در حالیکه قرار است مجوز نهایی پرواز هواپیماهای بوئینگ 737 مکس به آسمان اروپا این هفته صادر شود، یک مدیر ارشد سابق در خط تولید این نوع بوئینگ، نگرانیهایی تازهای را درباره ایمنی آن مطرح کرده است.
بوئینگ ۷۳۷ مکس بعد از دو سانحه که به کشته شدن ۳۴۶ مسافر و خدمه منجر شد، زمینگیر شد.
اد پیرسون، مدیر سابق بوئینگ در گزارشی که به تازگی منتشر کرده مدعی شده پیش از بازگشت دوباره این نوع هواپیما به آسمان، بررسیهای بیشتری درباره مشکلات مرتبط با کیفیت تولید و همچنین موارد الکتریکی مورد نیاز است.
نهادهای ناظر در آمریکا و اروپا میگویند بررسی آنها کامل بوده و این هواپیما برای پرواز هم اکنون امن است.
پیرسون در گزارش خود به عوامل از قلم افتاده نهادهای ناظر صنعت هوانوردی اروپایی و آمریکایی اشاره کرده که ممکن است نقش مستقیم در سوانح قبلی این هواپیما داشته باشند.
او تلویحا این عوامل را به شرایط تولید در کارخانه تولید این نوع بوئینگ در نزدیکی سیاتل آمریکا-که خود او در آنجا شاغل بوده- ربط داده است که البته شرکت بوئینگ آن را "بیاساس" میداند.
در اکتبر سال ۲۰۱۸ میلادی هواپیمای بوئینگ خطوط هوایی "لیون ایر" اندونزی در آبهای این کشور سقوط کرد و پنج ماه بعد یک هواپیمای خطوط هوایی اتیوپی لحظاتی بعد از پرواز از فرودگاه "آدیس آبابا" سرنوشت مشابهی را تجربه کرد و همه سرنشینانش کشته شدند.
بازرسان معتقدند در هر دو سانحه از کار افتادن یک حسگر (سنسور) به روند سقوط منتهی شده؛ که دادههای غیردقیقی را به نرمافزار مدیریت پرواز- موسوم به امسیایاس- ارسال میکرده.
در پی آن، سیستم خودکار بطور مکرر دماغه هواپیما را به سوی پائین هدایت میکرده؛ درست زمانی که خلبانان سعی داشتند ارتفاع بگیرند که در نتیجه هواپیما به سوی زمین شیرجه زده است.
تلاشها برای ایمن سازی بوئینگ ۷۳۷ مکس بر طراحی مجدد نرمافزار "امسیایاس" استوار بوده است تا اطمینان حاصل شود که خرابی یک حسگر به این اتفاقات منتهی نشود.
برای اد پیرسون که طی سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ میلادی نقش مدیریتی در خط تولید بوئینگ ۷۳۷ داشته، اینها کافی نیست.
او یکی از شاهدان اصلی در دادگاه بررسی سوانح مرگبار این هواپیما در اندونزی و اتیوپی بوده و به نمایندگان مجلس گفته بود درباره شرایط تولید نگرانیهایی داشته است.
او همچنین به روسای خود گفته بود درباره سفر خانواده خود با هواپیمای بوئینگ مطمئن نیست.
او در دادگاه شهادت داده بود که در سال ۲۰۱۸ میلادی کارخانه تولید این هواپیما در سیاتل بینظم و ناکارآمد بوده؛ آقای پیرسون گفته بود مدیران فشار زیادی به کارکنان وارد میکردند تا در اسرع وقت هواپیماهای جدید تولید شوند.
این مدیر سابق بوئینگ نگران است که ممکن است الان هم مسائلی مورد غفلت قرار گرفته باشد تا این هواپیما سریع به آسمان برگردد.
او با استناد به دادههای مربوط به بررسیهای رسمی مدعی شده در هر دو سانحه این هواپیما "نقص تولید" نقش داشته است؛ اینها شامل مشکلات مربوط به سیستمهای متناوب کنترل پرواز و نقص الکتریکی بوده که "روزها و هفتهها پیش از پرواز وجود داشته."
به گفته پیرسون اینها نشانههای نقص سیستم پیچیده سیمکشی این هواپیما بوده که ممکن بوده در خطای این سیستم نرمافزاری مشارکت داشته باشد و همچنین ناکارآمدی حسگرها در هر دو سانحه نقش داشته.
در موردسانحه هوایپمای خطوط هوایی "لایونایر" حسگر (سنسور) معیوب با قطعهای که به درستی تنظیم نشده بود، تعویض شده بود.
مدیر ارشد سابق بوئینگ میگوید نقش "نقص تولید" در سوانح قبلی توسط نهادهای ناظر مورد توجه قرار نگرفته است که ممکن است به سوانح بعدی هم منتهی شود.
بیبیسی در این باره به سراغ یکی از بازرسان ارشد سابق سوانح هوایی در بریتانیا رفته که هم اکنون کارشناس ایمنی هوایی است.
او میگوید یافتههای آقای پیترسون باید در یک تصویر بزرگترین دیده شوند؛ و نگرانیهای اشاره شده ممکن است قبلا مورد بررسی قرار گفته و بنا به دلایلی کنار گذاشته شده باشند.
اخیرا با اعمال تغییراتی در بوئینگ ۷۳۷ پروازها در آمریکا و برزیل با آن از سر گرفته شدهاند.
بنابر اعلام آژانس ایمنی هوایی اروپا، بوئینگ ۷۳۷ مکس قرار است این هفته برای ازسرگیری پروازهای خود در اروپا مجوز نهایی را دریافت کند.
مکس ۸ آخرین مدل بوئینگ ۷۳۷ است که در سال ۲۰۱۷ وارد ناوگانهای هوایی شد.