اظهارات 3 مقام مسئول در گفت و گوی ویژه خبری دوشنبه شب نشان داد که بخش عمده فرار از بازگشت 27 میلیارد دلار ارز صادرات به مدد کارت های بازرگانی اجاره ای رخ داده است
دو شب قبل، رئیس کل بانک مرکزی در نخستین حضور مستقیم تلویزیونی خود، پس از رسیدن دلار به 19 هزار تومان، خبر داد که 27 میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات غیر نفتی در دو سال گذشته هنوز به کشور بازنگشته است. در این زمینه گفت وگوی ویژه خبری نیز به این موضوع اختصاص یافت. محور مهم صحبت‌های این نشست که با حضور مدیر اداره صادرات بانک مرکزی، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران و رئیس سازمان توسعه تجارت ایران برگزار شد، تخلفات صورت گرفته در سایه فرایند معیوب صدور و نظارت بر کارت های بازرگانی بود.
به گزارش مهر، صمد کریمی مدیر اداره صادرات بانک مرکزی، با بیان این که حدود 27.5 میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات به چرخه اصلی اقتصاد کشور بازنگشته است، اظهار کرد: کسانی که ارز حاصل از صادرات را کامل به روش‌های مصوب هیئت وزیران بازگردانده اند ۱۴ درصد صادرکنندگان از جمله پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها و ایمیدرویی‌ها هستند. این افراد، تا پایان سال ۹۷، 5/28 میلیارد یورو را به چرخه اقتصادی برگردانده اند.این مقام مسئول بانک مرکزی، در خصوص متخلفان ارزی، اظهار کرد: حدود 6.8 میلیارد یورو ارزی که به کشور بازنگشته مربوط به 250 صادرکننده است. وی تعداد کل صادرکنندگان را 19 هزار و 176 نفر و تعداد صادرکنندگانی که ارز خود را به کشور بازنگردانده اند، 16 هزار و 435 نفر اعلام کرد و افزود: یک سال است اطلاعات ۲۵۰ صادرکننده متخلف به نهادهای مربوط ارائه شده است.
نقش مافیای صادراتی در فساد کارت های بازرگانی
این گفت وگو از آن جایی داغ تر شد که مدیر اداره صادرات بانک مرکزی، تصریح کرد 22 میلیارد یورویی که بازنگشته، مربوط به حق‌العمل‌کارهایی است که کارت بازرگانی دارند و هر کدام به 100 تا 200 صادرکننده بزرگ وصل هستند و نمی خواهند شناسایی شوند و ارزشان به چرخه اقتصادی کشور بازگردد. وی افزود: آن ها مشتریان خاص خود را دارند و برای قاچاق کالا، واردات کالاهایی که مشابه آن‌ها در فروشگاه‌ها وجود دارد یا برای خروج سرمایه، از این ارز استفاده می‌کنند.
این اظهارات در حالی است که بحث سامان دهی و شفافیت در حوزه کارت‌های بازرگانی چندین سال است مورد انتقاد و تاکید کارشناسان قرار گرفته است. این مدیر بانک مرکزی از اجرا نشدن مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی انتقاد کرد و گفت: رتبه بندی باید در صادرات و واردات وجود داشته باشد. کمیسیون ماده ۲ شورای عالی هماهنگی اقتصادی می‌گوید: صادرکنندگان باید بر اساس روش‌های اعلامی ارزشان را به چرخه اقتصادی کشور باز گردانند و اگر این اتفاق نیفتاد نباید خدمات بگیرند یا دوباره صادرات و واردات انجام دهند و کارت بازرگانی آن‌ها نیز تعلیق می‌شود. چرا این کار را برای متخلفان انجام نمی‌دهیم؟ وی با طرح سوالی مبنی بر این که چرا موقعی که تعهدات ارزی وضع می‌شود تعداد کارت‌های بازرگانی افزایش می‌یابد؟ گفت: دلیل این افزایش، دیده نشدن صادرکنندگان اصلی و فرار مالیاتی آن‌هاست.
صدور 7 هزار کارت بازرگانی در یک سال و نیم گذشته
در این برنامه، لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران نیز به مسائل موجود در حوزه کارت بازرگانی که منجر به تخلف ارزی می شود، اشاره کرد و گفت: ما قدرت نظارتی یا اعمال نظر برای صدور این کارت‌ها را نداریم. وی با انتقاد از صدور 7 هزار کارت بازرگانی در یک سال و نیم گذشته که با آن مبالغ هنگفتی واردات انجام شده است، گفت: باید برای کارت اولی‌ها سقفی برای صادرات مشخص شود.
بدهکاری 100 درصدی بیش از ۱۵ هزار کارت های بازرگانی
مهمان دیگر این گفت وگوی ویژه، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران بود که آمارهای تکان دهنده ای از وضعیت تعهدات ارزی کارت های بازرگانی ارائه کرد. حمیدرضا زادبوم اظهار کرد: بر اساس آمار بانک مرکزی ۲۰ هزار کارت بازرگانی از فروردین ۹۷ تا پایان اردیبهشت امسال صادرات داشته اند که از این تعداد، تعهد ارزی ۱۵ هزار و ۳۶۸ کارت صفر درصد، هزار و ۴۲۵ کارت صفر تا ۵۰ درصد و دو هزار کارت، بیش از ۵۰ و کمتر از صددرصد بوده است و هزار و ۴۶۴ کارت نیز صددرصد به تعهد ارزی خود عمل کرده اند. زادبوم افزود: بسیاری از کسانی که تعهد ارزی آن‌ها صفر درصد است کارت‌های اجاره‌ای دارند.
رئیس سازمان توسعه تجارت ایران با بیان این که صدور کارت بازرگانی اعتبار سنجی بر اساس قانون انجام می‌شود گفت: از دو هفته آینده برای کارت‌های بازرگانی که در سال ۹۹ صادر شده است سقف صادرات قرار داده می‌شود و دارندگان این کارت‌ها امسال می‌توانند فقط ۵۰۰ هزار دلار صادرات داشته باشند.
کاهش نرخ دلار به کمتر از ۲۰ هزار تومان
نرخ ارز دیروز و پس از این که خبرهایی مبنی بر عرضه حدود 50 میلیون دلار ارز از سوی بازارساز منتشر شد، با افت نسبی همراه شد و از نیمه کانال 20 هزار تومان به کانال 19 هزار تومان کاهش یافت. به گزارش تسنیم، تشدید شرایط در بازار ارز در روزهای اخیر موجب شد تا رکوردهای جدیدی برای نرخ دلار به ثبت برسد به طوری که ارقامی بیش از 20 هزار و 500 تومان نیز برای دلار ثبت شد. این در حالی است که پس از حضور رئیس کل بانک مرکزی در برنامه خبری دو شب گذشته، برخی منابع خبر از افزایش عرضه ارز در بازار توسط بازارساز خبر دادند. بر این اساس، کسب اطلاع از مسئولان مربوط، نشان داد که دیروز حدود 50 میلیون دلار به بازار عرضه شده و البته این عرضه سنگین با تقاضای ناچیز 3 میلیون دلاری همراه شده است. به گزارش خراسان، این موضوع نشان می دهد که بخشی از نرخ های مطرح شده در فضای مجازی غیر واقعی یا مبتنی بر فعالیت های سوداگرانه است. در هر حال، در پی این عرضه سنگین، نرخ ارز به کانال 19 هزار تومان بازگشت.