پيش از آزادسازي قيمت محصولات پتروشيمي دلالان از طريق كانال‌هاي خود محصولات پليمري را به كشور‌هاي اطراف همچون تركيه، پاكستان و افغانستان قاچاق مي‌كردند .
حدود سه ماه از مصوبه دولت در بازار پتروشيمي مبني بر احتساب مبادلات براساس نرخ ارز آزاد همچنين الزام كليه مجتمع‌هاي پتروشيمي به عرضه محصولاتشان در بورس كالاي ايران مي‌گذرد كه آمار‌ها نشان مي‌دهد در همين مدت كوتاه، آشفته بازار پتروشيمي كشور به سمت تعادل تغيير مسير داده است. در اين ميان پس از اجراي آزادسازي قيمت‌ها در بورس، انواع و اقسام اعتراض‌ها از سوي برخي توليدكنندگان براي عقب راندن دولت از موضع خود در رسانه‌ها منتشر شد كه تاكيد اخير هيات دولت به كشف قيمت كالاهاي مختلف در بورس كالاي ايران و پايان قيمت‌گذاري دستوري شرايط شفاف‌تري بر بازار حاكم شود.
در همين رابطه مدير برنامه‌ريزي توليد و فروش شركت پتروشيمي آرياساسول با اشاره به رويكرد مناسب دولت به بازار پتروشيمي گفت: سياست‌هاي دستوري كه دولت قبل در مبادلات پتروشيمي در پيش گرفته بود به ايجاد رانت و بازار سايه دامن مي‌زد كه تنها ثمرات آن تصميمات، زيان توليدكنندگان و صنايع پايين دستي و رشد واسطه‌گري و در يك جمله زيان اقتصاد كشور بود.
بابك سهرابي افزود: خوشبختانه به نظر مي‌رسد دولت كنوني به دنبال واقعي كردن بازار كالا از طريق آزادسازي قيمت‌ها در بورس كالاي ايران است، اقدامي مثبت و داراي مزيت‌هاي فراوان كه البته با مقاومت‌هايي نيز از سوي برخي افراد روبه‌رو شده است.
وي با اشاره به اينكه البته دولت تاكنون چندگام از برنامه‌هاي خود براي آزادسازي قيمت محصولات پتروشيمي عقب‌نشيني كرده است، گفت: ابتدا اعلام شد كه قيمت پايه محصولات پتروشيمي در بورس كالا براساس نرخ‌هاي جهاني و ارز آزاد مورد معامله قرار مي‌گيرد به اين ترتيب اواسط تير براي نخستين‌بار قيمت‌هاي جديد اعلام شد. اما به دليل هجمه سنگيني كه از سوي برخي افراد به اين تصميم وارد شد از ابتداي مرداد قيمت‌هاي پايه ديگر همسو با نرخ‌هاي جهاني افزايش نيافت و مسوولان اعلام كردند تا اطلاع ثانوي قيمت‌هاي پايه همان نرخ‌هاي تيرماه است.
وي در پاسخ به اين پرسش كه آيا در اين مدت قيمت جهاني محصولات پتروشيمي با نوساني روبه‌رو بوده است؟ گفت: بله، قيمت‌هاي جهاني در اين مدت نوسانات مثبت و منفي داشته كه با رويكرد حمايتي كه توسط نهادهاي تصميم‌گير اتخاذ شد در جهت كاهش التهاب بازار در كوتاه‌مدت, قيمت‌ها از ابتداي مرداد ثابت نگه داشته شد، نكته اينجاست كه اين رويكرد شايد در كوتاه‌مدت بجا باشد اما در درازمدت در صورت افزايش شكاف بين قيمت‌هاي جهاني و قيمت‌هاي ثابت نگه داشته شده خود به معضلي براي نهادهاي تصميم‌گير و بازار تبديل خواهد شد.
سهرابي اظهاركرد: جدا از اين مشكل كه در ابتداي روند آزادسازي قيمت‌ها رخ داد بايد اذعان كرد كه همسو شدن قيمت‌هاي پايه بورس كالا با نرخ‌هاي جهاني علاوه بر اينكه در ميان و بلندمدت ثمرات زيادي براي اقتصاد كشور به همراه خواهد داشت حتي در كوتاه‌مدت نيز باعث تعادل بازار و كوتاه شدن دست دلالان شده است.
مدير برنامه‌ريزي توليد و فروش شركت پتروشيمي آرياساسول با اشاره به كاهش معنادار تقاضاي خريداران پس از آزادسازي قيمت‌ها عنوان كرد: عامل اصلي كاهش تقاضا در بورس كالا به خروج دلالان و واسطه‌گران به دليل كاهش شكاف قيمتي موجود در بورس و بازار مربوط مي‌شود.
