مدتی است که رمزهای دوم یکبار مصرف تیتر خبری برخی از رسانه‌ها را به خود اختصاص داده است. در این میان پس از نهایی شدن حذف رمزهای دوم ایستا برای خریدهای بالای 100 هزار تومان و اجباری‌شدن فعال‌کردن رمز پویا، برخی کاربران همچنان از روند اجرایی شدن آن ناراضی هستند و معتقدند که استفاده از این طرح آنها را با چالش روبه‌رو کرده و راه‌حل‌های پیشنهادی نیز نتوانسته دردی را از آنها دوا کند.
به گزارش ایران جیب به نقل از ابتکار، رمز دوم پویا یا همان رمزهای یکبار مصرف پس از کش‌وقوس‌های فراوان، با هدف حفاظت از اطلاعات مشتریان بانکی و جلوگیری از احتمال حمله به حساب‌ها و فیشینگ اجرایی شده است. این طرح از همان ابتدا واکنش‌های زیادی را به همراه داشت و با وجود مخالفت‌ها به مرحله اجرا رسید، این در حالی است که اجرایی شدن این طرح همچنان در روند خود با مشکلاتی دست‌وپنجه نرم می‌کند و از سوی دیگر مشتریان بانکی نیز ناراضی از روند اجرای کار هستند.
البته هدف حفاظت از اطلاعات مشتریان بانکی و جلوگیری از احتمال حمله به حساب‌ها و فیشینگ در حالی مطرح می‌شود که به نظر برخی از کارشناسان، اجرای این طرح نمی‌تواند جلوی سرقت‌های اینترنتی را بگیرد و فقط کار را برای آنها سخت‌تر می‌کند. البته باید اشاره کرد که از سوی دیگر بسیاری از تحلیلگران و مسئولان معتقدند که این طرح به هدف تعیین‌شده نزدیک بوده و می‌توان آن را یک طرح موفق دانست. مسائل و مشکلات درخصوص رمزهای یکبار مصرف تنها به شکایات برخی از مشتریان بانکی، نظر موافق و مخالف کارشناسان ختم نمی‌شود و اخیرا حاشیه‌ای دیگر پیرامون این مسئله به وجود آمده است. حاشیه‌ای که قبل از اجرایی شدن این طرح برخی از تحلیلگران به آن اشاره داشته‌اند. آنطور که اخیرا برخی از رسانه‌ها به آن پرداخته‌اند با الزامی شدن استفاده از رمز پویا برای تراکنش‌های بالای ١٠٠ هزار تومان و اجرایی شدن آن در بانک‌های کشور، افت ناچیزی در برخی تراکنش‌های اینترنتی دیده شده است. چراکه بسیاری از مشتریان در موارد متعددی هنگام انجام تراکنش‌های اینترنتی خود با مشکل دریافت رمز پویا مواجه می‌شوند و همین موضوع سبب می‌شود آنها از خریدهای غیرضروری خود امتناع کنند.
کاهش تراکنش‌های بانکی درنتیجه فعال شدن رمزهای یکبار مصرف
بسیاری از افراد کارهای روزانه خود مانند پرداخت قبوض، خرید شارژ و ... را به صورت اینترنتی انجام می‌دادند. اما این مسئله با فعال و اجباری شدن رمز دوم یکبار مصرف کمی تغییر کرد و شنیده‌ها حاکی از آن است که میزان این تراکنش‌ها پس از روی کار آمدن رمزهای پویا کاهش داشته است. هنگامی که دلیل عدم‌تمایل به استفاده از رمزهای پویا را نیز جویا می‌شویم، کاربران مشکلاتی همچون کمبود وقت، دشوار بودن دریافت رمز و... را مطرح می‌کنند. هرچند که برخی از رسانه‌ها به راه کارهای بانک مرکزی برای کاهش مشکلات ناشی از نصب و راه‌اندازی اپلیکیشن‌های رمزساز اشاره می‌کنند، اما به‌نظر می‌رسد که این نتوانسته مشکلات کاربران را رفع کند. یکی از راه‌هایی که برای سهولت کار از سوی بانک مرکزی ارائه شد و به آن اشاره می‌کنند ارسال پیامک حاوی رمز دوم بود، در این راستا آنطور که برخی از مخاطبان می‌گویند پیامک حاوی رمز دوم در برخی از تراکنش‌ها دیر ارسال می‌شود و کاربر نمی‌تواند در زمان تعیین شده تراکنش خود را تکمیل کند و با کمبود زمان مواجه می‌شوند.
