نگاه ايراني‌ها به طلا نگاهي متفاوت‌تر از مردم بسياري كشور‌هاي دنياست. نگاهي كه شايد طلا را بيش از يك كالاي سرمايه‌يي، آن را تبديل به جزيي از فرهنگ ايران كرده است. بسياري از كارشناسان اقتصادي و اقتصاددانان علت اينكه طلا همچنان يك سنت مانده و نتوانسته به يك صنعت تبديل شود را نوع نگاه مردم ايران به آن مي‌دانند اما ازسوي ديگر مقامات مربوطه اظهار مي‌كنند برخلاف تصور‌هايي كه بين مردم وجود دارد، ميزان معادن طلاي ايران كفاف مصرف را نمي‌دهد؛ طلايي كه طبق آمار بيشتر در قالب مصنوعات استفاده مي‌شود و ظاهرا آمار استفاده آن هم سر به فلك كشيده است.
ايران سالانه درحدود 400 تن مصرف طلا دارد. اين رقم كه فقط درخصوص شمش طلا بيان شده ايران را جزو 6مصرف‌كننده بزرگ طلا در دنيا قرار داده است. اما دو مصرف‌كننده شمش در ايران هم از سال‌هاي قبل مشخص شده است.از يك سو بانك مركزي است كه صندوق ذخيره خاص خود را دارد و ازسوي ديگر بازار طلاي ايران كه حجم عظيم تقاضاي مردم را تشكيل مي‌دهد.
به گفته عبادالله محمدولي، رييس اتحاديه طلا و جواهر ايران، بيش از 100تن طلا در خانه‌هاي مردم ايران وجود دارد كه لازم است براي بهره‌برداري از اين حجم طلا تاسيس بانك طلا در دستور كار قرار گيرد. با اين حساب، مردم كشور بيشتر از 100 هزار كيلوگرم يا معادل 100ميليون گرم طلا ذخيره كرده‌اند. حال اگر با درنظر گرفتن قيمت 96 هزار و 100توماني يك گرم طلا اين ميزان ذخيره طلا را به تومان تبديل كنيم، مي‌توانيم بگوييم كه ارزش طلاي ذخيره شده در خانه ايراني‌ها حدود 9هزار و 610 ميليارد تومان بايكوت شده كه به‌ازاي جمعيت بيش از 77ميليوني ايراني‌ها، سرانه ذخيره هر نفر ايراني را به حدود 3.1گرم مي‌رساند.
اين موضوع در شرايطي است كه با درنظر گرفتن آخرين ترازنامه منتشر شده از ميزان ذخيره طلاي بانك مركزي كشور، مي‌توان گفت كه طلاي ذخيره‌شده در خانه ايراني‌ها بيشتر از ذخاير طلاي بانك مركزي كشور است كه حدود 95تن بوده است.از اين رو خبر تاسيس بانك طلا بيش از آنكه يك مكانيسم ذخيره طلا درنظر گرفته شود، مي‌تواند راهي براي خروج اين مقدار عظيم طلا از خانه‌ها باشد.
اما بسياري از كارشناسان اعتقاد دارند بيش از اين اقدامات بايد فرهنگ‌سازي مصرف طلا را در كشور نهادينه كرد؛ مصرف بيش از حدي كه باعت شده بيش از سه پنجم مصرف طلاي كشور به‌صورت وارداتي باشد.
يك فعال صنعت طلا در اين زمينه مي‌گويد: سنت‌گرايي و عدم توجه به صنعت‌گرايي مهم‌ترين عامل آمار بالاي واردات مصنوعات طلا و جواهر به ايران محسوب مي‌شود كه بايد با فرهنگ‌سازي اصولي مسوولان صنف طلا و جواهر كشور اين معضل اقتصادي برطرف شود.
اما ازسوي ديگر محمد كشتي‌آراي معتقد است كه ميزان عرضه طلا در كشور بسيار كمتر از ميزان مصرف است و ما در هر صورت بايد طلا به كشور وارد كنيم.
همچنين يك كارشناس اقتصاد نيز در اين رابطه مي‌گويد: واردات بي‌رويه طلا و جواهر مهم‌ترين عامل براي ايجاد تورم و نوسانات قيمت در كشور به‌شمار مي‌رود.
وي با بيان اينكه طلا و جواهر يكي از پشتوانه‌هاي پولي و مالي در اقتصاد هر كشور است، گفت: نوسان قيمت ارتباط مستقيمي با افزايش واردات طلا و جواهر دارد زيرا كالاهاي وارداتي باتوجه به بحران اقتصاد جهاني بر تورم در داخل كشور اثر گذاشته و نوسان قيمت در خارج از كشور را به داخل كشور انتقال مي‌دهد.
براساس آمار سازمان زمين‌شناسي و اكتشافات معادن در سال‌هاي گذشته كل ذخاير طلاي شناخته شده ايران حدود 420تن است و توليد طلاي تمامي معادن كشور چيزي معادل 7/0 تا يك تن اعلام شده است. مقايسه آمار ذخاير و توليد طلا در ايران و جهان نشان مي‌دهد سهم جهاني ايران از نظر ذخاير طلا حدود 8/0درصد و از نظر توليد 100درصد است و ايران رتبه 56 را در بين استخراج‌كنندگان طلا در جهان داراست. معادن طلاي ايران از خلوص بالايي برخوردار هستند.
در همين ارتباط روز گذشته معاون اكتشاف سازمان زمين‌شناسي و اكتشافات معدني گفت: ايران جزو شش كشور مصرف‌كننده اصلي طلا در جهان است.
اين در شرايطي است كه با وجود هشدارهاي مكرر اقتصاددانان مبني بر جلوگيري از جريان نقدينگي به بازار طلا و ارز، به‌نظر مي‌رسد وضع نامعلوم اقتصادي مردم را ناچار به خريد طلا و ذخيره آن در خانه‌هاي‌شان كرده است. در حال حاضر ساير بازارهاي سرمايه‌گذاري در ايران وضع ركودي را پشت‌سر مي‌گذارند. كاهش سود بانكي و ريزش‌هاي مكرر شاخص‌هاي بورس در ماه‌هاي گذشته و ثبات نسبي و غيرقابل پيش‌بيني بودن وضع دلار، باعث شده مردم طلا را مطمئن‌ترين راه براي حفظ ارزش دارايي خود بدانند.
نگراني‌هاي مردم كشور براي حفظ ارزش دارايي باعث شده ميزان طلاي ذخيره شده در خانه‌ها از ميزان ذخاير بانك مركزي بيشتر شود.