رانت بازار پتروشيمي از پورشه به پرشيا رسيده!
وي درخصوص چگونگي حضور گسترده واسطه‌ها در مبادلات محصولات پتروشيمي به خصوص كالاهاي پليمري گفت: وجود واسطه خود به نفسه نه‌تنها ايرادي ندارد كه در يك اقتصاد رقابتي خود موجب رشد و بهينه‌سازي مبادلات است اما دلالي به معني منفي آن در يك فضاي رانتي و غيررقابتي شكل مي‌گيرد. در داستان عرضه محصولات پتروشيمي هم چون حجم و قيمت عرضه‌ها دستوري است - كه خود نقض‌كننده منطق رقابتي بورس است - فضاي مساعدي براي دلالي به معني منفي آن ايجاد كرده خصوصا كه سامانه بهين‌ياب وزارت صنعت و معدن كه قرار بود محلي براي حمايت از توليدكنندگان مياني واقعي باشد خود با رسميت بخشيدن به تراكنش‌هاي دلالان كه در پس كدهاي اقتصادي و پروانه‌هاي توليدي پنهان شده‌اند نابساماني و نااطميناني عميقي در روند موجود ايجاد كرده است.
به گفته سهرابي پيش از آزادسازي قيمت محصولات پتروشيمي در شرايطي كه توليدكنندگان محصولات پليمري براي صادرات محصولاتشان با فرآيند سخت كسب مجوز روبه‌رو بودند، دلالان از طريق كانال‌هاي خود محصولات پليمري را به كشور‌هاي اطراف همچون تركيه، پاكستان و افغانستان قاچاق مي‌كردند و سودهاي كلاني به دست مي‌آوردند.
وي در پاسخ به اين پرسش كه آيا روند قاچاق محصولات پليمري كماكان ادامه دارد؟ گفت: خوشبختانه شواهد امر نشان مي‌دهد اين پديده ناميمون پس از كاهش شديد فاصله قيمتي با قيمت‌هاي جهاني به‌طور معني‌داري كاهش يافته كه اين اتفاق از مزاياي بزرگ آزادسازي قيمت‌هاست. به گفته سهرابي با اين تفاسير مشخص مي‌شود كه مقاومت‌هاي موجود در مقابل آزادسازي قيمت‌ها اكثرا از طرف چه كساني است.
به گفته مدير فروش پتروشيمي آرياساسول پس از آزادسازي قيمت‌ها و نمايان شدن اثرات مثبت اين طرح در كاهش رانت در بازار پتروشيمي در واقع مي‌توان گفت «رانت بازار پتروشيمي از پورشه به پرشيا كاهش يافته» كه اميدواريم اين رانت با اجراي دقيق روند آزادسازي به صفر برسد.
يك فرصت به توليدكنندگان مياني واقعي
مدير برنامه‌ريزي و فروش پتروشيمي آرياساسول در خصوص اعتراض برخي توليدكنندگان محصولات مياني كه خريدار توليدات پتروشيمي‌ها هستند به آزادسازي قيمت‌ها نيز گفت: اين اعتراض‌ها به دو گروه مربوط مي‌شود, اعتراض اول كه پرتوان و فراگير به گوش مي‌رسد در واقع از جانب رانت جوياني است كه در دولت گذشته فربه شده‌اند و اكنون با پشتوانه‌هاي سياسي و مالي كه در اختيار دارند به نام مصرف‌كننده تصميمات دولت را به چالش مي‌كشند كه فكر مي‌كنم تكليف دولت با اين گروه روشن باشد.
وي افزود: گروه دوم كوچك‌تر اما مصرف‌كنندگان واقعي هستند كه در بستر ناپايدار و در ظاهر حمايتي سال‌هاي گذشته شكل گرفته‌اند و از چنان بنيه نحيف و ناموزوني برخوردارند كه بدون دريافت يارانه امكان ادامه حيات ندارند. اين گروه در واقع از منطق اقتصادي و بر مبناي مزيت‌هاي واقعي كشور حركت نمي‌كنند. همين توليدكنندگان هستند كه مشاهده مي‌شود در يك فضاي به نسبت رقابتي هم قافيه را مي‌بازند, همچنان كه مي‌بينيد سيل توليدات چيني يك‌شبه بازار‌هاي داخلي را در مي‌نوردد و مقاومت معني‌داري از جانب اين دسته از توليدكنندگان رخ نمي‌دهد و اينان سرنوشتي جز حذف شدن از بازار ندارند كه تبعاتي همچون موج بيكاري كاركنان آن مجموعه‌ها هم گريبان جامعه را مي‌گيرد.
