سال هاست که صنعت هوانوردی کشور تحت فشار قرار دارد و هر روز با مشکلاتی نظیر نوسانات نرخ ارز و ناتوانی تأمین قطعات هواپیما به سبب تشدید تحریم‌ها و همچنین بالا بودن سن ناوگان هوایی، مشکلات ترخیص گمرکی و وجود قوانین ناقص و گاه ضد و نقیض، پایین بودن سطح ایمنی پرواز، و... دست و پنجه نرم می‌کند. از این رو می‌توان به جرأت گفت که صنعت حمل و نقل هوایی ایران در این سال‌ها نتوانسته همانند سازمان‌های هم رتبه‌اش که در کشورهای مختلف اکثراً مستقل از دولت کار می‌کنند رشد کند.
متأسفانه در سال‌های گذشته نیز برای بهبود پیکره صنعت هوانوردی کشور که یکی از فاکتورهای اصلی توسعه محسوب می‌شود چاره اندیشی نشد و اکنون این صنعت چشم به اقدامات دولت یازدهم دوخته است تا از زیان دهی رها شود و به سوی ترقی پیش رود. البته مسائلی نظیر اجرایی نشدن قانونی که در برنامه پنجم توسعه با موضوعیت آزادسازی فضای کسب و کار در صنعت هوایی پیش‌بینی شده و توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده نیزدر کاهش کیفیت پروازهای کشور بی‌تأثیر نبوده اما اکنون دولت با تدابیری جدید در صدد بهبود فضای این صنعت است. نظیر اینکه از ابتدای سال تاکنون 10فروند هواپیما وارد کشور شده و 10فروند هواپیما نیز زمینگیر شده است.
37 دستورالعمل برای تحول صنعت هوایی
در راستای بهبود فضای این صنعت، روز شنبه دولت 37 مورد دستورالعمل و قانون جدید مرتبط با صنعت هوایی را رونمایی و ابلاغ کرد که شامل دستورالعمل جدید تأسیس و فعالیت شرکت‌های هواپیمایی، تنوع‌سازی نرخ بلیت هواپیما و خدمات، دستورالعمل جدید تأسیس ایرلاین‌ها، دستورالعمل تأسیس ایرتاکسی، دستورالعمل حقوق مسافر و دستورالعمل خدمات به معلولان می‌شود. طبق آیین‌نامه جدید تأسیس شرکت‌های هواپیمایی افزایش سرمایه شرکت‌های هواپیمایی تا 6 ماه آینده و لزوم دارا بودن پنج فروند هواپیمای جدید ملکی با حداکثر سن 15 سال به پایین، الزام شد و در مراسم رونمایی از این دستورالعمل و در اجلاس گرامیداشت هفته حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی تأکید کرد که از این پس ایرلاین‌هایی که افزایش سرمایه ندهند، پروانه بهره‌برداری آن‌ها تعلیق می‌شود. به این ترتیب افزایش سرمایه و خروج از زیان ده بودن یکی از شرایط حضور ایرلاین‌ها در صنعت هوانوردی کشور شد.
عباس آخوندی اظهارداشت: مدیریت صنعت هوانوردی دچار گسست‌هایی شده است که در این باره نحوه ورود شرکت‌های خصوصی به صنعت و مفهوم اقتصادی بودن تحت تأثیر قرار گرفته است. وی در ادامه با تأکید بر لزوم ساماندهی نحوه خصوصی‌سازی صنعت حمل و نقل هوایی گفت: قطعاً خصوصی‌سازی در صنعت امری ضروری است و منجر به افزایش کارایی می‌شود اما نحوه اجرای خصوصی‌سازی باید مورد توجه باشد. ما باید قواعد بازی اقتصادی را در صنعت حمل و نقل هوایی مورد توجه قرار دهیم. کفایت سرمایه ایرلاین‌ها در آیین نامه جدید ضروری است چون اگر این موضوع رخ ندهد قطعاً آن ایرلاین سیستم منظم مدیریت و فروش هم ندارد. از این رو ایرلاین‌های موجود باید ظرف مدت معین به کفایت سرمایه تعیین شده دست یابند؛ همچنین مدیران ایرلاین‌ها باید صلاحیت فنی و مدیریتی داشته باشند.
