آرمان‌ملی: سال 99 رو به پایان است و کمتر از 72 ساعت دیگر این سال به پایان می‌رسد، سال 99 یکی از بدترین سال‌ها از نظر تامین معیشت کارگران و خانواده‌های نیازمند بود. در این سال بخش بزرگی از مردم تحت شدیدترین فشارهای اقتصادی و معیشتی قرار گرفتند.
هرچند در این ایام کمک‌هایی از سوی دولت یا نهادهای دیگر برای بهبود معیشت مردم انجام شد، اما حجم و میزان این کمک‌ها به قدری کم بود که نتوانست آسیب‌های وارده را التیام بخشد. فشارهای وارده از ابتدای سال با افزایش تورم، فشار حداکثری تحریم‌ها و شیوع کرونا به اقتصاد بیمار ایران بیشتر و باعث شد تا جامعه کارگری و حقوق‌بگیر تحت شدیدترین فشارها قرار بگیرند. در سال ۹۹ سفره‌ها کوچکتر و سبدهای معیشت خالی‌تر از همیشه شدند.
این اتفاق در شرایطی افتاد که مسئولان اقتصادی کشور وعده بهبود وضعیت معیشتی مردم را می‌دادند. از نمایندگان مجلس به ظاهر انقلابی گرفته تا دولت شعار بهبود وضعیت معیشتی مردم را دادند ولی هیچ اقدامی‌که باعث بهبودی آن شود صورت نگرفت و اقتصاد هیچ روند رو به رشدی از خود نشان نداد و صرفا هزینه‌های خانواده‌ها با گذشت زمان بیشتر و بیشتر شد. مسکن، خورد و خوراک، آموزش و هزینه‌های درمانی ... همگی ده‌ها درصد افزایش قیمت پیدا کردند و این درحالی است که درآمدهای جامعه کارگری و دهک‌های پایین همچنان ثابت بوده و هیچ تغییری در ماه‌های گذشته سال نداشته است.
تورم بالای ۴۰ درصد و حتی به عقیده برخی کارشناسان بالای ۵۰ درصد باعث شد تا سفره خانواده بسیار کوچکتر و هزینه‌های سبد خانوار آنها بیشتر شود. یکی از مهمترین بخش‌های هزینه‌ای خانوار مسکن است. گرانی مسکن یکی از مهمترین موضوعاتی است که باعث شده تا بسیاری از خانواده‌های کارگری و دهک‌های پایین مجبور شوند تا بخش عمده درآمدشان را در این بخش صرف کنند و همین موضوع به کاهش سهم هزینه‌ای سایر نیازمندی‌های آنها از جمله کالاهای اساسی، آموزش، تفریح یا سلامت منجر شد. در سال ۹۹ مشکلات عدیده‌ای سر راه زندگی و معیشت کارگران و زندگی آنها قرار گرفت که بخش عمده‌ای از آن مربوط به مسائل اقتصادی بوده است. گرانی روغن، گوشت، مرغ، تخم‌مرغ، میوه و سایر اقلام و کالاهای اساسی و کمیاب شدن آنها و حضور مردم در صف‌های طولانی برای تهیه اقلام مورد نیازشان، از جمله دستاوردهای اقتصادی مسئولان در سال ۹۹ بود. آمارهای رسمی مرکز آمار ایران در مورد تورم ماهانه و نقطه به نقطه از رشد تورم و رسیدن آن به یکی از بالاترین تورم‌های جهان حکایت دارد که این امر اثر نامطلوب و مخربی بر زندگی بیش از 50 درصد خانواده‌های ایرانی داشته است که جمعیت بالایی را هم شامل می‌شود.