این مسئله در حالی اتفاق می‌افتد که بانک‌ها اعلام کرده‌اند حداکثر سرعت را در تسهیل فرآیند ارائه رمز دوم پویا در دستور کار قرار داده‌اند. از دیگر راه‌هایی که برای رضایت مشتریان بانکی در نظر گرفته شد این بود که تراکنش‌های کمتر از ۱۰۰ هزار تومان به رمز دوم پویا نیاز ندارند و با همان رمز دوم‌های قبلی (ایستا) انجام می‌شود، البته باید اشاره کرد که در این مورد کاربر باید مسئولیت عواقب ناشی از آن را بپذیرد، درنهایت با وجود این چالش‌ها باعث شد که میزان تراکنش‌های بانکی کاهش پیدا کند. گسترش‌نیوز یکی از رسانه‌هایی است که در گزارشی به افت تراکنش‌های اینترنتی با اجباری شدن رمز پویا اشاره کرده است.
بر اساس این گزارش مرحله دوم اجرای طرح رمز پویا مبنی بر حذف رمز دوم ثابت، همزمان با اعمال معافیت برای تراکنش‌ها با مجموع مبالغ تا سقف یک میلیون ریال به‌صورت روزانه، از روز ۸ تا ۲۳ بهمن‌ماه به‌صورت تدریجی توسط بانک‌ها و موسسات اعتباری، با نظارت و اهتمام بانک مرکزی اجرا شد. با الزامی‌شدن استفاده از رمز پویا برای تراکنش‌های بالای ١٠٠ هزار تومان، همزمان با اجرای طرح در بانک‌های کشور، افت ناچیزی در برخی تراکنش‌های اینترنتی دیده شد. این بانک ضمن بررسی دقیق وضعیت شبکه پرداخت و بانکی کشور، طی هماهنگی با بانک‌ها، اقدامات اصلاحی را برای رفع کاستی‌های موجود در برخی بانک‌ها آغاز کرد. طی روزهای آتی نیز با پیگیری و توجه بیشتر مشتریان شاهد بهبود شرایط خواهیم بود. بانک مرکزی تمام تلاش خود را برای شناسایی و رفع موانع اجرایی در برخی بانک‌ها به انجام خواهد رساند.
حاشیه‌ای تازه بر سر راه رمزهای پویا
مشکلات مطرح شده تنها گوشه‌ای از چالش‌های اجرایی شدن این طرح است. برخی از کارشناسان معتقدند که این طرح در نگاه کلان اقدامی شایسته و مثبت تلقی می‌شود؛ اما فراهم نبودن زیرساخت‌های لازم و همچنین عدم آموزش‌های صحیح و کافی باعث به وجود آمدن برخی از مشکلات در این زمینه شده است. در این میان سایت ویجیاتو به آسیب‌های وارده به صنعت بازی (گیم) ناشی از فعال شدن رمزهای پویا اشاره می‌کند و آنطور که می‌گویند این موضوع به صنعت گیم نیز بسط پیدا کرده؛ در حالی که تنها راه درآمدزایی اغلب بازی‌های ایرانی، پرداخت درون برنامه‌ای بوده، به نظر می‌رسد اجباری شدن استفاده از رمز پویا به کسب و کار آنها لطمه وارد کرده است، لطمه‌ای بزرگ که شاید به اندازه یک سال شرکتی را به عقب براند.
در بخش دیگری از بررسی‌های این سایت آمده است که امیرحسین ناطقی، موسس و مدیرعامل Quiz of Kings در توئیترش به صدمه وارد شده از سوی ماجرای اجباری شدن رمز پویا به بازی اشاره کرده و نوشته: «30 درصد کاهش درآمد، فقط یک هفته بعد از اجبار فعال‌سازی رمز پویا. این عدد رشد یک سالِ یه شرکت به بلوغ رسیده با عملکرد خوب هست. اینکه چرا هر اتفاقی می‌افته خسته نمی‌شیم و با قدرت بیشتر ادامه میدیم رو خودم هم هنوز نمی‌دونم چیه دلیلش».
آن چیزی که مشخص است کم شدن تراکنش‌های بانکی مطمئنا بر روی کسب‌وکارهای اینترنتی اثرگذار خواهد بود. بنابراین با بررسی وضعیت موجود به نظر می‌رسد که در این زمینه باید برنامه‌ای را در دستور کار قرار دهند تا کیفیت این اقدام بالا رفته و مشکلات به وجود آمده ناشی از رمز دوم پویا کاهش پیدا کند.