ایران ایر دولتی می‌ماند
دولت قبل بارها برای واگذاری شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی (شرکت هواپیمایی هما) به بخش خصوصی و ورود آن به بورس تلاش کرده بود اما برون سپاری ایران‌ایر که در سال 86 کلید خورد به خاطر زیانده بودن این شرکت به هیچ وجه امکان پذیر نبود و این امر نیز از طریق بورس محقق نشد. چراکه عملاً واگذاری شرکت زیانده در بورس ممکن نیست. البته این شرکت دولتی در سال‌های گذشته نیز به سوددهی نرسید و همچنان دولتی باقی ماند. اما اکنون به نظر می‌رسد با دستورالعمل جدید دولت دریچه جدیدی به سوی برون سپاری ایران ایر باز شده است.
آخوندی در این خصوص با اشاره به اینکه باید این شرکت به سود دهی برسد، اما هما هم‌اکنون به دلایل مختلفی زیانده است گفت: در بخش شرکت‌های هواپیمایی حامل پرچم لایحه‌ای تقدیم مجلس می‌کنیم مبنی بر اینکه بازسازی ساختاری شرکت هواپیمایی حامل پرچم انجام شود، هما به عنوان ایرلاین حامل پرچم ایران جایگاه مناسبی در صنعت دارد اما مورد بی‌مهری قرار گرفته است؛ نباید به همین راحتی شاهد فرسایش ایران‌ایر باشیم. وی با تأکید بر اینکه دولت می‌تواند 20 درصد بازار را در صنعت حمل و نقل هوایی در اختیار داشته باشد، گفت: ایران‌ایر به عنوان یک شرکت حامل پرچم لازم است با حمایت دولت و مجلس رشد کند.
یکی دیگر از الزامات این آیین‌نامه جدید این است که هواپیماهای شرکت‌های تازه تأسیس باید زیر 15 سال سن داشته و نو باشند. در این خصوص آخوندی اظهارداشت: حمایت از نوسازی ناوگان و بازسازی ساختاری در بودجه 94 به دولت پیشنهاد شده است مبنی بر اینکه اجازه داده‌ایم تمام شرکت‌های خصوصی در همه مدل‌های حمل و نقلی از تسهیلات ارزی صندوق توسعه ملی و ریالی استفاده کنند و در شرایطی هم دولت تضامین لازم را ارائه دهد.
ابلاغ آیین‌نامه حقوق مسافر تا ماه آینده
همچنین در این مراسم رئیس سازمان هواپیمایی کشوری از ابلاغ آیین‌نامه حقوق مسافر تا ماه آینده خبر داد و گفت: اصلاح قیمت تمام شده بلیت در حال برنامه‌ریزی است.علیرضا جهانگیریان اظهار کرد: انتظار ایکائو از سازمان هواپیمایی کشورها این است که ضوابط و دستورالعمل‌های لازم را برای عملکرد ایمن و بهره‌وری صنعت تدوین و اجرا کنند.وی گفت: آیین نامه حقوق مسافر در سه بعد حقوق مسافر هنگام پذیرش در فرودگاه، نرخ بلیت و حقوق مسافر در هنگام و بعد از پرواز است.رئیس سازمان هواپیمایی کشوری با تأکید بر اینکه جدول تعرفه‌های خدمات سازمان هواپیمایی بعد از 4 سال اصلاح شده است، گفت: امسال تعداد پروازها 6 درصد، حمل بار و پست 16 درصد، جابه‌جایی مسافر 11 درصد و پروازهای عبوری 43 درصد بیشتر شده است.