کریستین لاگارد ، رئیس بانک مرکزی اروپا روز چهارشنبه خواستار تنظیم مقررات جهانی برای بیتکوین شد و گفت که این ارز دیجیتالی (رمز ارز) در برخی موارد برای فعالیتهای پولشویی و تبهکارانه مورد استفاده قرار میگیرد و نیاز است که مسیرهای موجود برای این گونه بهرهبرداریها از بیتکوین بسته شود.
این نخستین انتقاد یک مقام ارشد بانک مرکزی از ارزهای دیجیتالی موجود و مشهورترین آنها یعنی بیتکوین نیست. به ویژه پس از آن که فیسبوک سال گذشته اعلام کرد که قصد دارد، رمز ارز اختصاصی خود را به نام لیبرا به جریان بیندازد، برخی از بانکهای مرکزی در حال بحث و گفتگو در مورد چگونگی انتشار ارز دیجیتالی خود هستند. حتی بانک تسویه حسابهای بینالمللی و هفت بانک مرکزی از جمله فدرال رزرو، بانک مرکزی اروپا و بانک مرکزی بریتانیا طی نشستی در اکتبر سال ۲۰۲۰ چارچوب اولیهای را برای آن تعیین کردند و با انتشار گزارشی برخی از نیازهای اصلی ارزهای دیجیتال تحت نظارت بانکهای مرکزی را اعلام کردند.
آن گونه که خانم لاگارد در تازهترین اظهار نظر خود نیز بار دیگر بر آن تاکید کرده از نظر بانکهای مرکزی جهان ارزهای دیجیتالی رایج از جمله بیتکوین یک دارایی بسیار سوداگرانه است که نه تنها بدل به کسب و کاری سرگرم کننده شده بلکه ابزاری برای پولشویی است.
اما چرا بانکهای مرکزی جهان اساسا با گسترش استفاده از ارزهای دیجیتالی غیرمتمرکز مخالفند؟
ارزهای دیجیتال احتمال دارد تأثیرهای بزرگی بر نقش فعلی بانکهای مرکزی بگذارند. در حال حاضر، بانکهای مرکزی انحصار انتشار پول و ارز را در اختیار دارند و از سیاست پولی برای اعمال نفوذ اقتصادی، پرداخت اعتبارات بانکی و تنظیم تورم، رشد اقتصادی و بیکاری استفاده میکنند. آنها همچنین نحوه انتقال ارزهای رایج را تعیین کرده و بر روند انتقال آن نظارت میکنند. بانکهای مرکزی از این طریق به دولتها کمک میکنند تا از میزان درآمد افراد و کسب و کارها مطلع شوند و از آنها مالیات بگیرند. همچنین نظارت آنها موجب شناسایی فعالیتهای مجرمانه از جمله پولشویی میشود.
تمام این کنترلها زمانی از بین میرود که نهادهای غیردولتی ارزهای خاص خود را منتشر کنند.
در مقابل، مدافعان ارزهای دیجیتالی معتقدند که در شرایط فعلی نیز فعالیتهای همچون قاچاق مواد مخدر و انسان، روسپیگری، تروریسم راههای گریز از نظارت سیستمهای بانکی را پیدا کردهاند و همچنان فرارهای مالیاتی در جهان رخ میدهد. بنابراین سد کردن راه توسعه ارزهای دیجیتالی تنها به این دلیل که نقل و انتقال غیرقانونی پول را تسهیل میکند، چندان منطقی نیست و تلاشی است برای سرپوش گذاشتن بر خلاءهای قانونی و فساد موجود در سیستمهای بانکی است که به دلیل انحصار آنها در روند انتشار پول و تعیین نحوه تبادل آن رخ داده است.
مطابق گزارش بانک مرکزی اروپا بیتکوین تنها یکی از بیش از هزار و ششصد ارز دیجیتالی است که اکنون در سراسر جهان در گردش است. اما برخی کارشناسان بازارهای مالی با یادآوری شکست بسیاری از ارزهای دیجیتالی غیرمتمرکزی که منتشر میشود، جلب اعتماد عمومی به آنها به عنوان یک روش مبادله کارآمد را دشوار میدانند.
به اعتقاد آنها جهشهای قیمتی اخیری که برای بیتکوین رخ داده و بهای آن را ظرف یکسال بیش از ۴ برابر کرده، موجب شده تا این رمز ارز مشهور بیشتر نقش یک دارایی سوداگرانه همچون طلا را بر عهده بگیرد و امکان معاملات خُرد با آن به عنوان یک ارز رایج، روز به روز دشوارتر شود.