شهروند| بارندگی تهرانی‌ها را فریفته است و این روزها ساکنان پایتخت بی‌محابا آب مصرف می‌کنند. این موضوع در شرایطی رخ می‌دهد که تهران بعد از سیستان‌وبلوچستان فقیرترین استان ایران از نظر منابع آبی است و از آن سمت پایتخت‌نشینان بیشتر از یک‌هفتم آب آشامیدنی ایران را مصرف می‌کنند. براساس آمار وزارت نیرو در شرایطی که میانگین جهانی مصرف آب ١٤٠ لیتر در روز است، میانگین مصرف تهرانی‌ها به ٢٥٠ لیتر در روز می‌رسد.
محمدرضا بختیاری، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران اعلام کرده است: «مصرف روزانه سه‌میلیون و ۵۰۰هزار مترمکعب آب برای تهران یک تهدید به شمار می‌رود و پایتخت با عبور از خطوط سه‌میلیون مترمکعب در روز دچار یک چالش و مشکل جدی خواهد شد؛ این درحالی است که تهرانی‌ها این خط قرمز را رد کرده‌اند و مصرف آب شرب‌شان امسال ٤درصد افزایش داشته است.» بختیاری تأکید کرده است: «بارندگی‌ها به هیچ‌عنوان تهران را از بحران آبی خارج نکرده است.»
افزایش ٤ درصدی مصرف آب در تهران
سال٩٨ با سیلاب‌های بهاری شروع شد و پایتخت سال آبی یعنی پاییز را با بارندگی‌های متعدد شروع کرد. همین موضوع گویا تهرانی‌ها را به اشتباه انداخته است و مدیران شرکت آب و فاضلاب می‌گویند که امسال مصرف تهرانی‌ها ٤درصد دیگر افزایش داشته است. این موضوع درحالی رخ می‌دهد که به گفته آنها، میزان مصارف شرب خیلی بیشتر از میانگین جهانی است و در شمال شهر تهران، مصرف آب تا دوبرابر میانگین جهانی هم می‌رسد. این اتفاق درحالی است که تهران از نظر منابع آبی بسیار فقیر است و از آن سمت یکی از بزرگترین مصرف‌کنندگان آب در ایران به شمار می‌آید. تهرانی‌ها چیزی حدود یک‌هفتم آب آشامیدنی ایران را مصرف می‌کنند. حجم آبی که در ایران به شرب و صنعت اختصاص دارد، چیزی نزدیک به هفت‌میلیارد مترمکعب است که از این میان تهرانی‌ها سالانه حدود یک‌میلیارد و ٢٥میلیون مترمکعب را مصرف می‌کنند. تأمین و انتقال آب استان تهران از طریق دو سامانه شرق و غرب انجام می‌شود که سامانه شرق شامل سدهای لار، لتیان و ماملو و سامانه غرب شامل سدهای امیرکبیر و طالقان می‌شود. با این حال این میزان سد و رودهای کم‌آب تهران برای تأمین نیاز پایتخت‌نشینان کافی نیست و مردم این شهر ناچارند بخش قابل توجهی از آب مورد نیازشان را از منابع آب زیرزمینی تأمین کنند.
دشت‌های درحال مرگ تهران
محمدرضا بختیاری، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب گفته است که چیزی حدود ٥٠درصد آب مورد نیاز تهران از دشت‌هایش تأمین می‌شود که در منطقه ممنوعه و فوق بحرانی قرار دارد. حالا برداشت بی‌رویه آب از چاه‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی باعث شده است که تهران از نظر پدیده فرونشست دشت‌هایش وضع تنش باری داشته باشد. درحال حاضر تهران در محاصره فرونشست دو دشت ورامین و شهریار- تهران قرار گرفته است. دشت‌هایی که وضع آنها به مرحله بحران رسیده و گفته می‌شود چنانچه تدبیری برای آنها اندیشیده نشود، در آینده نه‌چندان دور تبعات فرونشست آنها دامن پایتخت را خواهد گرفت. در تهران سالانه ۱۵۰میلیون مترمکعب افت آب زیرزمینی رخ می‌دهد که حدود ۸۰میلیون مترمکعب مربوط به دشت ورامین و ۴۰میلیون مترمکعب مربوط به دشت‌های تهران و شهریار است. نشست زمین در دشت ورامین ۳۶سانتی‌متر در سال گزارش شده که ظاهرا برخی دکل‌های برق هم به علت همین فرونشست‌ها کج شده‌اند. این مشکل در دشت شهریار به شکل حادتری وجود دارد، به‌طوری که دشت شهریار سالانه ۳۱۰میلی‌متر نشست می‌کند. به همین دلیل گفته می‌شود این دشت رکورددار فرونشست درتهران است. حالا وضع این دشت‌ها به حدی بحرانی است که محمدرضا بختیاری، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران معتقد است که عمر این دشت‌ها رو به پایان است.
بارش‌ها مشکل تهران را حل نکرد
بسیاری از مردم تصور می‌کنند که بارش‌های خوب و مناسب به معنی حل‌شدن بحران آب است. این درشرایطی است که کارشناسان آب می‌گویند که فرونشست باعث تخریب سفره‌های زیرزمینی آب شده است و حتی بارش‌های سیل‌آسا نمی‌تواند وضع منابع زیرزمینی آب را بهبود بدهد، زیرا این سفره‌های زیرزمینی تخریب شده‌اند و آب حاصل از بارش‌ها جایی برای ذخیره‌شدن در زمین ندارد و در نتیجه حجم غالب بارش‌ها به صورت آب‌های سطحی جاری می‌شود و با تبخیر از دسترس خارج می‌شود.
از این گذشته ایران دچار یک خشکسالی ١٠ساله شده و بارش‌های یکسال به راحتی نمی‌تواند نیاز آبی ایران را تأمين کند. براساس آمار وزارت نیرو، مخازن سفره‌های زیرزمینی آب کشور ۱۳۰میلیارد مترمکعب کسری دارد و این میزان کسری با یکسال بارندگی تأمین نمی‌شوند، زیرا ما حدود ۱۰سال خشکسالی داشتیم. کشور ما در یک اقلیم خشک و نیمه‌خشک قرار دارد و ۶۰درصد آن نیمه‌خشک و ۵۰درصد بیابانی است و میانگین بارش در ایران حدود یک‌سوم میانگین بارش‌ها درجهان است. در این وضعیت، تهران از نظر منابع آبی اوضاع وخیم‌تری دارد و بعد از سیستان‌وبلوچستان دومین استان ایران از نظر فقر منابع آبی است. نکته مهم اینجاست که بارش‌ها نتوانسته است منابع آب زیرزمینی تهران را بهبود دهد و بنا به اعلام شرکت آب و فاضلاب تهران چاه‌های پایتخت اوضاع خوبی ندارند و بنابراین تأمین آب بخشی از مناطق تهران و ازجمله مناطق غربی و منطقه ٢١ و ٢٢ کلانشهر دچار مشکل می‌شود.