اطلاعیه‌های بانک‌های دولتی و بعضاً خصوصی به منظور اعلام آمادگی پرداخت وام ازدواج درحالی پی‌در پی منتشر می‌شود که پیش از این بانکداران به بهانه نبود منابع از پرداخت وام ازدواج خودداری می کردند اما ظاهراً یکباره حساب‌شان ُپر شده است.
مدت‌هاست شاهد وجود گرهی در نظام بانکی به منظور پرداخت تسهیلات قرض الحسنه ازدواج هستیم که به دنبال آن البته صف دو میلیون نفری جوانان متقاضی دریافت این وام نیز شکل گرفته است.
گفتنی است که تسهیلات ازدواج به صورت قرض الحسنه طبق مصوبه شورای پول و اعتبار با نرخ کارمزد 4 درصد پرداخت می شود و به هر نفر از متقاضیان مبلغ سی میلیون ریال و با توجه به شرایط خاص مندرج در سایت بانک مرکزی به برخی از متقاضیان نیز تا 50 میلیون ریال تسهیلات پرداخت خواهد شد.
قفل شدن پرداخت وام ازدواج در سیستم بانکی طی ماه های اخیر واکنش بخش‌های مختلف از جمله پارلمان را به همراه داشته است تا جایی که نمایندگان در همین ارتباط دو بار علی طیب نیا وزیر اقتصاد را به صحن علنی فراخوانده و از وی در این خصوص توضیح خواسته اند.
هرچند توضیحات طیب نیا در مجلس در نهایت به این جمله ختم شد که "منابع قرض الحسنه بانکها کفاف پرداخت تسهیلات ازدواج را نمیدهد" البته علاوه بر طیب نیا مسئولان بانک مرکزی هم در دفاع از بانکداران تأکید کرده اند که "بانکها بعلت کمبود منابع توان پرداخت تسهیلات ازدواج را ندارند".
ولی با وجود این توضیحات و توجیهات مردان اقتصادی کابینه یازدهم مجلس قانع نشد و طرحی را مورد رسیدگی قرار داد که به منظور تامین منابع حدود 500 میلیون دلار از صندوق توسعه ملی برداشت شود هر چند بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و البته مسئولان صندوق توسعه ملی قبل از اینکه چنین طرحی به سرانجام برسد مخالفت خود را اعلام و تاکید کرده اند که اینکار اثرات تورمی بسیاری را به دنبال خواهد داشت.
در گیر و دار برداشت یا عدم برداشت از صندوق توسعه ملی بودیم که از هیات دولت خبر آمد پرداخت وام ازدواج بعد از عید فطر از سرگرفته خواهد شد! اما اینکه چه شد یک باره چنین تصمیمی برای نظام بانکی گرفته شد سوالی است که کماکان در اذهان عمومی باقیست.
از بانک مرکزی در این خصوص سوال کردیم و جوابی نگرفتیم جز اینکه ما را ارجاع دادند به معاونت برنامه ریزی رئیس جمهور آنهم به این خاطر که نوبخت خبر از سرگیری پرداخت وام ازدواج بعد از عید فطر را به خبرنگاران داد.
بعد از اینکه دیدیم از مردان اول نظام بانکی خبری دستمان را نمی گیرد به سراغ مدیران بانکی رفتیم؛ عبدالناصر همتی مدیرعامل بانک ملی که بعنوان اولین بانک در دور جدید پرداخت وام ازدواج پیش قدم شده است به خبرنگار تسنیم می گوید: بانک ملی از محل منابع قرض الحسنه تسهیلات ازدواج را به جوانان پرداخت خواهد کرد.
وقتی خبرنگار ما بیشتر از وی درباره محل تامین اعتبار وام ازدواج می پرسد، می گوید: این تصمیم در پی سیاست افزایش جمعیت و رفع مشکلات جوانان گرفته شده و امیدواریم سایر بانکها نیز به این جرگه بپیوندند.
همتی در پاسخ به اینکه آیا دولت یا بانک مرکزی برای پرداخت تسهیلات ازدواج در این مرحله خط اعتباری خاصی به بانکها اختصاص داده اند یا خیر؟ تأکید دارد که هیچ خط اعتباری به بانکها داده نشده است.
مدیرعامل بانک ملی البته از مردم بویژه مشتریان این بانک خواست که به هر میزان که شده حتی معادل 50 هزار تومان در بانکها حساب قرض الحسنه ایجاد کنند تا منابع برای پرداخت وام ازدواج افزایش یابد.
