آرمان‌ملی: تحریم‌های آمریکا با وجود انکار مسئولان و تلاش آنها برای نشان‌دادن آن به‌عنوان تحریم و محرکی برای تکیه بر توان داخل؛ آثار عمیقی بر اقتصاد ایران داشته است و این آثار بیشتر بخش‌های اقتصادی ایران را به مرز نابودی کشانده است.
صنعت نفت و گاز ایران سال‌هاست که از سرمایه‌گذاری به‌دلیل همین تحریم‌ها محروم مانده و این محرومیت با کاهش توان دولت در جذب مشارکت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و کاهش توان خود؛ به بحرانی جدی و خطرناک برای این صنعت بدل شده است به شکلی که علاوه بر اوجی، وزیر نفت که این سرمایه را بالغ بر 160 میلیارد دلار برآورد کرده کارشناسان حوزه انرژی این سرمایه را بیش از 300 میلیارد دلاری دانسته و معتقدند در غیر این صورت قطعا صنعت بیش از این زمین خواهد خورد که این به معنای کاهش برداشت ایران از میادین نفتی و گازی اختصاصی و مشترک می‌شود.
به‌هرحال بزرگترین و شاید مهمترین و پولسازترین صنعت ایران روی تخت ICU بستری شده و نیاز فوری به تزریق سرمایه دارد وگرنه در سال‌های آینده باید نشست و شاهد نابودی آن صنعتی بود که روزی ایران را به آن می‌شناختند.
«نرسی قربان»، کارشناس انرژی در این باره به «آرمان‌ملی» گفت: مساله عدم سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نفت و گاز و به‌طورکلی انرژی موضوع جدیدی نیست، سال‌هاست که بوده و همه در این باره صحبت کرده‌اند و حتی وزرای پیشین نفت هم درباره آن هشدار دادند و در کل موضوع جدید نیست که اوجی، وزیر نفت دولت سیزدهم این موضوع را بیان کرده، از حداقل 20 سال گذشته این بحث وجود داشته ولی کسی به آن توجه نکرده است.
او افزود: وقتی سرمایه‌گذاری به اندازه‌ای که باید صورت نمی‌گیرد به مرور اثرات آن در حوزه‌های نفت و گاز و برق و سایر حوزه‌ها خود را نشان می‌دهد و چیزی که با آن مواجه هستیم این است که این آثار بیش از گذشته آشکار شده‌اند. قربان اضافه کرد: یکی از دلایل مهم کاهش سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز ایران این است که ایران از بازارهای بین‌المللی جدا شده است.
در فاز دو و سه پارس‌جنوبی با سرمایه‌گذاری توتال و فاز چهار و پنج را هم شرکت انی سرمایه‌گذاری کردند ضمن اینکه در فازهای 7 و 8 هم شرکت‌های دیگری حضور داشتند و باید به این نکته توجه داشت که در آن زمان جذب سرمایه‌گذاری در میزانی که ما می‌خواستیم هم نبود ولی مقدار کمی وارد می‌شد. حوزه‌های آزادگان، یادآوران و... همگی برای سرمایه‌گذاری با چینی‌ها و ژاپنی‌ها و... قرارداد بسته شده بود ولی همه آنها از بین رفته است.
تعامل با دنیا لازمه بهبود وضعیت!
این کارشناس حوزه انرژی اظهارکرد: تا زمانیکه روابط ایران با جهان بهبود پیدا نکند این وضعیت به همین شکل ادامه پیدا خواهد کرد و مشکل حوزه‌های نفت و گاز بیشتر و بیشتر می‌شود و به این ترتیب نیاز به سرمایه‌های بیشتر و تکنولوژی‌های روز خواهیم داشت. او ادامه داد: دولت هم در موقعیتی نیست که بتواند خودش هزینه کند، به‌نظر من دولت باید از سرمایه‌های خود برای تعلیم و تربیت و بهداشت هزینه کند.
این حوزه‌هایی که سرمایه‌گذار خارجی حاضر به سرمایه‌گذاری در آن است را هم باید به آنها واگذار کرد تا وارد شده و پول زیادی با خود بیاورند. قربان تصریح کرد: باید شرایطی را فراهم کرد تا شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها وارد کشور شوند و بهینه‌سازی سیستم نفت و گاز و انتقال و سایر حوزه‌ها شود و دولت هم پولش را برای بخش آموزش و بهداشت هزینه کند.
او در پاسخ به این پرسش که براساس نیاز به سرمایه‌گذاری و عدم جذب آن و همچنین افت تولید و عقب‌ماندگی در این حوزه می‌تواند به واردات نفت و گاز در آینده منجر شود؛ توضیح داد: در دهه 70 صحبت از این بود که در 20 سال آینده یعنی دهه 90؛ ایران واردکننده نفت می‌شود ولی این اتفاق نیفتاد و علت آن هم این است که اول سرمایه‌هایی وارد شد و حوزه‌های نفتی توسعه یافت و دوم اینکه گاز جایگزین نفت شد. در حال حاضر بیش از 75 تا 80 درصد تبادل انرژی در کشور گاز است. پیش‌بینی اینکه در سال‌های آینده چنین اتفاقی بیفتد بسیار سخت است. برای اینکه نمی‌دانیم در سال‌های آینده روابط سیاسی و اقتصادی ما با جهان چگونه خواهد بود؛ قطعا اینکه یکباره همه چیز از کار بیفتد و ایران واردکننده شود امکان ندارد ولی به تدریج ممکن است این اتفاق بیفتد.
تحریم سدی برای سرمایه‌گذاری
قربان در ادامه با تاکید بر اینکه تحریم سد جدی برای جذب سرمایه‌گذاری است؛ اضافه کرد: در شرایط تحریم نباید به جذب سرمایه‌گذاری خارجی فکر کرد، باید مساله سیاسی ما حل شود. این مساله صرفا اقتصادی نیست که در باره آن بحث می‌کنیم بلکه مساله‌ای سیاسی است و تا زمانیکه موضوع تحریم و FATF حل نشود نمی‌توان برای این مجهول اقتصادی بحث کرد؛ چراکه این مجهول وابسته به موضوعات سیاسی است.
این کارشناس حوزه انرژی افزود: در نتیجه باید ابتدا مشکلاتمان را با جهان حل کنیم و بعد جذب سرمایه‌گذاری را به هر شکلی که امکان دارد انجام دهیم پیش از آنکه کار به‌جایی برسد که نتوانیم از ذخایر نفت و گاز به دلیل توسعه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده کنیم. شاید این اتفاق سه یا چهار دهه هم به طول بینجامد ولی این اتفاق محتمل است و در آن زمان ذخایر بزرگ بدون اینکه تبدیل به نقد و سرمایه شوند؛ بلااستفاده بمانند.
تحریم؛ هر چند از نظر عده‌ای نعمت هم که باشد زمینه نابودی صنایع و اقتصاد ایران را فراهم کرده و ضربه‌های مهلکی هم به آن وارد آورده است که تا همین الان جبران بخش وسیعی از آنها امکان‌پذیر هم نیست. ادامه رفتار تنش‌زا و دور از دیپلماسی ایران برای نشستن پای مذاکره با آمریکا نه اروپا که صرفا واسطه‌ای بی‌سود برای ایران است، می‌تواند راهی برای کاهش فشار تحریم‌ها و کمک به اقتصاد و در نهایت مردم باشد در غیر این صورت باید نشست و نابودی صنایع نفت و گاز را نظاره کرد.