از یک دهه پیش تا کنون، ارزش برابری یوان، واحد پول چین با دلار به پایین‌ترین سطح خود رسیده و این باعث شده تا آمریکا این کشور را متهم کند که عمداً ارزش پول خود را پایین می آورد.
اعتراض آمریکا پس از آن صورت گرفت که در هفته اخیر برای اولین بار از سال ۲۰۰۸ تا کنون، ارزش برابری یک دلار به کمتر از ۷ یوان (واحد پول چین) رسید. مقامات چین قبلا سعی کرده بودند مانع شوند که نرخ برابری به زیر سطح معمول یعنی ۷ یوان در برابر یک دلار برسد. تصور می‌شود بالا گرفتن جنگ تجاری که به دنبال تهدید آمریکا برای وضع تعرفه‌های تازه بود، باعث شد که چین سیاست پولی معمول خود را تغییر دهد. هفته پیش بانک خلق چین (بانک مرکزی چین) اعلام کرد که سقوط ارزش یوان ناشی از اقدامات یک جانبه، اتخاذ تدابیری برای حمایت بازرگانی و افزایش تعرفه‌های وضع شده بر کالاهای چینی است. این اظهارات چند روز پس از آن بود که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا گفت کالاهای چینی به ارزش ۲۴۶ میلیارد دلار را مشمول ۱۰ درصد تعرفه خواهد کرد، که عملا شامل تمام کالاهای وارداتی چین به آمریکا می‌شد.
چگونه چین ارزش پول خود را پایین می‌آورد؟
یوان به طور آزاد معامله نمی‌شود و دولت چین مبادله آن با دلار آمریکا را محدود می‌کند.
برخلاف بیشتر بانک‌های مرکزی، بانک مرکزی چین مستقل نیست و هنگامی که ارزش یوان دچار تغییر بزرگی می‌شود، دولت چین مداخله می‌کند.
جولین اوانز-پریچارد اقتصاد دان ارشد موسسه "کاپیتال اکونومیکس" که پژوهش‌های اقتصادی و پولی انجام می‌دهد، می‌گوید بانک مرکزی چین با مرتبط کردن تهدیدهای تعرفه با کاهش برابری یوان "به طور موثر از نرخ برابری ارز به عنوان اسلحه استفاده کرده، ولو این که مداخله مستقیم برای تضعیف ارزش یوان از جنبه کارشناسی درست نباشد."
تاثیر تضعیف یوان
با ضعیف‌تر شدن پول رایج چین، صادرات این کشور از نظر رقابتی وضع بهتری داشته و به عبارتی خرید کالاهای چینی با ارزهای خارجی ارزانتر تمام می‌شود.
از نظر آمریکا تضعیف یوان، تلاشی است از جانب چین برای خنثی کردن تاثیر افزایش تعرفه بر کالاهای صادراتی‌اش.
با وجودی که به نظر می‌رشد افت یوان به سود مصرف کنندگان در سراسر دنیا باشد-که حالا می‌توانند کالاهای چینی را ارزانتر بخرند- خطرهایی هم وجود دارد. یوانِ ضعیف‌تر سبب می‌شود کالاهای وارداتی به چین گران‌تر شده و بالقوه باعث تورم و فشار روی اقتصادی شود که هم اکنون آهنگ رشدش کُندتر شده است. علاوه براین دارندگان ارز به این فکر می‌افتند که در فعالیت‌های دیگری سرمایه گذاری کنند.
آیا چین قبلا هم چنین کاری کرده؟
بله. در سال ۲۰۱۵ بانک مرکزی چین برای مقابله با کاهش نرخ رشد اقتصادی، ارزش برابری یوان در برابر دلار را به پایین‌ترین سطح در طول سه سال رساند. بانک مرکزی چین دلیل این اقدام را حمایت از اصلاحات بازار خوانده بود.
داده‌ها در ماه گذشته نشان داد از اوایل دهه ۱۹۹۰ تا کنون، هیچوقت آهنگ رشد اقتصادی چین مانند سه ماه دوم سال جاری میلادی، کُند نبوده.
بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸، آخرین باری بود که ارزش یک دلار برابر با ۷ یوان بود.
کاهش رشد اقتصادی چین تا چه حد نگران کننده است؟
اوانز-پریچارد از موسسه "کاپیتال اکونومیکس"، می گوید از مدت‌ها پیش بحث چین این بوده که نرخ یک دلار برابر با ۷ یوان، یک نرخ اختیاری است، در حالی که این کشور قبلا برای جلوگیری از شکستن این نرخ مداخله کرده بود.
چرا این کار آمریکا را عصبانی کرده؟
افزایش قدرت رقابتی کالاهای چینی، به جنگ تجاری آقای ترامپ با چین ضربه سنگینی وارد می‌کند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا مدت‌هاست که چین را متهم می‌کند برای حمایت از صادراتش، ارزش پول رایج خود را کاهش می‌دهد-ادعایی که پکن آن را رد کرده است.
با وجود این که تازه‌ترین مورد تضعیف یوان به جنگ تجاری ارتباط داده شده، چین همچنان می‌گوید ارزش یوان را با هدف رقابتی بودن صادراتش، کاهش نخواهد داد.
چرا موضوع سوء استفاده از ارز، یک موضوع بحث انگیز است؟
دستکاری در ارزش ارز-توسط چین یا هر کشور دیگری- نادیده گرفتن مقررات تجارت جهانی به منظور برخورداری از امتیازات رقابتی غیرمنصفانه محسوب می‌شود.
یک کشور با افزایش یا کاهش مصنوعی نرخ ارز این کار را انجام می‌دهد و ممکن است هدف آن رقابتی کردن بیشتر صادرات به منظور جلوگیری از افزایش یا کاهش سرمایه‌ای باشد که وارد کشور می‌شود.
لارنس هوارد در نشریه "اموری لا ریویو" می‌نویسد دستکاری دولت‌ها در ارز"اثرات جدی در بازار جهانی" دارد:
"دستکاری ارز در جهان، احتمالا مسبب بی‌کار شدن میلیون‌ها نفر در آمریکا و عده کمتر ولی هنوز قابل ملاحظه‌ای، در اروپا شده است."
سرنوشت یوان چه می‌شود؟
تحلیلگران بر این عقیده هستند که اُفت یوان همچنان ادامه خواهد داشت.
ادوارد مویا، استراتژیست بازار در شرکت اوندا، می گوید باید انتظارتضعیف بیشتر یوان را داشت و تا پایان سال ممکن است یوان ۵ درصد دیگر از ارزش برابری‌اش را از دست بدهد.
انتظار "کاپیتال اکونومیکس"، این است که تا آخر سال جاری میلادی هر دلار برابر با ۷ یوان و ۳۰ فن باشد (هر یوان صد فن است). قبلا نرخ برابری، ۶ یوان و ۹۰ فن برای هر دلار پیش بینی شده بود. (منبع: BBC)