بر اساس گزارشی که معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران درباره مراودات تجاری ایران و ترکیه منتشر کرده، تراز تجاری این دو کشور در ماه سپتامبر سال جاری میلادی منفی شده است.
ارقام ارائه شده با احتساب فروش نفت خام بوده است.
در این گزارش که دیروز (سه‌شنبه 21 آبان) منتشر شده البته اشاره شده که در نه ماهه اول سال ۲۰۱۹ میلادی با اینکه تراز تجاری دو همسایه با مازاد همراه بوده؛ اما این رقم در مقایسه با مدت مشابه پارسال به شدت افت کرده است.
بر اساس آمارهای رسمی طی این مدت تراز تجاری این دو کشور حدود سه میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار (به نفع ایران) بوده که این رقم در مقایسه با پارسال حدود دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار کاهش داشته است.
یکی از دلایل اصلی افت این تراز تجاری به کاهش صادرات ایران به ترکیه در این هم مدت باز می‌گردد.
در این گزارش آمده تا ماه مه امسال تراز تجاری ایران و ترکیه (ماهانه) با مازاد همراه بود اما از ماه بعد (ژوئن) صادرات ایران به ترکیه به شدت افت کرد و با کسری همراه شد.
شروع افت تراز تجاری این دو کشور تقریبا همزمان با توقف تمدید معافیت خرید نفت از ایران بود.
در اردیبهشت (ماه مه) آمریکا اعلام کرد دیگر معافیت خرید نفت از ایران را دیگر تمدید نمی‌کند و ترکیه هم یکی از هشت کشوری بود که از آمریکا برای خرید نفت از ایران در قالب این معافیتها، مجوز گرفته بود.
بر اساس گزارشی که معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران منتشر کرده، در سپتامبر امسال ارزش صادرات ایران به ترکیه حدود ۹۶/۵ دلار اعلام شده که نسبت به همین ماه در پارسال حدود ۸۳ درصد کاهش نشان می‌دهد.
بیشترین حجم تجارت دو همسایه در سال‌های اخیر به سال ۲۰۱۴ میلادی برمیگردد که رقمی معادل ۱۳/۷ میلیارد دلار بوده.
در گزارش اخیر به کاهش صادرات ترکیه به ایران هم اشاره شده؛ ارزش واردات ایران از این همسایه در نه ماهه اول سال جاری میلادی در مقایسه با همین مدت در سال ۲۰۱۸ حدود ۴/۵ درصد کاهش از خود نشان می‌دهد.
مهم‌ترین علت این افت به کاهش صادرات کالاهایی نظیر دیگهای بخار آب گرم، ماشین‌آلات و وسایل مکانیکی و قطعات آنها به ایران برمیگردد که ارزش آنها بیش از ۱۶۲ میلیون دلار اعلام شده.
به غیر از این اقلام، بیشترین صادرات ترکیه در این مدت مواد پلاستیکی، الیاف مصنوعی غیریکسره و کاغذ و محصولات مرتبط با آن بوده.
در نه ماه اول سال، بیشترین صادرات ایران به ترکیه گروه کالاهای شامل سوخت‌ها و روغنهای معدنی، قیر و موم را در برگرفته که ارزش آنها بیش از ۲ میلیارد و ۱۱۰ میلیون دلار بوده.
آمارهای اخیر حاکی از آن است که تحریم‌های آمریکا علیه ایران بر روابط تجاری تهران و آنکارا سایه انداخته است؛ هر چند در سال‌های گذشته موارد نقض تحریمها هم دیده شده است.
اخیرا دادستانی فدرال آمریکا در نیویورک هالک بانک (بانک خلق) ترکیه را به مشارکت در یک نقشه چند میلیارد دلاری برای دور زدن تحریم های آمریکا علیه ایران متهم کرده است.
مقام های ارشد این بانک متهم به طراحی و اجرای نقشه‌ای برای جابجایی "غیرقانونی" میلیاردها دلار درآمد نفتی ایران شده‌اند.