آرمان ملی: معاون اقتصادی رئیس جمهوری در پنجمین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز که آذر سال جاری برگزار شد، اعلام کرد که 95 درصد مردم ایران به گاز طبیعی دسترسی دارند. با این حال با سردترشدن هوای کشور، همچنان صف‌های طولانی برای خرید کپسول گاز مایع در نقاطی از ایران شکل می‌گیرد.
با اینکه برخی مسئولان ذی‌ربط، رانندگان خودروهای گازسوز را متقاضیان اصلی این گازها می‌دانند، اما اگر این مسئولان، حتی به عکس‌های گرفته‌شده از این صف‌ها بنگرند، متوجه حضور نوجوانان و سال‌خورده‌هایی در این صف‌ها می‌شوند که حتی توان رانندگی دارند. بیشتر این افراد، شهروندانی هستند که برای پخت‌وپز و گرم نگه‌داشتن خانه و مغازه خود ناچارا به صف خرید کپسول‌های گاز مایع می‌پیوندند. سیستان و بلوچستان بیش از سایر نقاط کشور از این آسیب رنج می‌برد، اما در دل پایتخت نیز چنین صف‌هایی مشاهده می‌شود که طبیعتا دسترسی ۹۵ درصدی مردم به گاز طبیعی را زیرسوال می‌برد. دلالان نیز با توجه به ازدحام جمعیت، حجم بالای درخواست‌ها و نبود هیچ‌گونه نظارت، کپسول‌هایی که ۷۸۰۰ تومان قیمت دارند را تا ۵۰ هزار تومان قیمت‌گذاری می‌کنند.
گويا شکل‌گيري صف‌هاي طولاني سوخت در ايران تمامي ندارد. در دهه‌هاي گذشته که نفت منبع اصلي تامين سوخت‌هاي خانگي به حساب مي‌آمد مردم براي تهيه آن صف مي‌کشيدند و اين روزها نياز به بنزين و کپسول‌هاي گاز ال.پي.جي مردم را وادار به حضور در صف‌هايي مي‌کند که نوبت در آن معنايي ندارد و صبر و حوصله فراواني را مي‌طلبد. صف‌هايي که بيشتر در زاهدان در مرکزيت سيستان و بلوچستان که با مشکل گاز مواجه هستند نمود دارد و دلالان بيشترين بهره را از اين نياز مردم مي‌برند.
امسال نيز با با فرارسيدن روزهاي سرد سال اين قصه، پرغصه‌تر از سال‌هاي گذشته تکرار شد. چراکه با افزايش قيمت بنزين از آبان امسال، از اواسط پاييز تقاضا براي گازهاي ال.پي.جي افزايش يافته و اکنون با کمبود گاز مايع مواجه شده‌ايم. در اين ميان شرکت ملي فرآورده‌هاي نفتي توپ را به زمين شرکت‌هاي غيردولتي پخش گاز مايع انداخته و علت اصلي کميابي ال.پي.جي را توزيع نامناسب آن ذکر کرده است. از سوي ديگر سازمان حمايت، افزايش صادرات را دليل اصلي کمبود گاز مايع مي‌داند. در حالي هر دو نهاد به کمبود اين سوخت تاکيد دارند که دلالان به يکه‌تاز ميدان تبديل شده‌اند و بدون هيچ کم‌وکاستي نياز بازار را تامين مي‌کنند؛ اما نه با قيمت 7800 توماني که در شرکت‌هاي اصلي توزيع مي‌شود، بلکه با قيمت‌هايي که حداقل بين 30 هزار تا 50 هزار تومان است.
درهاي باز قاچاق به روي دلالان سوخت
توزيع نامناسب گاز باعث شده تا مردم براي تامين يکي از اصلي‌ترين نيازهاي روزمره خود از ابتداي صبح در صف‌هاي طويل و درازي بايستند که مشخص نيست در پايان به خواسته خود دست يابند با خير؟ انفعال شرکت‌هاي نظارتي نيز در اين ميان باعث شده دلالان جيب مردم را به خزانه امن خود تبديل کنند و با قيمت‌هاي نجومي سيلندرهاي گاز را به دست مردم برسانند. اگر گاز مايع در ايران با کمبود مواجه شده، دلالان و سودجويان از چه طريقي به اين حجم کپسول گاز دسترسي دارند که آن را حداقل 30 هزار تومان، يعني 22 هزار تومان بالاتر از قيمت واقعي مي‌فروشند؟ در اين زمينه ويدئوهايي منتشر شده که مسئولان ذي‌ربط از مردم مي‌خواهند اين سيلندرهاي گاز را نخرند تا بساط دلالان جمع شود؛ يعني مردم بايد در سردترين روزهاي سال، سرما را تحمل کنند تا برخي مديران نظارتي و کارمندانشان از پشت ميزهاي خود تکان نخورند.
اما بايد يادآور شد که اگر اين سودجويان بازار داخلي هم نداشته باشند، مرزهاي کشور ديگر به روي آنان باز است و به‌راحتي با قاچاق سوخت به سود چند برابري دست مي‌يابند. تا زماني که اصلي‌ترين راه مبارزه با قاچاق و رانت، بالابردن قيمت سوخت باشد، مشخصا سودجويان بدون هيچ نگراني خاصي به فعاليت مخرب خود ادامه مي‌دهند. چنان‌که هم‌اکنون نه فقط در سيستان و بلوچستان، بلکه در ميدان آزادي تهران هم شاهد فروش سيلندرهاي گاز به شکل غيرقانوني هستيم که نظارت بر آن و جمع‌آوري اين فعاليت‌ها کار چندان دشواري نيست؛ به‌شرطي که اراده‌اي پشت آن وجود داشته باشد.