فردا سهشنبه 27 آبان محمدجواد ظريف وزير امور خارجه ايران و كاترين اشتون نماينده اتحاديه اروپا و هماهنگكننده 1+5، پساز يك هفته مجددا و در وين گفتوگوهاي خود را ازسر ميگيرند، اين درحالي است كه وزير امورخارجه عمان وارد تهران شده كه به نظر ميرسد حامل پيام مهمي باشد.
وزراي خارجه ايران و گروه 1+5 به همراه كاترين اشتون مسوول وقت سياست خارجي اتحاديه اروپا سوم آذر سال گذشته در شهر ژنو به توافقي تحت عنوان «برنامه اقدام مشترك» درخصوص برنامه هستهيي ايران دست يافتند كه اين توافقنامه سيام دي وارد مرحله اجرا شد و بهمن نيز مذاكرات جامع هستهيي براي دستيابي به يك توافق جامع آغاز شد.
طرفين در پنجمين نشست وين، كار نگارش متن پيشنويس توافقنامه جامع هستهيي تحت عنوان «برنامه اقدام مشترك جامع» را آغاز كردند و حتي گفته شد كه 60 تا 65 درصد متن آماده شده است، اما وزير خارجه ايران در اين خصوص اعلام كرد كه هنوز متن پرانتزها زيادي وجود دارد و اختلافات عمده همچنان باقي است.بر همين اساس طرفين براي ششمينبار در وين به مذاكره نشستند، اما در آخرين روزهاي تير، بهدليل وجود اختلافات اساسي توافقنامهيي تنظيم نشد و مذاكرات براي چهار ماه ديگر 24 نوامبر (سوم آذر1393) تمديد شد.
به نظر ميرسد دهمين دور مذاكرات جامع هستهيي (27 آبان) به عنوان آخرين گفتوگوها تا پيش از سوم آذر خواهد بود و اين انتظار وجود دارد كه دراين دور نتيجه نزديك به يكسال رايزني و تلاش براي حل اختلافات بين ايران و 6 قدرت جهاني برسر موضوع هستهيي و براساس توافقنامه ژنو مشخص شود.هر چند از نظر بسياري از كارشناسان و ديپلماتهاي نزديك به مذاكرات به احتمال زياد مذاكرات مجددا تمديد خواهد شد چرا كه هنوز اختلافات وجود دارد. با اين حال شنيدهها حاكي است كه اين امكان وجود دارد كه برسر مسايل كلان توافق صورت بگيرد و برسر جزييات مذاكرات تمديد شود چرا كه طرفين بهخصوص ايران و امريكا عزم خود را براي عبور از اين موضوع جزم كردهاند و شرايط منطقهيي و بينالمللي نيز ايجاب ميكند كه اختلافات حل شود.
تحريمها همچنان مركز اختلاف
ديليتلگراف در گزارشي تحليلي نوشت كه ديپلماتها قرار است هفته جاري به وين بروند تا برسر راهحل نهايي هستهيي توافق كنند. اما باقي ماندن اختلاف درباره سانتريفيوژهاي ايران موانعي را بهوجود آورده است.
به نوشته ديليتلگراف، اگر ايران و امريكا به يك توافق هستهيي دست پيدا كنند ميتوانند به 35 سال مواجهه خصمانه پايان دهند كه از زمان وقوع انقلاب اسلامي ايران در سال 1979 تاكنون ايجاد شده است. سايه حمله امريكا به ايران از بين رفته است و براي نخستينبار منطقه خاورميانه به جايي امنتر از يك انبار باروت تبديل شده است. همچنين ايران و امريكا ميتوانند براي مقابله با نيروهاي داعش، دشمن مشتركشان با يكديگر همكاري كنند.
به نوشته ديليتلگراف، ايران درحال حاضر بيش از 19هزار سانتريفيوژ و 8.4تن اورانيوم ذخيره شده در سطح 5درصد دارد كه براي تامين سوخت نيروگاههاي برق هستهيي مورد استفاده است.اما ديپلماتهاي امريكايي در آخرين دور مذاكرات هستهيي از ايران خواهند خواست تا دستكم از 80درصد سانتريفيوژهايش و 90درصد ذخيره اورانيومش دست بردارد.ايران در گذشته نيز موافقت كرده تا فعاليت برخي از سانتريفيوژهايش يا نصب يك سانتريفيوژ جديد را متوقف كند اما اين كشور هيچگاه توافقي را امضا نكرده كه منجر به برچيده شدن حتي يك سانتريفيوژ شود چون اين ماشينها با هزينه بسيار بالا كه قطعنامههاي شوراي امنيت سازمان ملل را درپي داشت نصب شدهاند.
اما حتي اگر امريكا بتواند به توافق مورد نظرش با ايران دست پيدا كند باراك اوباما باز هم با هجوم تند كنگره مواجه خواهد بود كه اكنون در كنترل جمهوريخواهان قرار دارد. هرگونه توافق امريكا را ملزم خواهد كرد تا تحريمها عليه ايران را لغو كند. اما جمهوريخواهان تهديد كردهاند توافقي كه به ايران اجازه دهد سانتريفيوژهايش را حفظ كند بلوكه خواهند كرد. با توجه به اين مخالفتها اوباما ممكن است مجبور شود با استفاده از اختيارات خود تحريمها را يكطرفه لغو كند تا اينكه بخواهد با ريسك آراي كنگره مواجه شود.
واسطههاي صلح در رفتوآمد
شبكه الميادين گزارش داد: «يوسف بنعلوي»، وزير خارجه عمان براي مذاكره با مسوولان عاليرتبه ايراني روز يكشنبه وارد تهران شد. اين شبكه همچنين گزارش داد كه رييس دستگاه ديپلماسي عمان با حسن روحاني، رييسجمهوري ايران نيز ديدار خواهد كرد. مسقط، پايتخت عمان بارها و بارها ميزبان ديدارهاي رسمي و غيررسمي مقامات ايراني و امريكايي براي حل اختلافات بوده است و در آخرين ميزباني رسمي نيز مذاكرات ميان ايران و گروه 1+5 هفته گذشته در اين شهر برگزار شد.