اسكناس‌های درشت پيشقراول حذف صفرها

بانك مركزي در خبري اعلام كرده است كه همزمان با حضور رييس‌جمهور در پنجاه‌وچهارمين مجمع عمومي بانك مركزي، اسكناس 20هزار ريالي يا 2هزار توماني كه قبلا نيز منتشر شده است، با امضاي آقاي روحاني و با تيراژ 2ميليارد برگ در بازار پول توزيع شد. روابط عمومي بانك مركزي، در خبر خود گفته است كه 1.5 تا 1.8ميليارد قطعه از 2ميليارد برگ اسكناس چاپ شده، همزمان با حضور رييس‌جمهور در بانك مركزي، در سيستم گردش پولي قرار گرفت.

اما پرسشي كه براي فعالان اقتصادي در اين زمينه مطرح است توجه به اين نكته است كه چرا بانك مركزي، مجمع عمومي اين بانك و دولت، در راستاي تقويت ارزش پول ملي، به موضوع حذف 3صفر يا 4صفر همچنين انتشار اسكناس‌ها يا ايران‌چك‌هاي درشت‌تر توجه ندارند و چرا همچنان 2ميليارد برگ از اسكناس‌هاي كم‌ارزش 2هزار توماني منتشر مي‌شود.

اين درحالي است كه خريد و فروش بازار و حتي مغازه‌ها و سوپرماركت‌ها به اقلام و اسكناس‌هاي حداقل 50 تا 100هزار توماني نيازمند است و اگر ارزش پول ملي با حذف 3صفر يا 4صفر تقويت شود، حداقل مي‌توان انتظار داشت كه سكه‌هاي از جنس نيكل، با ارقام 1، 2، 5، و حتي 10هزار توماني فعلي و با عددهاي 1- 2- 5 و 10 منتشر شود و ضمن اعتبار دادن به سكه نيكل كه در همه جاي دنيا متداول است، مشكل پول خرد را در مغازه‌ها و بازار حل كند.

زيرا در شرايط كنوني، دسترسي به سكه‌هاي زير 1000 تومان براي اكثر فعالان اقتصادي سخت شده و آنها براي پول خرد و بقيه پول مشتري، از آدامس و شكلات استفاده مي‌كنند و عملا امكان تهيه 100، 200، 50 و حتي 500 توماني وجود ندارد. باوجود تورم ساختاري كنوني و حتي باوجود كاهش تورم، به‌زودي بايد شاهد پول خرد شدن رقم 2هزار توماني باشيم.

اگرچه اخيرا ايران‌چك‌هاي 100هزار توماني نيز در بازار دست به‌دست مي‌شود، و بيشتر مردم از كارت‌هاي اعتباري براي خريد و فروش استفاده مي‌كنند اما واقعيت اين است كه در صورت دريافت كارمزد از كارتخوان‌ها، توجه به اسكناس نيز بيشتر خواهد شد.

ضمن اينكه در هر شرايطي، بايد به پول رايج كشور يعني سكه و اسكناس، اعتبار داده شود و براي انتشار و دسترسي به سكه و اسكناس بايد راهكارهاي مناسبي پيگيري شود.

در شرايط كنوني، به‌دليل بي‌ارزش شدن حدود 4 صفر از واحد ريال و اسكناس‌ها، عملا ضرب سكه 50 تا 500 توماني مقرون‌به‌صرفه نيست و در دسترس نبودن آن نشان مي‌دهد كه بسياري از سكه‌ها به‌دليل ارزش آلياژ آن جمع‌آوري مي‌شود.

ضرب‌المثل معروف اقتصاددانان، كه مي‌گويد پول بد پول خوب را از جريان مي‌اندازد، باعث شده كه گردش زياد اسكناس‌هاي 100 تا 1000 توماني نيز بيش از اسكناس‌هاي 2 تا 10هزار توماني باشد و در نتيجه فرسوده شدن، پاره شدن و قطعه قطعه شدن پول‌هاي زير 1000 توماني نيز باعث شده كه اين بخش از پول كشور عملا از دسترس خارج شود و تعداد بسيار كمياب باشد. در نتيجه بهتر بود كه بانك مركزي و مجمع عمومي بانك مركزي، از فرصت ايجاد شده براي انتشار اسكناس جديد خود استفاده مي‌كردند و ضمن اينكه 2ميليارد اسكناس 2هزار توماني تاحدودي مشكل پول خرد را در بازار حل مي‌كند، اما بهتر بود كه فكري براي ضرب سكه‌هاي زير 2هزار توماني مي‌كردند و مثلا ضرب سكه 10هزار ريالي را در دستوركار قرار مي‌دادند.