وي معتقد است به هرحال اين واقعيتي است كه بايد مورد توجه تصميم‌گيرندگان قرار گيرد. به عنوان مثال دولت مي‌تواند براي همسو شدن اين توليدكنندگان با شرايط جديد و بازيافتن توان معاش در دنياي رقابتي، در يك مقطع زماني مشخص مثلا سه ساله از آنها با اعطاي وام‌هاي كم بهره و تامين سرمايه درگردش و... از آنها حمايت كند. محل تامين اين منابع هم مي‌تواند با وضع مالياتي به همين نام و در همين مدت محدود از جيب پتروشيمي‌ها پرداخت شود. در پايان زمان مقرر حمايت‌ها حذف مي‌شوند و آنان كه مزيتي در بازار داشته باشند، باقي مي‌مانند و شركت‌هاي ناتوان به‌طور طبيعي از دور رقابت خارج مي‌شوند؛ اين روند قانون طبعيت است يعني آنها كه قوي هستند، باقي مي‌مانند و ضعيف‌ها حذف مي‌شوند؛ اقتصاد كشور به توليدكنندگان باهوش و منعطف به تحولات اقتصادي دنيا نياز دارد كه بر مبناي مزيت‌هاي رقابتي كشور بنا نهاده شده باشند.
سهرابي افزود: شخصا در گذشته تماس‌هاي بسياري از اين نوع توليدكنندگان داشتم كه اسمي در بازار داخل دارند و حاضر بودند محصولات ما را خارج از سازوكار سامانه بهين‌ياب و به قيمت روز جهاني خريداري كنند اما به دليل مقررات موجود از عرضه مستقيم محصولات به آنها معذور بوديم.
او تصريح كرد: وجود اين دسته از توليدكنندگان هم نشان‌دهنده پتانسيل بالاي موجود در كشور براي سرمايه‌گذاري روي توليدات پايين دستي محصولات پتروشيمي است كه در دولت گذشته مورد غفلت قرار گرفت و بايد هرچه سريع‌تر در استراتژي توليدي و كارآفريني دولت كنوني مورد توجه قرار گيرد. كافي است سري به منطقه ويژه اقتصادي پارس جنوبي در عسلويه و اطراف آن بزنيد و زمين‌هاي وسيع رها شده‌يي را نظاره‌گر باشيد كه زماني قرار بود بستر سرمايه‌گذاري بخش خصوصي روي محصولات پايين دستي پتروشيمي باشد. موضوعي كه در صورت عملياتي شدن خود مي‌تواند جهش توليدي و اقتصادي را در جنوب كشور و به‌صورت سلسله‌وار در تمام كشور رقم بزند.
مدير برنامه‌ريزي و فروش پتروشيمي آرياساسول تاكيد كرد: به عنوان يك شهروند كه همچون ديگر هموطنان عزيز از سياست‌هاي خرد و كلان دولت تاثيرپذيرفته و خواهم پذيرفت، معتقدم راهي كه دولت كنوني براي واقعي كردن بازارها در پيش گرفته به دليل ايجاد رقابت و شفافيت در بازارها، ثمرات زيادي را براي فضاي توليد و متعاقبا اقتصاد كشور به همراه خواهد داشت كه خود شكل‌دهنده بسياري جريانات مثبت اجتماعي خواهد بود.
به گفته سهرابي، رانت, قاچاق, رشوه, فساد اداري و ناكارآمدي واژه‌هايي است كه شايسته مردم ايران نبوده و بايد به هرقيمت از فضاي اقتصادي كشور پاك شوند.
وي در پايان اظهاركرد: با اينكه گاهي فشار گروه‌هايي كه از منافع تصميمات گذشته سود مي‌بردند به عقب‌نشيني‌هايي منجر شده كه نگراني‌هايي در ميان كنشگران واقعي اقتصاد كشور به همراه داشته اما شخصا اميدوارم اين دولت با آگاهي از مسووليتي كه در قبال مردم حال و آينده ايران به عهده دارد در مقابل فشارها سر خم نكند و كوتاه نيايد.
پورشه‌نشينان بازار پتروشيمي سوار بر پرشيا
| کد خبر : ۷۲۵۴ | سه شنبه، ۱۵ مهر ۱۳۹۳ - ۰۸:۲۲:۳۴ | ۴۱۰۷ بازدید |
حدود سه ماه از مصوبه دولت در بازار پتروشيمي مبني بر احتساب مبادلات براساس نرخ ارز آزاد همچنين الزام كليه مجتمع‌هاي پتروشيمي به عرضه محصولاتشان ...