شکست سیاست‌های اقتصادی
براساس آمارهای رسمی و غیررسمی امروز خط فقر به بیش از 10 میلیون توان بهویژه در شهرهای بزرگی نظیر تهران رسیده، این درحالی است که درآمدهای مردم هیچ تغییری همزمان با افزایش قیمت‌ها نداشته است، از طرفی با کاهش ارزش پول ملی همچنین رشد غیرقابل کنترل تورم و نرخ ارز که در همه متغیرهای اقتصادی کشور موثر و تاثیرگذار است، باعث شد تا میزان پوشش هزینه‌کرد درآمدهای مردم به‌شدت کاهش یابد. این بدین معناست قدرت پوشش هزینه درآمدهای مردم نسبت به سال 98، بسیار کاهش یافت و خواه‌ناخواه مردم با هزینه بیشتری اقلام مورد نیاز خود را در حجم پایین‌تری تهیه کردند. همه این اتفاقات به دلیل سیاست‌های غلط اقتصادی و ناکارآمدی مدیریتی است که امروز در کشور جاری است.
هر چند که نمی‌توان قدرت مخرب فشارهای خارجی را نادیده گرفت، اما مسئولان اقتصادی موظف بودند و هستند که برای مقابله با تحریم‌ها بهترین تلاش خود را کنند ولی در عین ناباوری در همین سال میزان فسادهای مالی و به‌هدر رفتن بیت‌المال را شاهد بودیم. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که رانت و فساد و نبود برنامه‌ریزی دقیق و تصمیمات لحظه‌ای در کشور، باعث شده تا امروز اقتصاد در باتلاق مشکلات فرو برود و آسیب‌های ناشی از آن متوجه مردم بویژه قشر آسیب‌پذیر شود.
اقتصاد ایران رو به افول یا رشد مثبت؟
اقتصاد ایران از یکسو در ارتباط با مشکلات و چالش‌های داخلی قرار دارد و از سوی دیگر تحت تاثیر اقتصاد جهانی و ارتباطات بین‌المللی است که تاثیر آنها شرایط سختی را برای کشور ایجاد کرده است. مواردی نظیر کاهش نرخ رشد اقتصادی در اثر کاهش حجم دریافتی‌های ارزی و فشار بیشتر بر منابع ارزی و احتمال افزایش کنترل بر بازار ارز، کاهش شدید در درآمدهای ارزی دولت و ایجاد کسری بودجه و فشار بر هزینه‌های جاری و کاهش هزینه‌های عمرانی به میزان قابل توجه رسیده است. رکودتورمی موضوعی است که از سال‌های گذشته بیشتر و بیشتر در اقتصاد کشور دیده شده است، تورم به صورت مستمر در حال افزایش است و از سوی دیگر نرخ رشد اقتصادی و تولید در کشور رو به کاهش است که این وضعیت به رکود تورمی منجر شده است.
ضمن اینکه افزایش بیش از بیست و پنج درصد حجم نقدینگی و احتمال دخالت بیشتر بانک مرکزی در بازار پول و فشار بر افزایش قیمت‌ها و بالا رفتن شاخص تورم از دیگر اثراتی است که برای سال جاری و سال آینده شمسی بر اقتصاد ایران تاثیرگذار هستند. اقتصاد ایران در چهار دهه اخیر تقریبا هر دهه به مدت چهار تا پنج سال درگیر رکودتورمی بوده است. سال‌های بین ۶۴ تا ۸۶ و همچنین سال‌های بین ۷۲ تا ۷۵ کشور درگیر رکودتورمی بوده، اما شرایط طی سال‌های بین ۷۶ تا ۸۵ یعنی حدود ۱۰ تا ۱۱ سال وضعیت اقتصادی کشور رکودی نداشته و رشد اقتصادی را هم تجربه کرده است. ضمن اینکه میزان تورم طی این دهه اقتصادی بین ۱۰ تا ۱۵ درصد در نوسان بوده است. از این منظر این ۱۰ سال جزو بهترین دوران جهت کنترل تورم در کشور بوده و از هر لحاظ در مسیر رشد و ثبات قرار داشته است. همچنین بین سال های ۸۶ تا ۸۸ و ۸۹ تا ۹۳ و نیز در حال حاضر کشور درگیر رکود بوده است. در شرایط فعلی این رکود و تورم به بیشترین و بزرگ‌ترین حد خود طی ۴۰ سال گذشته رسیده است.