درحال حاضر، عملا مردم كلمه يك تومان را براي 10هزار ريال استفاده مي‌كنند و دولت يازدهم با شعار تدبير و اميد، مي‌تواند از محبوبيت فعلي خود بهره ببرد و در چارچوب اقتصاد مقاومتي، برنامه مقابله با تحريم و تورم و بهبود رشد اقتصادي، موضوع حذف 4صفر را در دستوركار قرار دهد تا آنچه به‌صورت عرف در بازار و بين مردم پذيرفته شده و همه 10هزار ريالي يا 1000 توماني را يك تومان نام مي‌برند، به صورت رسمي نيز از سوي بانك مركزي و دولت پذيرفته شود. در شرايطي كه براي انتشار پول خرد بيشتر نيازمند سكه 1000 توماني و 500 توماني هستيم شايسته است كه با حذف 4صفر يا 3صفر، روي سكه‌هاي ايراني عددي حك شود كه زيبنده واحد پول ملي است و عدد 1 يا 10 براي معادل سكه 1000 توماني يا عدد 5 براي 500 توماني مي‌تواند به واحد پول ايراني ارزش و اعتبار بدهد.

در صورتي كه بخواهيم شرايط پول خرد و سكه و اسكناس را در ايران با ساير كشورهاي اروپايي و آسيايي و امريكا مقايسه كنيم، از طريق نرخ برابري 34000 ريال در برابر يك دلار، و 50000 در برابر يك پوند و وجود سكه‌هاي 50 سنتي در اقتصاد امريكا يا اروپا، مي‌توان به اين نتيجه رسيد كه با حذف 3صفر يا 4صفر، مي‌توان سكه‌هاي ارزشمند و معتبر معادل آنچه در اقتصاد جهان متداول است را منتشر كرد.

به عبارت ديگر، معادل يك‌ دلار، يك پوند، يك يورو يا هر واحد پول خارجي ديگر كه به‌صورت سكه در اقتصاد جهان درحال گردش است، مي‌توان حداقل رقم 10هزار ريالي يا 20هزار ريالي يا 5هزار ريالي را با ضرب سكه رايج كرد و البته با حذف 3يا 4صفر، سكه‌يي زيبنده اقتصاد و بازار ايران را ضرب كرد.

شرايط حال حاضر اقتصاد ايران، و كاهش تورم به زير 18درصد، برنامه اصلاح ساختار دولت روحاني، مقبوليت دولت بعد از انتخابات خرداد 92، شرايط تدريجي خروج از ركود تورمي، مثبت شدن رشد اقتصادي، كاهش قيمت نفت، و ساير اقدامات ساختاري براي اقتصاد ايران، موقعيت مناسبي را براي اصلاحات پولي حداقل به‌صورت شكلي فراهم كرده است. مجمع عمومي بانك مركزي با همفكري دولت و مجلس، مي‌توانند اين انتظار عمومي مردم و كارشناسان را محقق كنند. زيرا وقتي در نقل و انتقال پول به‌صورت الكترونيكي يا روي كاغذ دريافت و پرداخت بانك‌ها، عدد 3ميليون تومان يا 30ميليون ريال يا همان 3تومان متداول بازار، به‌صورت 30000000 ريال نوشته مي‌شود براي خواندن آن دچار زحمت مي‌شويم و از خود سوال مي‌كنيم كه از نظر حسابداري و حسابرسي و حساب و كتاب مردم و فعالان اقتصادي، تا كي بايد اين چندصفر اضافه را بنويسيم؟

