریق دوز اول در کشور، اما تنها در ۲ هفته اخیر تعداد شهرهای قرمز کشورمان از ۹ به ۳۳ منطقه رسیده و همین حالا هم بیش از ۳۵۰۰ بیمار در بخش مراقبت‌های ویژه مراکز درمانی کشور بستری هستند. با وجود این عین‌اللهی روز گذشته از برگزاری جشن تکمیل واکسیناسیون و تزریق ۲ دوز برای ۸۰ درصد جمعیت هدف کشور خبر می‌دهد: «قول تکمیل شدن واکسیناسیون دهه فجر امسال بود اما با توجه به این که تا نیمه آبان نزدیک به ۸۲ درصد جمعیت هدف دوز اول را تزریق کرده‌اند، امیدواریم تا پایان آبان جشن تکمیل واکسیناسیون ۸۰ درصدی را برگزار کنیم و مقداری خیال‌مان راحت باشد. مردم به ما کمک کردند در این جایگاه قرار بگیریم و برای رسیدن به پوشش کامل هم همچنان به همراهی آنها نیاز خواهیم داشت.»
با یک دوز واکسن، احتمال بستری و مرگ وجود دارد
از سوی دیگر با وجود روند پرسرعت کاهش شهرهایی با رنگ‌بندی قرمز و نارنجی، اما تنها در ۲ هفته اخیر تعداد مناطق قرمز از ۹ به ۳۳ شهرستان افزایش یافته و به تأکید متخصصان استقبال‌نکردن از واکسن و کاهش اقدامات بیماریابی منجر به افزایش ابتلا در این مناطق و تغییر رنگ زودهنگام از زرد و آبی به قرمز و نارنجی شده است. در این میان با تغییر دولت و وزیر بهداشت هم دیگر از کمیته واکسن سریع خبری نیست و این اتفاق می‌تواند منجر به افزایش و تسری بیماری در دیگر شهرهای کشور و رقم‌خوردن ششمین پیک در فاصله کوتاهی از پیک پنجم شود.
عین‌اللهی در پاسخ به سؤال دیگر همشهری درباره حذف این کمیته و کاهش اقدامات بیماریابی، توضیح می‌دهد: «وضعیت کنونی کشور در مقایسه با ماه‌های قبل بهتر است. در دوره قبل ۳۵ مشاور وزیر بهداشت داشتیم که تداخل عملکرد و تصمیم‌گیری‌ها با معاونان وزارت بهداشت را ایجاد کرده بود. هم‌اکنون تمام مسئولیت‌ها به معاونت‌ها واگذار و به نوعی آنها قدرتمندتر و مشاورها حذف شده‌اند. به آنها تأکید شده که در مقابل هر مسئله‌ای که با آن مواجه می‌شویم، به سرعت تیم‌های آماده داشته باشند. همچنین کمیته علمی متشکل از اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها هم جایگزین چنین کمیته‌هایی شده و تصمیمات لازم را در این‌باره می‌گیرد.» او به تأثیر قابل‌توجه واکسن‌ها در کاهش شدت مرگ‌ومیر و ابتلای حاد هم اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «نکته مهم این است که ما به محض دریافت واکسن در دوز اول، ایمنی لازم را نخواهیم داشت. پس از تزریق دوز اول احتمال مرگ و ابتلا در شخص وجود دارد. این اشتباه در بین مردم رایج شده که با تزریق یک دوز ایمنی کامل دارند اما ۳ تا ۴ هفته بعد از تزریق دوم آنتی‌بادی در بدن تشکیل شده و ایمنی را رقم می‌زند. از سوی دیگر با وجود ۵ تولیدکننده داخلی واکسن در کشور هم نگرانی از تامین آن نخواهیم داشت و با هدف حمایت از شرکت‌ها برای دوز سوم از تولیدات داخل استفاده می‌کنیم.»
ایران؛ رکورددار واکسیناسیون روزانه
وزیر بهداشت در این نشست خبری به نکات دیگری هم اشاره می‌کند: « از دی ۹۹ تا تیر ۱۴۰۰ تنها ۵ میلیون واکسن تزریق شده بود و امروز همه اذعان دارند بهترین روش مبارزه با کرونا واکسیناسیون است. وقتی کار را شروع کردم هیچ واکسنی نداشتیم و همه واکسن‌ها تزریق شده بود.» او علت افزایش واردات واکسن را تلاش‌های دولت و همدلی میان وزارت خارجه، بانک مرکزی، هلال‌احمر و... اعلام می‌کند. موج ششم کرونا، موضوع دیگری بود که وزیر بهداشت به آن اشاره می‌کند: «هم‌اکنون کشورهای همجوار و اروپایی در موج ششم هستند، به‌طوری که آمار آمریکا ۱۵۰۰ نفر در روز و روسیه ۱۰۰۰ نفر در روز است، اگر واکسیناسیون در این سطح انجام نمی‌شد تجربه تلخ موج پنجم تکرار می‌شد.» با این حال او تأکید می‌کند که مراکز درمانی در آماده‌باش هستند.
به‌گفته عین‌الهی، واکسیناسیون وسیع در کشور انقلابی بود که انجام شد و اکنون ایران رکورددار میزان واکسیناسیون در جهان است: «حدود یک میلیون و ۶۵۰ هزار دوز واکسن در روز تزریق می‌شود، ما حتی در هفته رکورد ۸ میلیون و ۶۰۰ دوز تزریق را هم ثبت کرده‌ایم که به‌اندازه جمعیت برخی کشورهای همجوار است.»
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش به موارد مطرح شده درباره فساد و مافیای حوزه دارو هم اشاره می‌کند: «در چند هفته آینده خواهید دید افرادی که ارز دولتی گرفته و به‌صورت آزاد کار کردند، قطعا به مردم معرفی می‌شوند. ارزی که به دارو داده می‌شود را به‌عنوان بیت‌المال دانسته و حق مردم می‌دانیم و هر خلافی در آنجا خط قرمز ماست.»
وزیر بهداشت همچنین درباره آزادسازی نرخ ارز دارو و تضمین افزایش نیافتن هزینه‌های مردم در این حوزه هم توضیح می‌دهد: «در ارتباط با ارز ۴۲۰۰ تومانی در اجرا با وضعیت اقتصادی مردم چاره‌ای نداریم که همین ارز را نگه داریم و اگر الان آن را لغو کنیم از فردای آن روز، دارو گران می‌شود و فشار مضاعفی به مردم و بیماران وارد می‌شود. گاهی فکر منطقی داریم ولی در عمل نمی‌توانیم آن را اجرایی کنیم. لازم است روی آن کار شود تا در آینده روی آن فعالیت کنیم، الان این کار امکانپذیر نیست و به‌خصوص برای کسانی که بیماری مزمن دارند فشار زیادی خواهد داشت. این موضوع برای کسی که به‌طور مزمن دارو مصرف می‌کند کاتاستروفیک و خانمان‌برانداز است و باید تمام زندگی‌اش را بفروشد تا بتواند دارو بخرد. در این شرایط الان نمی‌توانیم این ارز را برداریم و باید شرایط را حفظ کنیم مگر اینکه منابع از سوی بیمه‌ها و... تامین شود تا به مردم فشار نیاید.»