ایران : تصویب قطعنامه «جهان علیه خشونت و افراط» در مجمع عمومی سازمان ملل که سال گذشته و در جریان نخستین سفر روحانی به نیویورک صورت گرفت، به تنهایی می‌توانست نشان دهنده ظرفیت‌های دیپلماسی دولت اعتدال باشد.
اما دیدارهای پرحجم و در سطح بالای رئیس جمهوری با مقام‌های مطرح خارجی در دومین سفر رئیس جمهوری به مقر سازمان ملل، هم آن ظرفیت‌ها را تثبیت و هم دریچه‌های تازه‌ای را به روی دیپلماسی فعال ایران گشود. تعداد دیدارهای دیپلماتیک روحانی در نیویورک تا روز گذشته یعنی دوم مهرماه، به 8 دیدار رسید. از دیدار و گفت‌و‌گو با رؤسای جمهوری و نخست‌وزیران کشورهای مهم جهان تا دیدار با دبیرکل سازمان ملل، برنامه‌های رئیس جمهوری در دومین سفر خود به مقر مجمع عمومی سازمان ملل اخبار مهمی را برای رسانه‌های داخلی و خارجی به همراه داشت. رؤسای جمهوری فرانسه، ونزوئلا، ترکیه و اتریش، نخست‌وزیران انگلستان و ژاپن، شورای اروپا و دبیرکل سازمان ملل متحد از چهره‌هایی بودند که از فرصت حضور روحانی در این نشست جهانی بهره جسته و با رئیس دولت اعتدالی ایران گفت‌و‌گو کردند. اما خبرسازترین آنها دیدار روحانی با دیوید کامرون نخست‌وزیر انگلستان بود که در صدراخبار قرار گرفت، زیرا این نخستین دیدار مقام‌های دو کشور در این سطح، پس از انقلاب اسلامی است. در اغلب این دیدارها، مذاکرات هسته‌ای به همراه فعالیت گروه‌های تروریستی اصلی‌ترین موضوعی بود که درباره آن میان روحانی و رؤسای کشورها بحث و گفت‌و‌گو شد و در ادامه نیز به ظرفیت‌های دوجانبه روابط ایران با این کشورها پرداخته شد. به هر رو، این دیدارهای پرحجم و نیز سطح و اندازه آنها در این سفر، نشان دهنده رویکرد تازه جهان به ایران و تثبیت پیامدهای مثبت دیپلماسی فعال دولت یازدهم است. این درحالی است که تا پیش از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، برخی کشورها در جهت انزوای سیاسی ایران در جهان حرکت کرده بودند، امری که تکانه‌های انتخابات خرداد 92 خلاف آن را عملی کرد.
آمادگی مشروط ایران برای توافق هسته‌ای
دیدار با «بان کی مون» دبیرکل سازمان ملل، از دیگر برنامه‌های رئیس جمهوری در دومین سفر خود به نیویورک بود که عصر چهارشنبه صورت گرفت. روحانی در این دیدار با بیان اینکه ما به مقررات بین‌المللی و معاهـــدات آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای احترام می‌گذاریم و همچون گذشته در مسیر صلح‌آمیز فعالیت می‌کنیم، تأکید کرد: در صورتی که حقوق ملت ایران مورد خدشه قرار نگیرد، آماده توافق هستیم. رئیس شورای عالی امنیت ملی، لزوم استفاده همه طرفین از فرصت به وجود آمده در مذاکرات هسته‌ای را یادآور شد و افزود: گاهی فکر می‌کنند با فشار علیه ایران ما پای میز مذاکره آمده‌ایم، این خطای بزرگی است، زیرا ایران با اراده جدی و به خاطر تأمین منافع خود و دیگران وارد مذاکره شد.روحانی ابراز امیدواری کرد که دبیر کل سازمان ملل به وظایف خود برای به نتیجه رسیدن فرصتی که منجر به توافق برد – برد می‌شود، عمل کند و درعین حال خاطرنشان کرد: جهان امروز با مشکلات فراوانی از قبیل تروریسم، خشونت و تهدیدهای زیست محیطی مواجه است، اما بزرگترین مشکل، هژمونی قدرت‌های بزرگ و بی‌عدالتی در دنیای امروز است.وی با بیان اینکه بنای سازمان ملل و منشور آن جهان را امیدوار کرد تا مشکلات امنیتی جهان به حداقل برسد و امروز هم امیدواریم با تلاش‌های همه دلسوزان، آینده بهتری برای بشریت رقم زده شود، تأکید کرد: خشونت بیش از هر چیزی از تبعیض، نبود عدالت و از بین رفتن امید نشأت می‌گیرد. سال گذشته در سازمان ملل گفتم که معضل بزرگ، خشونت و افراطی‌گری است و همه باید با عزم واحد در برابر این تهدید مشترک ایستادگی و مقابله کنند که خوشبختانه آن طرح به اتفاق آرا در مجمع عمومی سازمان ملل تصویب شد.وی با انتقاد از رفتار دوگانه برخی کشورها خاطرنشان کرد: تعدادی از کشورها وقتی اعمال تروریست‌ها را به نفع خودشان می‌بینند در برابر کشتار انسان‌ها سکوت می‌کنند و هنگامی که این اعمال به ضرر خودشان است، شروع به مقابله به مثل می‌کنند اما قدرت‌های بزرگ امروز نمی‌توانند حقایق را از ملت‌ها پنهان کنند.رئیس جمهوری با بیان اینکه ایران از هیچ کمکی برای مبارزه با تروریسم در صورت نیاز دریغ نخواهد کرد، گفت: اگر کمک ایران و حضور و تلاش مردم عراق نبود، امروز این کشور تحت سلطه تروریست‌ها قرار داشت.