وقتي قيمت يك آپارتمان مثلا معادل 200ميليون تومان است، شايسته است كه حداقل براي حذف 4صفر آن فكري شود و لازم نيست كه نوشته شود 2000000000ريال بلكه بهتر است به جاي 9صفر نوشته شود 200000 واحد پول جديد يعني با 5صفر خلاصه شود. موضوع حذف 4صفر، علاوه بر حل مشكلات پول خرد و ضرب سكه و اعتبار بخشيدن به سكه و اسكناس، در معاملات و بانك‌ها و حسابداري و حسابرسي مشكل را كاهش مي‌دهد و اشتباهات را كم مي‌كند و با ساده‌سازي معاملات و حساب و كتاب‌ها، مردم راحت‌تر با آن برخورد مي‌كنند.

اگرچه سكه و اسكناس تنها 4‌درصد نقدينگي كشور را تشكيل مي‌دهد اما همين 4‌درصد توسط بسياري از كودكان و نوجوانان اين سرزمين و گردشگران داخلي و خارجي، مشاهده مي‌شود و گردش آن بسيار قابل توجه است.از سوي ديگر، حتي در گردش‌هاي مالي، بانكداري الكترونيك، عوارض و ماليات، گردش حساب بانكي، معاملات شركت‌ها و بازرگانان و... نيز انتظار اين است كه ارقام بهتر شود و 4صفر حذف شود.

براي بودجه خود دولت، كه بودجه كل كشور را 800‌هزارميليارد تومان بسته است يا بودجه عمومي را 250‌هزارميليارد تومان بسته است نبايد عدد 250 يا ساير اقلام بودجه را با 10صفر ذكر كند و به جاي 10صفر به معناي‌ هزارميليارد تومان، مي‌توان با 6صفر و معادل يك‌ميليون واحد جديد ذكر كرد.

  توضيحات بانك مركزي در مورد اسكناس جديد 20هزار ريالي
 

بانك مركزي اعلام كرد: درخصوص اينكه چرا بادگير به‌عنوان طرح پشت اسكناس 20هزار ريالي انتخاب شده است، مي‌افزايد: بادگير از مظاهر تمدن ايراني محسوب مي‌شود و سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري تنها خاستگاه اين سازه را ايران مي‌داند و تلاش‌ها براي تكميل پرونده تاريخچه بادگير در ايران و ارسال آن به يونسكو جهت ثبت جهاني بادگير به نام كشورمان ادامه دارد.

لازم به توضيح است، بادگير يك روش ابداعي ايراني براي ايجاد فضاي خنك در داخل منازل گرم كويري است. اين دستگاه تهويه مطبوع، ساليان درازي از روزگاران دور، فضاي زندگي مردم ايران را قابل تحمل كرده است. بيشترين تعداد بادگيرها را مي‌توان در دشت‌هاي خشك و سوزان كاشان، يزد، جهرم، طبس، اروند و كرانه‌هاي خليج‌فارس مشاهده كرد.

خانه آقازاده يكي از زيباترين خانه‌هاي خشتي ايران است كه تاريخ بناي آن به دوره قاجار برمي‌گردد و از خشت، گل و آجر ساخته شده است. اين خانه با مساحت 820مترمربع در سال 1375 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.

بادگير دوطبقه اين خانه يكي از بادگيرهاي اصيل و زيباي ايران محسوب مي‌شود كه 18متر ارتفاع دارد و مساحت آن نيز 18مترمربع است. اين بادگير به‌دليل دوطبقه بودن يكي از بادگيرهاي منحصربه‌فرد به‌شمار مي‌رود و از نظر اندازه و مساحت نيز يكي از بادگيرهاي بزرگ ايران است. كلاه فرنگي اين خانه به نحوي طراحي شده كه نور آسان‌تر وارد خانه مي‌شود تا فضاي خانه روشن‌تر جلوه كند. گفتني است، بيش‌از 95‌درصد بادگيرها يك طبقه هستند ولي اين بادگير دوطبقه بوده و ارتباط بين طبقات آن با 19 دريچه هواست كه مي‌تواند تنظيمات هوا را حتي زماني كه هيچ بادي در كوير نمي‌وزد، انجام دهد.

