انتقال آب خزر به سمنان بحث داغ این روزها است. مخالفان این طرح میگویند که با انتقال آب خزر به سمنان چیزی حدود 100 تا 700 هکتار از جنگلهای ٣,٥میلیون ساله از بین میرود و سالانه ٦میلیون تن نمک از کویر به خزر وارد میشود.
از آن سمت جالب است بدانید تقریبا به اندازه آبی که قرار است از خزر به سمنان انتقال داده شود، در این استان هندوانه و خربزه کشت میشود که البته صرفه اقتصادی چندانی هم ندارد. این موضوع درحالی رخ میدهد که هدایت فهمی، مدیر سابق منابع آب وزارت نیرو به «شهروند» میگوید: «انتقال آب آخرین راهکار برای تأمین آب یک منطقه خشک و بیابانی است و در همه جای دنیا ابتدا به سراغ سازوکارهایی برای کاهش مصرف میروند و بعد سعی میکنند برای مدیریت مصرف مصارف غیرضروری را کم کرده و با تکیه بر بازچرخانی آب و استفاده از پسآبها بحران آبی را پشتسر بگذارند. این راهحلها درکشورها و شهرهایی که ذخایر آبی مناسبی ندارند، بهعنوان راهحلهای پایدار حل مسأله مورد توجه است.»
مخالفان انتقال آب خزر چه میگویند؟
بر اساس طرحی که وزارت نیرو و سازمان محیطزیست قرار است متولی اجرای آن باشند، قرار است چیزی حدود ٢٥٠ تا ٣٠٠میلیون مترمکعب از آب خزر به سمنان منتقل شود. این درحالی است که اسماعیل کهرم، کارشناس حوزه آب در اینباره به مهر گفته است: «برای اجرای طرح انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی ایران ۱۰۰ تا ۷۰۰ هکتار جنگلهای هیرکانی که قدمتی بین ۳ تا ۳.۵ میلیونسال دارد، باید از بین برود و البته باید تجهیزات گرانقیمتی برای این کار مورد استفاده قرار گیرد که آب منتقلشده را بسیار گران میکند.»
فرشچی یک استاد دانشگاه هم به فارس گفته است: «مسأله برگرداندن آب نمکزدایی شده که به دریای خزر میریزد، مسأله مهمی است؛ چراکه ما در ازای هر لیتری که از نمکزدایی به آب دریا بازمیگردانیم، حدود ٥٠گرم در لیتر نمک را به دریا اضافه میکنیم؛ یعنی ما برای ٢٠٠میلیون مترمکعب آب از بابت انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی حدود سهبرابر آبگیری باید شود یعنی سهبرابر آب باید گرفته شود تا بتوانید ٢٠٠میلیون مترمکعب آب را نمکزدایی کنید و آب را به استانهای مختلف برسانید.» این استاد دانشگاه گفتههای خود را اینگونه تکمیل میکند: «نمکی که به دریا برمیگردد، چهاربرابر شوری دریای خزر و حدود ١٣گرم در لیتر است، پس به ازای هر لیتر ٥٠گرم نمک به دریا برمیگردد؛ یعنی سالیانه اگر با همین برنامه پیش برویم، حدود ٦میلیون تن نمک را به دریای خزر وارد میکنیم.»
سمنانیها کشاورزی نکنند
بر اساس اعلام وزارت نیرو بیش از ٩٠٠میلیون مترمکعب آب ناخالص در این استان مصرف میشود که تنها حدود ٧میلیون مترمکعب آن برای شرب و صنعت استفاده شده و مابقی سهم بخش کشاورزی است. جالب است بدانید سالانه بیش از ١١٠میلیون مترمکعب از منابع آبی استان سمنان برای تولید خربزه و هندوانهای مصرف میشود که بود و نبود آن، هیچ اثری بر سبد غذایی مردم ندارد و فاقد هرگونه توجیه اقتصادی حتی برای تولیدکننده است.
هدایت فهمی در اینباره به «شهروند» میگوید: «مدیریت مصرف آب و طرح آمایش سرزمینی مطابق با ظرفیت آبی در بسیاری از شهرهای کشور فراموش شده است، وگرنه چه دلیلی وجود دارد در شهری که با بحران آب دستوپنجه نرم میکند، حدود ٨٩٠میلیون مترمکعب برای کشاورزی آب مصرف شود.» به گفته او، در شهرهایی همچون سمنان، باید شرایطی ایجاد کرد که تأمین معیشت روستاییهایی از راههایی همچون توسعه صنایع تبدیلی، رونق گردشگری و صنایعی که آببر نیستند، صورت گیرد.
فهمی همچنین با اشاره به هزینه بالای پروژه انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی، گفت: «شیرینسازی هر مترمکعب ١٠ الی ١٢هزار تومان برای وزارت نیرو تمام میشود. جدای از این، باید سالانه ٤٠درصد از سرمایهگذاری اولیه برای نگهداری و تعویض فیلترهای شیرینسازی آب هزینه شود که رقم بالایی است.»/ شهروند