طی چند ماه گذشته ترازوی تاثیرگذاری دخالت‌های سیاسی خارج از بازار سرمایه بیشتر از عوامل اقتصادی درونی روی این بازار تاثیر گذاشت و ماجرا تا جایی پیش رفت که قالیباف اصل رفتن را بر ماندن ترجیح داده و وزیر اقتصاد نیز از به کارگیری تلاش‌هایی برای کم کردن این دخالت‌ها خبر داد.
می‌توان به جرات گفت بازار سرمایه در ۱۰ ماهه امسال پر فراز و نشیب‌تر از همه سال‌های فعالیت خود بوده و از ابتدای سال تا کنون با احتساب مشمولان سهام عدالت، تعداد سهام‌داران این بازار به ۵۷ میلیون یا بیش از نیمی از مردم کشور رسید. اما ماجرا از آنجا اغاز شد که در ماه‌های ابتدایی سال جاری، همسو با جذاب شدن بورس، بازارهای موازی مانند ارز، سکه و مسکن جذابیت خود را از دست میدادند و بازار سرمایه به گزینه اول سرمایه گذاری برای مردم تبدیل شده بود.
تبلیغات گاه و بیگاه دولتمردان درمورد بازار سرمایه و دعوت و تشویق مردم به سرمایه گذاری در این بازار به این موضوع دامن زد و باعث جلب اعتماد مردم شد. در این میان دو اتفاق مهم نیز افتاد، نخست آزادسازی سهام عدالت و دوم باقی مانده سهام دولت در چند بانک و بیمه و پالایشگاه در قابل صندوق ETF بود.
با ورود نقدینگی جدید به بازار سرمایه شاخص برای نخستین بار رقم‌هایی را فتح میکرد که برخی کارشناسان درمورد آن هشدار میدادند و می گفتند وضعیت صعود شاخص با پارامترهای اقتصادی کشور همخوانی ندارد. اما این موضوع مانع تبلیغات دولت برای بورس نشد و در روزهای اوج بازار بود که دارایکم در بازار عرضه شد. صندوقی که بازدهی آن به بیش از ۲۰۰ درصد هم رسید و دولت درامد قابل توجهی از این محل کسب کرد.
اما ناگهان و با یک تلنگر به ظاهر ساده، بت بازار سرمایه فرو ریخت. البته این اتفاق هم به درون بازار ربطی نداشت و مخالفت وزیر نفت با عرضه پالایشی یکم باعث شد دومینوی ریزش بازار به حرکت درآید. ریزشی که از مردادماه اغاز شد و هنوز که هنوز است تعادل به بازار بازنگشته است.
البته طی این ماه ها و با وجود اینکه چراغ قرمز بازار روشن بود، باز هم صاحب نظران دست از دخالت در بازار برنداشتند و تقریبا همه، از نمایندگان مجلس گرفته تا پاستورنشینان درمورد بورس اظهار نظر میکردند! یک روز قیمت گذاری دستوری مطرح میشد و روز دیگر افزایش سود سپرده بانکی.
در نهایت کار به جایی رسید که حسن قالیباف اصل، رئیس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار از سمت خود استعفا داد و دلیل این تصمیم را دخالت‌های سیاسی در بازار عنوان کرد. موضوعی که در مراسم تودیع و معارفه روسای سازمان بورس و اوراق بهادار بارها به آن اشاره شد و دهنوی دهقان، رییس جدید سازمان بورس اعلام کرد باید شر عوامل غیر اقتصادی را از سر بازار سرمایه کم کنیم. همچنین اعضای شورای عالی بورس بر این نکته تاکید کردند که باید از نظرات غیرکارشناسانه که به ما ربط ندارد در بازار سرمایه بپرهیزیم.
در این میان، فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز اعلام کرد که هرچند تضمین نمیدهد که مداخلات سیاسی باعث تخریب بازار سرمایه نشود اما تلاش خود را برای جلوگیری از این اتفاق خواهد کرد.
به هر حال آنچه که امروز باعث سوختن تر و خشک در بازار سرمایه شده نه قیمت های جهانی است نه وضعیت شرکت های بورسی، که اگر بازار طبق این دو پارامتر پیش میرفت، باید شاهد روزهای سبز و صف های خرید بودیم، بلکه اعتماد سرمایه گذاران، مخصوصا سرمایه گذاران خرد به دلیل تصمیمات سیاسی و دخالت های گاه و بیگاه صاحب نظران از میان رفته و انتظار میرود با بستن پرونده اظهارات غیر کارشناسی به این بی اعتمادی در بازار پایان داده شود تا بورس بتواند در ریلی مناسب راه تعادل خود را پیدا کند.