اعلام اخبار ضد و نقیض درباره نرخ خط فقر همچنان ادامه دارد. در این میان مرکز آمار ایران این اعلام را وظیفه خود ندانست و عادلآذر، رئیس مرکز آمار ایران با بیان اینکه وزارت تعاون، کار و امور اجتماعی مسؤول اندازهگیری و اعلام چنین نرخی است، به صراحت گفت: «بنده هیچگاه در جایگاه رئیس مرکز آمار ایران نرخ خط فقری را اعلام نکردم و مرجع رسمی اعلام نرخ خط فقر، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.» البته اینروزها اعداد متفاوتی از خط فقر در کشور اعلام میشود طوریکه طبق آخرین شنیدهها عدد اعلامی، 3 میلیون تومان بوده است. از آذر پرسیده شد که از زبان شما نقل شده هرکس 270 هزار تومان درآمد دارد، فقیر نیست که وی در اینباره توضیح داد: من آن عدد را برای ایران نگفتهام بلکه یک استاندارد بینالمللی را بیان کردم. وی خاطر نشان کرد: ما خط فقر مطلق داریم که براساس دلار اعلام میشود و استاندارد بینالمللی، خطفقر مطلق را حدود 1.5 دلار در روز اعلام میکند و این برای فرد است نه خانوار و برخیها هم آن را 2.5 دلار درآمد در هر روز برای هر نفر اعلام میکنند. آذر با اشاره به متوسط هزینههای یک خانوار ایرانی در بهار امسال، تصریح کرد: براساس آمارهای بهدست آمده متوسط هزینههای یک خانوار روستایی ماهانه یک میلیون و 92 هزار و پانصد تومان و یک خانوار شهری، یک میلیون و 822 هزار تومان بوده است.
7 میلیون فقیر شدید داریم
2 روز پس از اظهارات رئیس مرکز آمار ایران، علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد 7 میلیون نفر از مردم کشور در فقر شدید به سر میبرند. اگرچه 5 تا 6 میلیون نفر هم دارای ثروت بالا مانند ثروتمندان خارجی هستند. ربیعی در اینباره خاطر نشان کرد که هرم توزیع درآمدی کشور نشان میدهد 7 میلیون نفر در شرایط فقر شدید هستند و امنیت غذایی آنها در خطر است. وی با اعلام اینکه جمعیت تحت پوشش بسته امنیت غذایی افزایش مییابد، فقر آموزشی، فقر سلامت، فقر غذایی و فقر درآمدی را از شاخصهای مهم بررسی میزان فقر در جامعه برشمرد. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تصریح اینکه در آیندهای نزدیک میزان مشمولان بسته امنیت غذایی از 7 میلیون نفر به 10 میلیون نفر افزایش خواهد یافت، گفت: طبق بررسیهای صورت گرفته این افراد اغلب جزو طبقات فقیر شهری هستند. ربیعی با اشاره به اینکه با انواع عدم توازن در جامعه روبهرو هستیم، اظهارداشت: میزان توزیع درآمد در تهران 7 برابر بیشتر از استان سیستان و بلوچستان بوده اما فقر شهری در تهران بسیار برهنهتر است. ربیعی ادامه داد که از سال 1383 تا به حال، فقر شهری رو به افزایش بوده و به استثنای سال 1386 که میزان این شاخص، کمی کاهش مییابد اما همچنان رو به رشد است.
50 درصد کارگران زیر خط فقر حقوق میگیرند
از سوی دیگر در چند روز گذشته برخی مقامات کارگری از رسیدن خط فقر به 1000 دلار خبر دادند. رسیدن خط فقر به 1000 دلار یعنی چیزی معادل 3.2 میلیون تومان.این در حالی است که حداقل درآمد کارگر ایرانی 609 هزار تومان است که این میزان دریافتی بهعنوان حقوق، یکپنجم درآمد تعیین شده در راستای خطفقر است. با در نظر گرفتن خط فقر 3 میلیون تومانی به راحتی میتوان گفت با حقوق فعلی قانون کار، مشمولان این قانون یک پنجم خط فقر حقوق دریافت میکنند و به شهادت نمایندگان کارگران ۵۰ درصد کارگران زیر خط فقر حقوق دریافت میکنند.
در این باره غلامرضا عباسی، رئیس کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران ایران در گفتوگو با تسنیم، درباره دستمزد کارگران گفت: بالای 50 درصد کارگران حداقل دستمزد را دریافت میکنند و کمتر کسی بالاتر از یک میلیون تومان درآمد دارد. وی ادامه داد: هنگام تعیین دستمزد امسال هم، میزان حداقل درآمد خانوار 4 نفره کارگری را یک میلیون و 800 هزار تومان برآورد کرده بودیم اما با توجه به شرایطی که تولید و کارفرمایان داشتند امکان پرداخت این مبلغ وجود نداشت. با این وجود حتی اگر نخواهیم 3 میلیون را خط فقر فرض کنیم و بگوییم یک میلیون و 800 هزار تومان خط فقر است. بیش از نیمی از کارگران حداقل بگیر هستند و به راحتی میتوانیم بگوییم زیر خط فقر حقوق دریافت میکنند.
عباسی با تأکید بر اینکه کارگران با فقر دست و پنجه نرم میکنند، اظهار داشت: نمایندگان کارگران از معاونت روابط کار درخواست دارند تا با نظارت دقیق در کمیتههای مختلف برای حل مشکلات دستمزد و امنیت شغلی کارگران برنامهریزی کند. به گفته وی دولت در تقویت قدرت خرید کارگران باید به گونهای برنامهریزی کند که هم کارفرما بتواند به زندگی ادامه دهد و هم کارگر با مشکل روبهرو نشود. چرا که به راحتی میتوانیم بگوییم حقوق کارگران یک سوم خط فقر است.
سبد هزینه خانوار کارگری چند تومان است؟
رقم سبد هزینه یک خانوار کارگری در 3 ماه نخست سال 1393 بالغ بر 2 میلیون و 200 هزار تومان اعلام شد. کمیته دستمزد کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران ایران که بهطور فعال هزینه سبد خانوار کارگری را مورد بررسی و محاسبه قرار داده و مبنای محاسبات آن برای آنکه یک کارگر بتواند امرار معاش معمولی داشته باشد، مولفههایی همچون خط فقر و افزایش نرخ تورم است، در اینباره اعلام کرد: در 3 ماه اول امسال رقم سبد هزینه یک خانوار کارگری به 2 میلیون و 200 هزار تومان رسیده است که این رقم در مقایسه با پارسال که یک میلیون و 700 هزار تومان بود، افزایش پیدا کرده و اکنون که در برج هشتم قرار داریم این رقم بیشتر شده است در حالیکه نرخ تورم برابر اعلام مسؤولان حدود 20 درصد گزارش میشود. هماکنون حداقل دستمزد کارگران حدود 609 هزار تومان است که در بهترین شرایط تنها تامینکننده نیاز 10 روز اول ماه خانوارهای کارگری کشور خواهد بود.