پایان یک انتظار 22 ساله

قرار است قطعه یک آزادراه تهران-شمال در دهه فجر زیر بار ترافیک برود. قطعه یک از نظر کاهش طول مسیر و مزایای دیگر مهم‌ترین قطعه از 4 قطعه آزادراه تهران- شمال است.

منوچهر خواجه دلویی، معاون ساختمان و انرژی بنیاد مستضعفان، در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: در حال آماده‌سازی آزادراه هستیم تا قبل از افتتاح رسمی مسیر را زیر عبور آزمایشی قرار  دهیم.

آزادراه از ابتدا

طرح ساخت آزادراه تهران-شمال در نیمه دهه ۷۰ کلید خورد. اما هنوز ساخت آن به پایان نرسیده و فقط از 4 قطعه، قطعه 4 در سال 94 به بهره‌برداری رسید. تا سال 93 ساخت قطعه یک آزادراه در دست چینی‌ها و با فاینانس آنان بود اما مشکلاتی که وجود داشت و کند شدن پیشرفت کار باعث شد تا دولت پیمانکاران چینی را تعیین تکلیف کند و قرارداد ادامه ساخت پروژه به‌صورت مشارکتی میان وزارت راه و شهرسازی به‌عنوان نماینده دولت و بنیاد مستضعفان به امضا رسید. 50 درصد سرمایه ساخت توسط دولت و 50 درصد نیز توسط بنیاد تأمین می‌شود. کل مسیر آزادراه تهران-شمال 121 کیلومتر است که تکمیل آن حدود 70 کیلومتر مسیر فعلی را کوتاه می‌کند.

3 برابر شدن هزینه‌ها

توافق دولت و بنیاد احتمال اتمام کل پروژه را مطرح کرد اما قطعه یک آن با دو سال تأخیر زیر بار ترافیک می‌رود. این قطعه قرار بود سال 96 به بهره‌برداری برسد. البته گفته می‌شود از نظر ویژگی‌های فنی قطعه یک با 37 تونل پیچیده‌ترین قطعه است. طولانی شدن زمان ساخت هزینه را به قیمت روز 3 برابر کرد. به‌گفته معاون ساختمان و انرژی بنیاد مستضعفان هزینه ساخت قطعه اول 3600 میلیارد تومان بود که برآورد آن با قیمت امروز 10 هزار میلیارد تومان است.

عوارض

بر اساس قرارداد دولت با بنیاد قرار است 40 درصد بازگشت سرمایه بنیاد در پروژه از طریق اخذ عوارض و 60 درصد دیگر نیز از طریق واگذاری زمین‌های اطراف آزادراه باشد. نرخ عوارض آزادراه اما هنوز اعلام نشده است. تنها موضوعی که در خصوص عوارض روشن شده شناور بودن آن است. یعنی نرخ عوارض با توجه به میزان تردد و زمان پیک سفر یا ایام عادی تغییر می‌کند.

خواجه دلویی در مورد نرخ عوارض گفت: «براساس قرارداد، کل آزادراه به‌صورت قرارداد مشارکتی بین بنیاد و وزارت راه و شهرسازی است. 50 درصد منابع را بنیاد و 50 درصد را دولت تأمین می‌کند و اجرا کلاً توسط شرکت آزادراه ها که متعلق به بنیاد است، انجام می‌شود.

پیمانکاران و اجرا کلاً با ایرانی‌ها است و در اجرا نیازی به پیمانکار خارجی نداریم. طبق قرارداد، 40 درصدهزینه سرمایه‌گذاری بنیاد از طریق عوارض بر می‌گردد و بقیه هم از طریق زمین‌های که دولت تأمین خواهد کرد.

کمیته مستقر در وزارت راه مسئول قانونی تعیین نرخ عوارض است که بزودی اعلام می‌شود اما مردم نباید نگران نرخ عوارض باشند چون عدد قابل ملاحظه ای نخواهد بود.»
معاون ساختمان و انرژی بنیاد مستضعفان در پاسخ به این سؤال که احتمال عقب افتادن دوباره افتتاح قطعه یک وجود دارد؟ گفت: خیر. چون این منطقه کاملاً آماده بهره‌برداری است. قطعه یک تونل‌های طولانی دارد که حتماً باید تهویه، روشنایی و سیستم‌های الکترونیکی آن برقرار شود.

برق منطقه ای برق تونل‌ها و مسیر آزادراه را وصل کرد. 26 هزار اتصال سرکابل و کابل در منطقه داریم.تا تونل 12 برق کشی شده است، در تونل 4 و 5 روشنایی داریم. به محض اینکه اتصالات وصل شود و زیر تست برود چند روز بعد عبور آزمایشی خواهیم داشت.

مجموع تونل‌های رفت و برگشت 37 تونل است 36 تونل زوج و یک تونل فرد برای دسترسی به جاده چالوس در منطقه شهرستانک ساخته شده است.

قطعه یک در یک نگاه

انتهای قطعه یک سه راه دو آب -شهرستانک است. مهم‌ترین قطعه آزادراه همین قطعه یک است، 65 درصد حجم کار از 4 قطعه مربوط به این قطعه است. کوتاه شدن مسیر نیز در همین قطعه اتفاق می‌افتد.

قطعه یک مسیر را 62 کیلومتر کوتاه می‌کند قطعه 2 نیز 5 کیلومتر مسیر را کوتاه می‌کندقطعه 4 که از سال 94 زیر عبور رفته و قطعه سه نیز مسیر را کوتاه نمی‌کند فقط راه را بهبود می‌دهد و کیفیت و ایمنی را بالا می‌برد.

قطعه یک از انتهای آزادراه آزادگان شمالی در محل دهکده المپیک به آزادراه تهران- شمال وصل می‌شود و 32 کیلومتر ادامه پیدا می‌کند و به شهرستانک می‌رسد. در این قطعه مسیر 90 کیلومتری به 32 کیلومتر کاهش می‌باید. ادامه پروژه منطقه 2 است.

ادامه آزادراه

معاون ساختمان و انرژی بنیاد مستضعفان در خصوص وضعیت 2 قطعه باقیمانده گفت: در حال کار روی قطعه 2 هستیم. این قطعه 32 درصد پیشرفت دارد.

سال 96 پیمانکار منطقه 2 مشخص شد. وقتی در انتهای منطقه یک در شهرستانک روبه‌رو را نگاه کنید تونل‌های قطعه 2 دیده می‌شود. با هماهنگی دولت قرار شد اعتبار قطعه 2 نیز تأمین شود. تا بهار 1400 یک خط منطقه 2 هم زیر بار می‌رود.