استفاده ابزاری از تروریسم نتیجه عکس خواهد داد
رئیس جمهوری در دیدار «دیوید کامرون» نخست وزیر انگلیس گفت: دولت ایران در پی تعامل سازنده با جهان بر مبنای احترام و منافع مشترک است و نسبت به انگلستان هم علاقه مند به ایجاد رابطه خوب و توسعه مناسبات هستیم. وی با بیان اینکه تجار ایران و انگلستان از دیرباز روابط اقتصادی خوبی داشته اند، بر تسهیل رفت و آمد شهروندان دو کشور تأکید کرد و خواستار ارتقای روابط علمی و فرهنگی میان دو کشور شد.
رئیس قوه مجریه با اشاره به مذاکرات مفصل ایران و ۱+۵ در خصوص موضوع هسته ای خاطرنشان کرد: ما در ایران اراده جدی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات به شکلی جامع داریم و در پی فعالیت های صلح آمیز هسته ای در چارچوب NPT هستیم.روحانی با اشاره به اینکه ایران همواره همکاری شفافی با آژانس بین المللی انرژی اتمی داشته است، تصریح کرد: گزارش های بازرسان آژانس نشان می دهد که فعالیت های ایران هیچ گاه انحراف نداشته است.
وی ادامه داد: امیدواریم با اراده کشورهای مذاکره کننده، دستیابی به توافق جامع محقق شود، زیرا هیچ راهی برای حل و فصل مساله جز تفاهم وجود ندارد. راه تحریم نه تنها ثمری نداشت بلکه به ضرر همه طرفین بود. پایان تحریم و آغاز توافق می تواند به روابط گسترده و پایدار میان طرفین کمک کند.
رییس شورای عالی امنیت ملی با تأکید بر اینکه باید از تجربه گذشته برای ساختن آینده استفاده کرد، گفت: همه اعضای NPT باید دارای حقوق مساوی باشند و تبعیض از نظر ما قابل قبول نیست. قرارداد پایدار در سایه احترام به حقوق ملت ها به دست خواهد آمد و تحقیر یک ملت، موفقیت ایجاد نخواهد کرد.روحانی ادامه داد: اگر ۱+۵ انعطاف لازم را داشته باشد در مدت معقول، توافق در دسترس ماست. از فواید آن بنای اعتماد است که می تواند مبنای توسعه همکاری ها در سایر حوزه ها باشد.رئیس شورای عالی امنیت ملی، همچنین فتوای رهبر معظم انقلاب را بزرگ ترین تضمین برای عدم انحراف فعالیت های صلح آمیز هسته ای دانست.
روحانی با اشاره به تحولات منطقه، بی ثباتی و نا امنی را ناشی از توحش این گروه های تروریستی دانست و با اشاره به ضرورت خشکاندن ریشه های فعالیت تروریست ها گفت: باید بپذیریم که فعالیت تروریست ها به نفع کسی نیست و تروریسم ابزار مناسبی برای رسیدن به منافع نمی باشد و اگر کسی در این جهت حرکت کند خودش نیز در امان نخواهد بود.رییس جمهوری اظهار کرد: برای مبارزه با تروریسم نیازمند همکاری و همفکری هستیم. باید تروریست ها تعقیب و فعالیت هایشان رصد شود و با کشورهایی که به آنها کمک های مالی و تسلیحاتی می کنند برخورد صورت گیرد.کامرون نیز در این دیدار با اشاره به اختلاف نظرهای ایران و انگلستان در سال های اخیر، فرصت برای بازسازی روابط دو جانبه ایران و غرب را مهم دانست و گفت: ظرفیت های زیادی در حوزه اقتصاد و موضوعات علمی برای همکاری و گفت و گو میان دو کشور وجود دارد.نخست وزیر انگلستان با بیان اینکه ایران همانند همه کشورها حق برخورداری از انرژی صلح آمیز هسته ای را دارد، اراده جدی ایران برای دستیابی به توافق جامع هسته ای را مثبت خواند و دیدگاه های کشورش در خصوص برخی موارد فی مابین و منطقه ای را بیان کرد. وی در بخش دیگر سخنانش از کمک ایران به استقرار دولت جدید عراق قدردانی کرد.
غرب، قدرت ایران در منطقه را درک کند
رئیس جمهوری روز سه شنبه نیز در دیدار با «فرانسوا اولاند» همتای فرانسوی خود با تأکید براینکه غرب باید درک کند که ایران قدرتی تأثـــیرگذار در منطقه است، گفت: مهم‌ترین پیام مذاکرات تهران با گروه 1+5 این است که می‌توان مسائل مهم جهانی را با گفت‌و‌گو حل و فصل کرد.وی مذاکرات این روزهای ایران و 1+5 را برای ساختن آینده مهم دانست و ابرازامیدواری کرد که با در نظر گرفتن حقوق و نگرانی‌های ملت ایران مسأله هسته‌ای به شکلی متوازن حل و فصل و نتیجه برد – برد برای طرفین حاصل شود.رئیس شورای عالی امنیت ملی با تأکید بر اینکه اعتماد، سنگ بنای روابط دوجانبه است، تصریح کرد: ایران قدرتی تأثیرگذار در منطقه است و این واقعیت را غرب باید درک کند.