 خداحافظي با اسكناس‌هاي قبلي

رييس سازمان توليد اسكناس و مسكوك بانك مركزي با اعلام جزييات دلايل انتخاب طرح جديد پشت اسكناس 2هزار توماني، از اجراي طرح چكاوك براي ساماندهي دسته‌چك‌ها خبر داد و گفت: امسال اسكناس جديد منتشر نمي‌شود.

مجيد صنيعي درباره انتشار اسكناس‌هاي جديد 2هزار توماني گفت: اين اسكناس‌ها در هفته دولت رونمايي شده بود اما روز گذشته با حضور رييس‌جمهور در بانك مركزي، انتشار آن آغاز شد.

رييس سازمان توليد اسكناس و مسكوك بانك مركزي در مورد ميزان توليد و انتشار اسكناس‌هاي جديد 2هزار توماني عنوان كرد: اين اسكناس‌ها به حدي است كه كفاف بازار را مي‌دهد و جايگزين اسكناس‌هاي قبلي 2هزار توماني خواهد شد.

وي با بيان اينكه هر چقدر لازم باشد اسكناس‌‌هاي 2هزار توماني جديد وارد چرخه فعاليت بانك‌ها خواهد شد، تصريح كرد: طرح قبلي (سري دوم) پشت اسكناس 2هزار توماني بخشي از بناهاي واقع در ميدان امام اصفهان بود و پيش از آن (سري اول) نيز كه از سال 87 منتشر شده بود، طرح مسجدالاقصي روي آن نقش بسته بود.

صنيعي با اعلام اينكه اين سومين سري انتشار اسكناس‌هاي 2هزار توماني با نقش جديد است، عنوان كرد: از اين پس هر تعداد اسكناس 2هزار توماني كه توسط بانك مركزي به چاپ برسد، با اين طرح جديد خواهد بود، اين درحالي است كه اسكناس 2هزار توماني براي جامعه فعلا مورد نياز است.

اين مقام مسوول در بانك مركزي دلايل تغيير تصوير پشت اسكناس 2هزار توماني گفت: در اواخر سال گذشته تصميم گرفتيم تغييراتي فني روي اين اسكناس بدهيم، به‌دنبال آن تصميم گرفته شد كه تغييراتي هم روي طرح بدهيم و طرح آن را به طرح ديگري تبديل كنيم.

صنيعي در مورد انگيزه انتخاب اين بادگير براي طرح اسكناس گفت: در سال 2013 امارات متحده عربي درخواست رسمي براي ثبت بادگيرها در يونسكو به نام خود كرد كه بلافاصله سازمان ميراث فرهنگي ايران، ادعاي امارات را بي‌اساس دانست و اعلام كرد كه تنها خاستگاه اين سازه ايران است و در دنيا اگر چنين سازه‌هايي ايجاد شده است، برگرفته از هنر و صنعت ايرانيان بوده است و جلو تلاش امارات را گرفت. رييس سازمان توليد اسكناس و مسكوك بانك مركزي با ذكر اين مطلب كه اسكناس يك هويت تاريخي در كل جهان محسوب مي‌شود، بيان كرد: بانك مركزي به اين نتيجه رسيد كه اگر تصوير يكي از بادگيرها را روي اسكناس‌ها داشته باشد، توانسته است قدمي براي تثبيت هنر و صنعت معماري ايراني بردارد و در عين حال آن را به نام خود ثبت كند تا كشور ديگري داعيه دزديدن اين آثار را نداشته باشد. وي تصريح كرد: يكي از محاسن طرح جديد اين است در مصرف مركبي كه در پشت اسكناس مي‌نشيند، صرفه‌جويي شده است، البته از المان‌هاي امنيتي كاسته نشد و اين اسكناس خصوصيات اسكناس قبلي 2هزار توماني را دارد. تصوير روي اسكناس هم هيچ تغييري نكرده و نوع چاپ آن نيز همچنان مانند گذشته است. چاپ پشت اسكناس كه پيش از اين به‌صورت برجسته بود درحال حاضر مانند اسكناس‌هاي جديد 5هزار ريالي و 2هزار ريالي جديد از حالت برجسته به حالت افست درآمده است و ابعاد و رنگ اسكناس بدون تغيير است.