بازار متشکل ارزی جدید زیر تست گرم

گروه اقتصادی/ بازار متشکل ارزی که طبق گفته‌های رئیس کل بانک مرکزی قرار بود پیش از فرارسیدن عید سعید قربان آغاز به کار کند تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاد.

پیش از این عبدالناصرهمتی پنجم مرداد ماه جاری از راه اندازی این بازار قبل از عید قربان خبرداده بود، اما براساس گفته‌های محمود شکسته‌بند مدیرعامل، راه اندازی این بازار به دلایل فنی و نداشتن عمق کافی در تاریخ اعلام شده کار خود را آغاز نخواهد کرد.

ایده تشکیل بازار متشکل ارزی به عنوان رکن جدید بازار ارز در کنار سامانه‌هایی مانند سنا و نیما در آبان سال گذشته شکل گرفت. قرار است این بازار با مشارکت صرافی‌ها اعم از بانکی و غیربانکی، بانک‌های خصوصی و دولتی و فرابورس ایران با پوشش معاملات اسکناس بالای 10 هزار دلار به ساماندهی بازار ارز کمک کند و پایتخت ارزی را از کشورهای همسایه به داخل انتقال دهد.

آخرین وضعیت بازار

برپایه اعلام مسئولان هم‌اکنون این بازار که درچهار راه استانبول قرار دارد، تجهیز و آماده افتتاح است و سامانه‌های نرم افزاری آن در حال اتصال به سامانه ارزی بانک‌هایی است که قرار است دراین بازار فعالیت کنند.

برهمین اساس تاکنون اتصال به سامانه ارزی بانک مرکزی به‌طور کامل انجام شده و این فرآیند برای چهار بانک دیگر تا 90 درصد پیشرفت داشته است.

اما آنطور که مسئولان این بازار انتظار داشتند، تعداد بازیگران این بازار یعنی صرافی‌ها و بانک‌ها به اندازه‌ای که عمق مناسبی داشته باشد، نرسیده است.

35 صراف و 2 بانک آماده اند

تاکنون 120 صراف بانکی و غیربانکی حق عضویت خود را برای فعالیت در بازار متشکل ارزی واریز کرده‌اند، ولی از این تعداد تنها پرونده 65 صراف تکمیل شده است و هنوز 55 صراف موفق به ارائه تمام مدارک مورد نیاز نشده‌اند.

درهمین راستا برای آماده کردن صرافی‌ها، کلاس‌های آموزشی برای آنها برگزار می‌شود که در مجموع 300 صراف (از هر صرافی 2 تا 3 نفر) آموزش‌های مورد نیاز را گذرانده‌اند. برای تکمیل این دوره‌ها درمحل بازار متشکل ارزی نماینده صرافی‌ها در فضای مجازی تست سرد را نیز انجام داد‌ه‌اند. درواقع در محیطی غیرواقعی صرافی‌ها با نقل و انتقال مجازی ارز با فضای نرم افزارهای این بازار آشنا شده‌اند.

تست گرم برای 35 صراف

از میان 65 صرافی که پرونده خود را تکمیل کرده‌اند، 35 صرافی با پشت سرگذاشتن دوره‌های اولیه وارد مرحله تست یا آزمایش گرم شده‌اند. دراین آزمایش‌ها صراف‌ها با مبالغی زیر هزار دلار به صورت واقعی اقدام به خرید و فروش ارز در سامانه بازار متشکل ارزی و البته از محل صرافی خود کرده‌اند به‌طوری که در روز یکشنبه 67 معامله از این دست در سامانه ثبت شده است.

از سوی دیگر از میان بانک‌هایی که باید به بازار متشکل ارزی بپیوندند تنها دو بانک تمام مراحل را طی کرده‌اند و بدین ترتیب هم‌اکنون تنها 35 صرافی و دو بانک آماده فعالیت جدی در بازار متشکل ارزی هستند.

برهمین اساس باوجودی که قرار بود، این بازار کار خود را در ابتدای هفته آینده آغاز کند، اما با درخواست مسئولان این بازار از رئیس کل بانک مرکزی به دلیل آماده نبودن بازیگران اصلی یعنی صرافی‌ها وبانک‌ها خواستار تعویق در آغاز به کار این بازار شده‌اند که مورد موافقت رئیس کل بانک مرکزی قرار گرفته است. بدین ترتیب در روزهای ابتدایی هفته آینده بازار متشکل ارزی کار خود را به صورت رسمی آغاز نخواهد کرد.

طبق گفته مسئولان برای اینکه این بازار از عمق و اثرگذاری مناسب در بازار ارز برخوردار باشد، حداقل باید کار خود را با حضور 100 صرافی و 7 بانک آغاز کند و برهمین اساس آمادگی 35 صراف و دو بانک برای آغاز به کار رسمی کفایت نمی‌کند.

این درحالی است که هنوز زمان دقیق آغاز به کار این بازار اعلام نشده است. طبق اعلام مسئولان با توجه به طولانی بودن فرآیند تکمیل پرونده صرافی‌ها و ضرورت تکمیل آموزش آنها، زمان راه اندازی این بازار در آینده اعلام خواهد شد.

اهداف بازار

آنطور که مسئولان بازار متشکل ارزی اعلام کرده‌اند این بازار با چهار هدف اصلی طراحی و اجرایی خواهد شد. براین اساس کشف نرخ واقعی ارز، شفافیت معاملات، امنیت در معاملات و ثبات بازار ارز به عنوان اهداف اصلی این بازار مطرح شده است. درخصوص امنیت در معاملات گفته می‌شود که این بازار از دو جهت تأمین کننده فعالیت اعضای خود است. هر بانکی که عضو این بازار باشد و طبق مقررات عمل کند هیچ نهادی نمی‌تواند به نحوه معاملات ارزی آن ایرادی وارد کند. از سوی دیگر امنیت دیگری که این بازار برای بازیگران به همراه دارد ضمانت تسویه است. چرا که این بازار به عنوان واسط میان خریدار و فروشنده پرداخت وجوه به حساب خریدار (ارزی) و به حساب فروشنده (ریالی) را تضمین می‌کند.

برپایه برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته قرار است در ابتدا اسکناس ارز دراین بازار معامله شود و در مراحل بعدی انواع حواله‌های ارزی به آن افزوده شود. از آنجا که این بازار با مجوز شورای پول و اعتبار و تأیید بانک مرکزی شکل می‌گیرد نرخ کشف شده در آن نیز قابل اجماع است و براین اساس در راستای تک نرخی کردن ارز نیز راهگشا خواهد بود.

با وجودی که سهم معاملات نقدی در بازار ارز تنها 5 درصد از کل معاملات را در برمی گیرد ولی به دلیل کثرت بازیگران آن، همواره بر روی نرخ تعیین شده 95 درصد مابقی نیز تأثیر گذاشته است و برنامه‌ریزان امیدوارند با آغاز به کار بازار متشکل ارزی نرخ کشف شده دراین بازار ملاک عمل قرار گیرد./ روزنامه ایران