اگر چه نوسان تورم در سالهای اخیر محسوس بوده و حتی تا 20 درصد رسیده است؛ اما این ناپایداری تنها مختص این بازه زمانی نیست و اقتصاد ایران در هشت دهه گذشته تورم منفی 17 درصد تا مثبت 110 درصدی را نیز تجربه کرده است.
با مروری بر پیشینه تورم در دهها سال گذشته کمتر می توان سالهای پیاپی را جستجو کرد که این متغیر اقتصادی از ثبات برخوردار بوده و در شیبی متعادل حرکت کند به طوری که گاهی به فاصله اندکی از نرخی منفی با رشد قابل تاملی به مثبت افزایش یافته است.
این در حالی است که آمارهای بانک مرکزی از سال 1315 تا به امروز نشان می‌دهد که در این حدود 80 سال نرخ تورم در حداقل خود به ارقام منفی، 11، 14 و 17 درصد در فاصله سالهای 1324 تا 1329 رسیده است.
که البته این به معنای ارزانی و رفاه اقتصادی این دوره نمی تواند باشد چراکه همانطوری که نرخ بالای تورم عامل بی ثباتی است، تورم منفی هم اگر در شرایط خاص ایجاد نشده باشد به هیچ وجه به نفع اوضاع اقتصادی نخواهد بود.
درعین حال نرخ تورم در این دوره زمانی گاهی به یکباره و به فاصله سه سال حدود 90 درصد افزایش یافته و از 13.8 درصد در سال 1319 به 110.5 درصد در سال 1322 رسیده است.
بی ثباتی قیمتها در اقتصاد ایران در فاصله سالهای 1320 تا 1330 زمانی نسبت به سایر دوره ها قابل تامل تر است که نرخ تورم بعد از ثبت 110 درصدی، برای سال بعد با ریزش 90 درصدی به 2.7 درصد و در سال بعد به منفی 14 درصد و در ادامه به منفی 17 درصد رسیده که بیانگر اختلاف حدود 130 درصدی بین حداقل و حداکثر تورم در این سالهاست.
با اینکه از سال 1330 تا 1393 هیچ گاه نرخ تورم منفی نشد تا نشان دهد که در این سالها اغلب گروههای مصرفی کاهش قیمت را پشت سر نگذاشته‌اند، اما باز هم افزایش و کاهش های قابل تامل وجود دارند به گونه ای که گاهی نرخ تورم به 0.3 تا 0.8 درصد در دهه 40 و یا حدود 50 درصد در دهه 70 رسیده است.
از سال 1380 تا سال جاری هم کمترین نرخ تورم مربوط به سال 1384 با 10.4 درصد و بیشترین رقم نیز در حالی برای سال گذشته 34.7 درصد ثبت شده که حتی در برخی از ماه های این سال به مرز 40 درصد رسیده بود.
این درحالی است که نرخ تورم در کمتر از یک سال گذشته با افتادن در سراشیبی، روند کاهشی را طی کرد و در آخرین آمارهای بانک مرکزی به حدود 21.1 و آمارهای مرکز آمار به 20.6 درصد رسید در عین حال که پیش بینی های دولت در بخشنامه بودجه سال آینده حاکی از کاهش نرخ تورم به کمتر از 18 درصد تا اتنهای سال جاری است.
بر این اساس به نظر می رسد در صورت ادامه روند فعلی و کاهش دو درصد دیگر، نرخ تورم تا قبل از اتمام سال 1393 به کمتر از 18 درصد خواهد رسید.
آمار بانک مرکزی از نرخ تورم(درصد) در سالهای 1315 تا 1392
