انتشار اوراق بدون ضامن در بازار سرمایه

برای نخستین بار انتشار اوراق بدون رکن ضامن و بر مبنای رتبه بندی شرکت‌های رتبه‌بندی اعتباری در بازار سرمایه انجام شد.

رضا عیوضلو، مدیرعامل رتبه بندی پایا، در نشست خبری که در فرابورس برگزار شد، با بیان اینکه رویدادی مهم در بازار سرمایه امروز اتفاق افتاده است، گفت: دارایی پایه‌ای که امروز برای انتشار اوراق در نظر گرفته شده است سهام شرکت صنعتی معدنی گل گهر است که شرکت توسعه مالی مهر آیندگان ۷۰۰  میلیارد تومان به تامین مالی از طریق انتشار اوراق اقدام خواهد کرد. اولین اوراق بدون ضامن با رتبه اعتباری امروز در فرابورس ایران پذیره‌نویسی شد تا شرکت‌ها بدون در اختیار داشتن ضامن و فقط با اتکا به رتبه اعتباری نسبت به تامین مالی از بازار اقدام کنند.

عیوضلو در خصوص انتشار اوراق بدون ضامن توضیح داد: اوایل سال ۹۹ سازمان بورس و اوراق بهادار به شرکت‌های بورسی و فرابورسی اجازه داد که در صورتی که رتبه بندی اعتباری شوند آنها از رتبه تیپ لبی به بالا باشد بتوانند بدون داشتن ضامن به انتشار اوراق بهادار اقدام کنند تا پیش از این سازمان بورس، بورس و فرابورس را ملزم می‌کرد که اوراقی را منتشر و بانکی را به عنوان ضامن معرفی کنند که فرایند تامین مالی را طولانی می کرد و نرخ تأمین مالی را در بازار افزایش می داد. از سوی دیگر انتخاب کردن ضامن برای یک شرکت بورسی و فرابورسی در گذشته با توجه به لزوم رکن ضامن کار آسانی نبود و پیچیدگی‌های خاص خودش را داشت.

وی در خصوص معیارهای رتبه بندی شرکت‌ها نیز گفت: شرکت‌های رتبه‌بندی بر اساس متدولوژی و اصولی که به عموم افشا کرده‌اند نسبت به رتبه‌بندی اعتباری شرکت‌ها (ناشران) و اوراق بهادار آنها اقدام می‌کنند. رتبه‌بندی اعتباری در واقع اظهارنظر مؤسسه رتبه‌بندی راجع به احتمال ایفای به‌ موقع تعهدات شرکت‌ها (ناشران) یا احتمال ایفای به‌ موقع تعهدات ناشی از انتشار اوراق بهادار محسوب می‌شود. در واقع شرکت‌های رتبه‌بندی اعتباری، ریسک اعتباری ناشران بورسی و فرابورسی را برای بازار آشکار می‌کنند. رتبه‌بندی اعتباری باعث شفاف‌تر شدن بیشتر شرکت‌ها به ویژه از جنبه ریسک آنها می‌شود.

انتشار اوراق بدون ضامن در بازار سرمایه

عیوضلو در پاسخ به این سوال که در صورت نکول(ورشکستگی) شرکت تکلیف اوراق منتشره چه خواهد شد؟ توضیح داد: پیش‌بینی شده است که کمیته نکولی در سازمان بورس تشکیل شده و اگر رتبه اعتباری شرکتی تنزل قابل توجهی پیدا کرده باشد و از درجه مشخصی خارج شود؛ وثایق یا ضمانت‌هایی برای این شرکت‌ها تعیین شده و این اوراق به اوراق با پشتوانه ضامن یا توثیق سهام تبدیل شوند.

در این نشست مجتبی تقی‌پور - مدیرعامل یک شرکت تامین سرمایه - نیز با اشاره به اینکه امروز ابزار جدید تامین مالی در بازار سرمایه ایران به مرحله انتشار رسیده است، گفت: اولین انتشار اوراق بدون ‌ضامن در بازار سرمایه کشور که انتشار اوراق اجاره روی سهام برای شرکت توسعه مالی مهر آیندگان بوده و رتبه‌بندی اعتباری آن را شرکت رتبه بندی پایا به عهده داشته به مرحله پذیره نویسی رسیده است.

تقی‌پور ادامه داد: اولین انتشار اوراق بدون ضامن که امروز به مرحله اجرا رسید، آغازی است برای یک راه طولانی که در پیش گرفته شده است البته باید به این موضوع توجه داشت که در دنیا موسسات رتبه‌بندی اعتباری نقش بسیار فعالی در بازارهای تامین مالی ایفا می‌کنند و اساس آن نیز انتشار اوراق بر پایه رتبه اعتباری است که بخش عمده‌ای از تامین مالی در بازارهای جهانی را به خود اختصاص می‌دهد.

وی با اشاه به ابزار شناخته شده اوراق اجاره سهام توضیح داد: در گذشته انتشار اوراق اجاره سهام را در بازار سرمایه داشتیم و ابزار جدیدی نیست در واقع اوراق اجاره سهام با ضامن بانکی یا وثیقه سهام انجام می‌شده است ولی امروز برای اولین بار این اوراق ضامن بانکی ندارد و سهامی نیز وثیقه آن نیست.