بعد از عید فطر و رسیدن زمان موعود "از سرگیری پرداخت وام ازدواج" و تحقق وعده دولت در این خصوص شاهد اطلاعیه های بانک‌های مختلف بودیم که همگی حکایت از اعلام آمادگی برای پرداخت وام ازدواج داشت. این اطلاعیه ها با استناد به توجیه های قبلی بانکها مبنی بر اینکه پولی برای پرداخت وام ازدواج نداریم توجه ما را به خود جلب کرد که چرا این احساس وظیفه طی یک سال و نیم اخیر که جوانان بسیاری در صف وام ازدواج بودند در بین بانکی‌ها ایجاد نشده بود؟!
همین موضوع باعث شد تا علاوه بر همتی از سایر بانکداران نیز در باره منابع پرداخت وام ازدواج سوال کنیم ولی آنها نیز در پاسخ، توضیحات مدیرعامل بانک ملی را تکرار کردند و برای ما روشن نشد که چرا یک باره چنین بسیجی در بین بانکداران ایجاد شد و آیا این بسیج صرفاً بر اساس احساس وظیفه ایجاد شده یا ماجرا چیز دیگری است.
البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که طبق آنچه در اطلاعیه های بانکها آمده ظاهراً احساس وظیفه تکلیفی بوده که بانک مرکزی بر عهده آنها قرار داده است چراکه صراحتاً در خبرهای این بانکها قید شده که "طبق سهمیه‌ای که بانک مرکزی تعیین کرده است بنا داریم میزان مشخصی تسهیلات ازدواج پرداخت کنیم".
در پایان بد نیست مروری به اطلاعیه‌های بانک‌هایی که آمادگی پرداخت وام ازدواج را دارند هم داشته باشیم؛
بانک صادرات ایران: "براساس هماهنگی های صورت گرفته بین وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس کل بانک مرکزی و مدیران عامل بانکها و برای کاهش حجم لیست انتظار متقاضیان دریافت تسهیلات قرض الحسنه ازدواج و تهیه جهیزیه، در یک اقدام ضربتی، ضمن تعیین سهمیه‌های اضافی برای بانک، بر لزوم پرداخت این تسهیلات تا پایان شهریورماه تأکید شد.
بر این اساس، سهمیه در نظر گرفته شده برای بانک صادرات ایران، تعداد ٢٥ هزار فقره بود که با توجه به نظر مهندس پیشرو مدیرعامل این بانک مبنی بر حمایت از زوج های جوان و در راستای سیاست های حمایتی بانک، این رقم به ٥٠ هزار فقره افزایش یافت. این رقم علاوه بر سهمیه ٣٠٠ هزار نفری بانک صادرات ایران در سال ١٣٩٣ می باشد".
بانک تجارت: "بانک مرکزی سهمیه بانک ها برای پرداخت وام ازدواج را تعیین و ابلاغ کرده و اکنون بانک ها در حال پرداخت این تسهیلات هستند.بانک تجارت نیز پرداخت وام ازدواج به 40 هزار نفر را پذیرفته و این افراد، متقاضیانی هستند که سال گذشته در سامانه بانک مرکزی ثبت نام کرده بودند."
بانک سپه: "کلیه متقاضیان تسهیلات قرض الحسنه ازدواج می توانند از طریق سامانه ثبت نام قرض الحسنه ازدواج بانک مرکزی به نشانی اینترنتی ve.cbi.ir، بانک سپه را به عنوان بانک خود برای دریافت این تسهیلات انتخاب و پس از تأیید به شعبه مورد نظر، به منظور تشکیل پرونده مراجعه کنند."
بانک ملی: "این بانک 300 هزار فقره تسهیلات ازدواج با اعتبار 10 هزار میلیارد ریالی تا پایان شهریور ماه پرداخت خواهد کرد."
بانک مسکن: "بانک مسکن به منظور اجرای سیاست های نظام جمهوری اسلامی ایران و فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص تشویق جوانان به ازدواج و حمایت از ازدواج آنها و با توجه به هماهنگی های صورت گرفته با وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از امروز نسبت به افزایش تعداد وام قرض الحسنه ازدواج به متقاضیان اقدام می نماید."
بانک رفاه: "بانک رفاه کارگران تا پایان شهریور ماه سالجاری نسبت به پذیرش 21هزار فقره درخواست وام قرض الحسنه ازدواج به ارزش630 میلیارد ریال اقدام می نماید."